Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 4-5 - Schaap en geit
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Beslaat alles over het schaap en de geit (incl. rassen)
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
111HOOFDSTUK 4: SCHAAP
INLEIDING
ALGEMEEN
▪ 2 soorten schapen
o Moeflon en Urialschaap
▪ Urialschaap
o Reeds vroeg ingevoerd in Europa
o Gekruist met Moeflon → ontstaan stamvormen praktisch alle betekenisvolle rassen van huisschapen
▪ Gedomesticeerd schaap
o Lange staart
o Geen hoorns
o Produceren wolvlies (= zorgt ervoor dat wol één geheel blijft)
▪ Hoofdsoorten wilde schapen
o Moeflon: Europese tak (Ovis musimon) + Aziatische tak (Ovis orientalis)
▪ Hoogbenig + draadharige buitenvacht + wolachtige binnenvacht
▪ Grauwbruin tot roodachtig + bleke buik
▪ Sterk naar achter gekrulde horens (kunnen ook bij ooien nog voorkomen)
o Urialschaap (Ovis vignei) (Centraal-Azië)
▪ Kleiner + hoogbenig + slank gebouwd
▪ Draadharige halsmanen + lange staart
▪ Hoorns spiraalvormig + in beide geslachten aanwezig
▪ Voor- en nadeel aan het houden van schapen (in vergelijking met runderen)
Voordeel Nadeel
Alle temperaturen Gedijen minder goed in vochtige/tropische omgeving
Niet veeleisend/ veroorzaken geen erosie Seizoensgebonden voortplanting
Verdeling v/d uitwerpselen gelijkmatiger (→ voordeel Opbrengsten fluctueren en zijn laag
minder vruchtbare gebieden)
Consumptie v/h vlees is geografisch gebonden
Grazen grasmat korter af
Eten geen bladeren (runderen ook niet) Worden gehoed
Staan binnen omheining
Produceren uiteenlopende producten in verschillende
periodes voort
Investering in handenarbeid (bv. scheren) zorgt voor Leven in kuddes → snellere verspreiding ziektes e.a.
risicospreiding
PRODUCTIE SCHAPENMELK
▪ Drinkmelk in Zuid-Europa + Klein-Azië + Zuiden Aziatisch Rusland + Noord-Afrika
▪ Voornamelijk kaasproductie in Europa (vooral in Frankrijk → Roquefort)
o +/- 28 kg kaas uit 100 kg melk
o Lactatieduur 5-6 md (kort in vergelijking met rund en geit)
o Rijkere melksamenstelling
▪ 7.5% melkvet (lammetjes minder melk nodig om zelfde energie als kalf te hebben)
▪ 6% melkeiwit
▪ Hooggeselecteerde rassen (Lacaune) produceren jaarlijks 500-800 kg melk
▪ Kunstmatige inseminatie met sperma van rammen die bewezen hebben (door nakomelingen) goede erfelijke
merkproductie-aanleg te bezitten
, 112
PRODUCTIE SCHAPENVLEES
▪ Slechts in kleine mate gewild (4%)
▪ Moslims → interesse in goedkope reformedieren (= oudere + afgezette dieren) is toegenomen
▪ België: zelfvoorzieningsgraad 20% → veel import
▪ Vleesimport
o Nieuw-Zeeland: 75%
o Australië: 18%
o Groot-Brittannië + Ierland: resterende 7%
▪ Reproductieseizoen (= moment KI of bevruchting): juli tot december (rasafhankelijk)
▪ Inlands geproduceerde slachtlammeren
o Vroege lammeren (paaslammeren)→ 30 – 40 kg
▪ Vroege geboorte (half januari tot half februari) → voornamelijk Hampshire en Suffolk
▪ Groei: 300 g/dag
o Weidelammeren (40 – 50 kg), geboorte eind februari (Texel)
PRODUCTIE SCHAPENWOL
▪ In grote mate gewild (op wereldschaal)
o +/- 70% v/d wereldproductie → in beperkt aantal landen
▪ Australië: +/- 30%
▪ Voormalige Sovjet-Unie: +/ 18%
▪ Nieuw-Zeeland: +/- 12%
▪ Argentinië: +/- 6%
▪ Zuid-Afrika: +/- 4%
▪ Textielindustrie
o Wol niet stelselmatig door kunstvezels vervangen door
▪ Thermisch isolerend vermogen
▪ Lichtheid om dragen
▪ Sterkte + duurzaamheid
▪ Soepelheid + mengbaarheid allerhande kunstvezels
▪ Bestandheid tegen brand
o Wol is stapelproduct → kan worden opgeslagen worden tot later bij ongunstige prijsvorming
o Wilde schapen produceren geen lanoline → produceren ook geen wolvlies (wol valt in plukken v/h schaap bij
scheren)
BEOORDELING VAN HET SCHAAP
HET SIGNALEMENT (VOLGENS GRHOKAD)
GESLACHT
▪ Mannetje = ram
▪ Gecastreerd mannetje = hamel
▪ Vrouwtje = ooi
OUDERDOM
▪ Leeftijd wordt ingeschat a.d.h.v. gebit
▪ Tandformules zijn dezelfde als het rund (dus ook geen snijtanden in de bovenkaak)
o Melkgebit (20 tanden in totaal)
▪ 4 snijtanden in de onderste kaakhelft
▪ 3 premolaren in de onderste kaakhelft + 3 premolaren in de bovenste kaakhelft
o Volwassen gebit (32 tanden in totaal)
▪ 4 snijtanden in de onderste kaakhelft
▪ 3 premolaren in de onderste kaakhelft + 3 premolaren in de bovenste kaakhelft
▪ 3 molaren in de bovenste kaakhelft + 3 molaren in de onderste kaakhelft
, 113
▪ Wisselen van middelste tanden naar de zijkant
▪ Melksnijtanden
o Vergroten van binnen naar buiten toe
o Duidelijke hals tussen kroon en wortel
o Groeien langer door dan bij het rund
▪ Heel frequent afwijkingen aan gebit (bij sterk bevleesde rassen)
o Snoeksbek
o Varkensbek
KLEUR VAN HET HAARKLEED
▪ Is dikwijls een raskenmerk
▪ Uniform wit: alle wolschapen en veel zware vleesrassen
▪ Witte vacht met
o Gekleurde kop en ledematen (Suffolk, Hampshire)
o Alleen een zwarte kop (Persian blackhead, Somali)
▪ Uniform zwart of bruin: eventueel homogeen vermengd met wit (grijsroeaan of bruinroeaan)
▪ Onregelmatige bontpatronen: komen voor bij primitieve schapenpopulaties
ENKELE ALGEMENE BEOORDELINGSCRITERIA
GEBRUIKSTYPEN – ALGEMENE BEOORDELING
▪ Vlees- en melktype
o Algemeen uitzicht zoals rund
o Vleesschapen: gedrongen, middenlijnig (middelmatig lang)
o Melkschapen: langlijnig
▪ Woltype
o Hoogbenig
o Midden- of langlijnig
o Schraal gespierd
o Soms huidplooien
▪ Tweeledig doel: intermediaire exterieurtypen
▪ Dikbiltype: Dorset schapen door callipygegen, vlees is taai en grof-vezelig
o Edele stukken: bout (bil), zadel (lenden en kruis), rugstuk (koteletten), schouder
o Ook SEUROP classificeringssysteem zoals het rund
o Waardeloos depotvet (typisch voor schapen) wordt vroegtijdig afgezet
BESPREKING VAN ENKELE AFZONDERLIJKE LICHAAMSSTREKEN
KOP
▪ Vorm meestal rastypisch + beïnvloed door geslacht
o Kortlijnige vroegrijpe rassen: kort + breed
o Langlijnige rassen: langer
o Rammen: soms erg convexe ramsneus
▪ Voorhoofd: wel of niet met wol begroeid (vormt raskenmerk)
▪ Hoornen zijn rastypisch
o Vormen die voorkomen
• Spiraalvormig
• Schuin
• Kurkentrekkervormig
• …
o Vertonen altijd dwarse inkepingen → zijn niet bruikbaar voor leeftijdsbepaling
o Meeste rassen: beide geslachten zijn hoornloos
• Merinos-ras
▪ Ram = gehoornd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper celineafroditidemunter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen