Dit pdf document is de samenvatting van DEEL II van de syllabus "beginselen van het Belgisch staatsrecht (uitgave 2022)" geschreven en gedoceerd door Christian Behrendt.
HOOFDSTUK I
: BEGINSELEN DIE DE VERDELING VAN DE BEVOEGDHEDEN REGELEN
Vier grote beginselen → grondslag aan verdeling vd bevoegdheden
1. Exclusiviteitsbeginsel
2. hiërarchische gelijkheid tussen de federale overheid en de deelgebieden
3. toepassingsgebied beginsel “in foro interno, in foro externo”
4. de afwezigheid, de jure, van subnationaliteiten
Afdeling 1 : exclusiviteitsbeginsel van de bevoegdheden
Exclusiviteitsbeginsel
= toewijzing bevoegdheden aan een entiteit heeft het gevolg dat andere entiteiten onbevoegd w in
betreffende materie.
→ sluit in principe systeem van concurrerende bevoegdheden uit
→ beginsel gepaard met
: ruime uitlegging vd bevoegdheden die w toegewezen aan Gewesten/Gemeenschappen
Arbitragehof 1986 ; arrest nr.25
= grondwetgever/ bijzondere wetgever w geacht aan de gemeenschappen en de gewesten volledige
bevoegdheid te hebben toegekend tot uitvaardigen vd regels die eigen zijn aan hun toegewezen
bevoegdheden.
➢ Nog steeds geldige rechtspraak
➢ Draagwijdte van het exclusiviteitsbeginsel : moet w gerelativeerd
→ niet absoluut : nuanceringen en uitzonderingen (vb parallelle bevoegdheden)
→ coöperatief federalisme = nuttig voor bepaalde bevoegdheden
➢ Overdragen van bevoegdheid : overgangsrecht
→ geregeld door art. 94, § 1 BWHI
= oude regels blijven van toepassing indien ze niet w gewijzigd/opgeheven
→ aangevuld met art. 83 § 2 en § 3 BWHI
Afdeling 2 : hiërarchische gelijkheid tussen de federale overheid en de deelgebieden
Wettelijke normen federale OH en deelgebieden : voet van gelijkheid
➢ decreet gemeenschap / gewest = dezelfde rechtskracht als federale wet
➢ bijzonder statuut ordonnanties BHG én GGC
→ wat strikt verdeling van bevoegdheden betreft
: als gelijkwaardig aan federale wet beschouwen
, ➢ Voorbehoud normen federale OH in hoofde van gehele rechtsorde
→ gelijkheidsverhouding niet van toepassing op federale normen die tot doel hebben de
federale structuur vd staat te regelen
→ (art. 1 & 26 BWGH) grondwettelijk hof bevoegd door toepassing vdeze vaststelling
➢ Gelijkwaardigheidsbeginsel nauw verbonden met exclusiviteitsbeginsel
Beginsel “in foro interno , in foro externo“
= bevoegdheid op nationaal vlak gaat samen met bevoegdheid op internationaal vlak
→ 167 § 3 GW
→ onvermijdelijke aanpassingen door dit beginsel
→ verdienste van het federalisme
Afdeling 4 : de afwezigheid, de jure, van subnationaliteiten
➢ inwoners tweetalig BHG hebben optie ts diensten vd Franse of Vlaamse gemeenschap
➢ België onderscheidt zich van andere federale staten
➢ Géén juridische subnationaliteiten maar : in feite bestaan de subnationaliteiten wel
→ paradoxale situatie
→ essentieel punt ; verschillende politieke partijen in noord en zuid
HOOFDSTUK II
: DE BEVOEGDHEDEN VAN DE FEDERALE OVERHEID
Federale bevoegdheden : twee categorieën (rationo materiae)
1. Bevoegdheden die rechtstreeks w toegekend door GW
➢ Art. 195 GW Bevoegdheden gewesten en gemeenschappen
➢ Art. 142 GW → bijzondere wetgever ; bepaalde bevoegdheden uitdrukkelijk federaal
➢ Art. 144-159 GW
➢ Art. 180 GW → terug te vinden in ; art 4-6 BWHI
➢ Art. 160-161 GW
, 2. Residuaire bevoegdheden
Federale OH beschikt over de residuaire bevoegdheden
= bevoegdheden die niet expliciet toegewezen zijn aan een overheid
→ onderscheidt ons met andere federale staten waar residuaire bevoegdheden bij deelgebieden ligt
Art. 35 GW
= De federale overheid is slechts bevoegd voor de aangelegenheden die de Grondwet en de wetten, krachtens de Grondwet
zelf uitgevaardigd, haar uitdrukkelijk toekennen. De gemeenschappen of de gewesten zijn, ieder wat hem betreft, bevoegd
voor de overige aangelegenheden onder de voorwaarden en op de wijze bepaald door de wet. Deze wet moet worden
aangenomen met de meerderheid bepaald in artikel 4, laatste lid. Overgangsbepaling.
De wet bedoeld in het tweede lid bepaalt de dag waarop dit artikel in werking treedt. Deze dag kan niet voorafgaan aan de
dag waarop het nieuw in titel III van de Grondwet in te voegen artikel in werking treedt dat de exclusieve bevoegdheden van
!
de federale overheid bepaalt.
➢ Aangenomen bij 4e staatshervorming
➢ Federale overheid beschikt slechts over limitatief opgesomde bevoegdheden
➢ Residuaire bevoegdheden bij gewesten en gemeenschappen
➢ Artikel NOOIT in werking getreden
➢ Overgangsmaatregel die verbonden is aan het artikel onderwerpt de inwerkingtreding ervan
aan een NIEUWE herziening vd Grondwet
➢ Lezing a contrario artikel 35 : federale overheid beschikt over de residuaire bevoegdheden
Afbakenen residuaire bevoegdheden : geen gemakkelijke opdracht
→ inzake bescherming van de volksgezondheid
➢ Bevindt zich dicht in de buurt vd bevoegdheden vd gemeenschappen (Art. 5 § 1 BWHI) inzake
gezondheidsbeleid
➢ GWH ; bescherming volksgezondheid slechts weggehaald bij federale wetgever inzake art. 5
§ 1 BWHI (de rest komt de federale wetgever toe !)
→ bovendien : uitoefening geneeskunde = residuaire bevoegdheid federale OH
→ 6ter BWHI
➢ Ter uitvoering Lambermont-akkoorden
➢ NOOIT ten uitvoer gebracht
➢ Ontwikkelingssamenwerking ; algemene bevoegdheid nog altijd voor Federale OH
Aspect ratione loci
rekening mee w gehouden met territoriale wateren (die niet tot taalgebied/ gewest behoren)
→ enkel federale wetgever bevoegd
→ vb : cultureel erfgoed Noordzee
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper helenadecorte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
