Ons gedrag, gevoelens, gedachten en interacties worden bepaald door
cognitieve processen
Cognitie is het centrale begrip binnen de cognitieve benadering.
Cognitieve bestuderen: de bewerking en ontwikkeling van kennis en informatie
Functies die hierbij een rol spelen:
o Oriëntatie
o Geheugen
o Waarneming
o Psychomotoriek
o Aandacht en concentratie
o …
De mens gaat niet zomaar als passief wezen prikkels opvangen en daarop reageren.
De mens gaat voortdurend en bewust en zelfstandig actief en creatief informatie opnemen en verwerken.
We construeren onze ware subjectieve werkelijkheid = werkelijkheid geïnterpreteerd door mensen.
Taal speelt een cruciale rol -> we leren de wereld begrijpen via taal.
Ons gedrag, gevoelens, gedachten en interacties worden bepaald vanuit een
black box
Oorsprong ligt aan de houdbaarheid van het S-R schema van de behavioristen.
De cognitieve psychologen gaan ervanuit dat de black box het uitgangspunt is voor het verklaren van het
menselijk gedrag.
S-R schema:
S= prikkel
S-P-R schema: P= persoon, organisme
R= reactie op prikkel
1
,Een cognitieve benadering gaat uit van een
informatieverwerkingsmodel
Men probeert inzicht te verwerven in het functioneren van de menselijke cognitie door te kijken naar de
werking van computers.
Ons G,G,G en interacties worden gestuurd door een informatieverwerkingsproces: input – verwerking – output
Men besteed vooral aandacht aan:
- Hoe mensen info opnemen en daaraan betekenis geven (input)
- De info actief verwerken en eventueel opslaan (verwerking)
- Op basis van die info beslissingen nemen of betekenisvolle handelingen stellen (output)
Verschil computer – mens:
- Mens is actief en creatief wezen dat zelf zijn G,G,G en interacties bepaald
- Mens bewerkt op zijn eigen unieke manier informatie
Centraal in deze mentale verwerking staan de cognitieve schema’s
= verzameling van samenhangende en betekenisvolle
informatie.
- Worden spontaan opgeroepen
- Beinvloeden de manier waarop we informatie verwerken
Ze bevatten essentiele kenmerken, maar ook persoonlijke informatie (die we daar aan linken)
Deze schema’s zijn gebasseerd op een persoonlijke selectie van informatie.
Kenmerken van cognitieve schema’s
- Verschillen van persoon tot persoon
- Verschillen van cultuur tot cultuur
- Implictiet (moeilijk onder woorden te brengen)
Cognitieve schema’s worden automatisch geactiveerd en kleuren onze reactie
De waarneming wordt vaak vervormd hetgeen wat we hebben waargenomen, onthouden hebben is geen
objectieve weergave van wat er is gebeurd.
We hebben vaak vooroordelen -> bewijs dat onze cognitieve schema’s niet objectief zijn.
De geschiedenis
De cognitive benadering bestaat niet uit één allesomvattende theorie, maar over een reeks losse theoriën.
Een belangrijke referentie is Neisser
De ontwikkeling van kind tot adolescent van Piaget
2
, Neobehaviorisme: behaviorisme kreeg meer aandacht voor de cognitieve verschijnselen, aanvaarde dat
mensen gedacht, gevoelens hadden.
Belangrijke evoluties:
- Communicatieprocessen
- Informatie overdracht in computers
Hedendaagse denkers
Er zijn duidelijke verbanden tussen mindfulness (opmerkzaamheid) en cognitieve psychologie
In een ontmoeting van het oosterse en westerse denksysteem stelde men vast dat er heel wat dingen overeen
komen tussen het boeddhisme van dalai lama en de cognitieve psychologie.
Bij boeddhisme:
via meditatie
Bij de westerse cultuur via:
mensen laten bewust worden wat er in hen omgaat
door zelfinstructie en hun emoties te leren beheersen
Men spreekt over cognitieve gedragstherapie → door iemand gedrag te veranderen kan ook zijn kijk
veranderen.
Vanuit de cognitieve psychologie ontstaan het sociaal constructivisme
= daarin stelt men dat cognitieve schema’s niet los gezien
kunnen worden van de cultuur waarin mensen opgroeien.
→ Mensen maken samen afspraken, regels en begrippen waarmee ze de wereld interpreteren
de sociale constructen of cognitieve schema’s zijn:
geen individuele constructie
wel sociaal en cultureel bepaald
→ Er is niet 1 waarheid, maar wel vele waarheden naast elkaar. deze worden voor een belangrijk deel ook
bepaald door de interpretaties in en door de (sub)cultuur waarvan men deel uitmaakt
Kritische kanttekening
In de cognitieve benadering wordt de nadruk gelegd op allerlei informatieverwerkingsprocessen.
Men weet al dat het G,G,G en interacties mee bepaald worden door cognities, maar daarnaast ook
Lichamelijke processen
Maatschappelijke processen
Sociale processen
Culturele processen
Ook een beslissende invloed hebben op het G,G,G en interacties
Men gaat uit van een bewust gecontroleerde informatieverwerking → ons gedrag zou gestuurd worden door
de cognities van mensen, waarbij ze altijd en overal weloverwogen en logische beslissingen nemen en keuzes
maken
Maar het is niet altijd even bewust en weloverwogen
→ Psychoanalyse wijst ons op allerlei onbewuste processen
→ Het behaviorisme wijst op allerlei reflexmatige of automatische reacties
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chelseyvanstrydonck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.