Vitale functies bewaken via parameters
Observeren
Globaal beeld
Zintuigen: kijken, luisteren, voelen
Meten
Exacte waarden
Beïnvloed door gemoedstoestand en activiteit
vb inspanning, spreekuur hypertensie
Vergelijken
Regelmatig
R eferentiewaarden: verbetering/verslechtering
Frequentie: afhankelijk van de bedreiging van de vitale functies
Hartslag/polsslag
Bij elke hartslag: 70-100ml bloed in de arteriën
Pulsaties
- Golfbeweging
- Slagader is elastisch zet uit/neemt oorspronkelijke vorm weer aan
- Latijns: pulsus= polsslag
- Centrale pulsaties = perifere pulsaties
Opnameplaats
Voorwaarden:
- Waar arteria oppervlakkig ligt
- Boven een bot
Plaatsen:
- Arteria temporalis: slapen
- Arteria carotis: hals (slechts aan 1 kant voelen)
- Arteria brachialis: elleboogplooien (pinkzijde)
- Arteria radialis: polsen (duimzijde)
- Arteria poplitea: knieholten
- Arteria tibialis: binnenzijde enkels
Observaties: frequentie
= aantal slagen per minuut (sl./min.) -> afhankelijk van conditie, leeftijd en geslacht
Normaalwaarden volwassene: 60-90 sl./min
Bradycardie: verlaagde hartfrequentie
< 60 sl./min
Diepe slaap, hart- of hersenafwijking
Tachycardie: verhoogde frequentie
> 100 sl./min
Emoties, cafeïne, inspanning, bloeding of koorts
Observaties: ritme
Regulair ritme: hartslagen volgen elkaar op met regelmatige samentrekkingen
I I I I I I
Irregulair ritme of arithmie: hartslagen volen elkaar op met onregelmatige samentrekkingen
I I I II I I I II
Observaties: vulling
= hoeveelheid bloed die per samentrekking in de slagader wordt geperst
Grote/normale/geringe vulling
Bloeddruk
Observaties: systole en diastole
De bloeddruk bestaat uit 2 waarden:
- Systolische druk = systole = bovendruk: ontstaat op het moment dat het hart zich samentrekt
- Diastolische druk = diastole = onderdruk: ontstaat op het moment dat het hart zich ontspant
Het verschil tussen beiden (=polsdruk) mag niet hoger dan 40 mm
Observaties: normaal-abnormaal
Normaalwaarde: 115/75 mmHg
Hypertensie: verhoogde bloeddruk
- Diastole bloeddruk is van belang
- Normaal tussen 70 en 90 mmHg
- Verhoogde druk in de vaten bij ontspanning van het hart
- Schadelijk voor vaten lichaam, hersenbloeding,..
Hypotensie: verlaagde bloeddruk
- Duizelig, bleek, kalm, kans op flauwvallen (syncope)
- Waarden minder duidelijk dan bij hypertensie -> totaalbeeld
- Speciale vorm: orthostatische hypotensie = verlaging van de BD als men van liggende houding gaat
zitten of staan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liesoostvogels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.