Ik had eerst een samenvatting van +80 pagina's maar dit leek eindeloos werk en daarom heb ik de belangrijkste elementen eruit gepikt die zeer essentieel zijn zodat je dit kunt toepassen op je examen.
(strategieën, lesopbouw, doelen, beginsituatie, leermiddelen, werkvormen, ...)
Succes ermee :)
WAT IS TAALBESCHOUWING
TAALBESCHOUWING = nadenken over/beschouwen van:
TAALSYSTEEM TAALGEBRUIK en TAALGEDRAG
Klanken (fonologie) Nadenken over eigen taalgebruik
Woorden (morfologie) Bewust spreek-, luister-, lees- en schrijfstrategieën inzetten
Teksten Nadenken over taalgedrag 9 vragen van
communicatiemodel
Spellingsvormen (orthografie)
Betekenissen (semantiek)
Woordenschat (lexicologie)
Verschillen + gelijkenissen tussen talen en taalvariëteiten
WAAROM INZETTEN OP TAALBESCHOUWING?
DOELEN VAN TAALBESCHOUWING
1. Inzicht krijgen in hoe Nederlands in elkaar zit.
2. Nadenken over het eigen taalgebruik en dat van anderen.
3. De algemene culturele kennis vergroten.
DOEL 1: INZICHT KRIJGEN IN HOE NEDERLANDS IN ELKAAR ZIT
Belangrijk om niet alleen taal te ‘kunnen’, maar ook om taal te ‘weten’.
Taal kunnen = taalvaardigheid
= lezen, schrijven, spreken, luisteren
Taal weten = taalbeschouwing
Begrijpen hoe taal in elkaar zit, hoe we ze gebruiken, ….
Inzicht in taalsysteem nodig!
Helpt om kritisch om te gaan met verschillende vormen van taalgedrag.
Bereid voor op grote (talige) diversiteit die Vlaanderen van 21 e eeuw kent.
HOE LEERLINGEN INZICHT LATEN VERWERVEN IN TAAL ALS SYSTEEM?
1. Vanuit een onderzoekende houding stil staan bij de aspecten van het taalsysteem.
2. Op een inductieve manier zo veel mogelijk zelf laten ontdekken door middel van authentiek materiaal te bekijken of te
beluisteren en zich daar van vragen bij stellen.
DOEL 2: NADENKEN OVER EIGEN TAALGEBRUIK EN DAT VAN ANDEREN
Taalsturing = Denken + reflecteren over taal Ze leren zichzelf ‘in het oog houden’.
Helpt leerlingen taal steeds beter te beheersen.
1
,DOEL 3: DE ALGEMENE CULTURELE KENNIS VERGROTEN
Conceptualiserende functie van taal
We kunnen voorwerpen + handelingen benoemen
Over taal praten = metataal
Talige + culturele identiteiten van leerlingen integreren in de klas + op school positief voor iedereen
DE LANDKAART VAN TAALBESCHOUWING (SAMENVATTEND)
HOE LEREN LEERLINGEN TAAL BESCHOUWEN?
HOUD REKENING MET DE BEGINSITUATIE
- Jonge kleuters verwonderen over taal
- Hoogste kleuters taal analyseren (bv. Klappen)
START VAN DE ACTIVITEIT
Doelen + aanpak van taalbeschouwelijke activiteit bepalen op basis van analyse van de beginsituatie
DE LEERLINGEN
Wie zijn de leerlingen in mijn klas?
Wat is hun talige achtergrond?
Hoe taalsterk zijn ze?
Is het zinvol om thuistaal in te zetten?
DE LEERINHOUDEN
Leerlingen bouwen hun kennis over aantal onderdelen van taalbeschouwing stapsgewijs op Belangrijk dus om te weten wat
er al aan bod gekomen is.
Op welke voorkennis kan ik steunen?
Welke doelen moeten in de volgende stap zeker aan bod komen?
Welke elementen moet ik blijven herhalen?
DE CONTEXT
Op welke manier kan ik verbinding maken met het taalvaardigheidsonderwijs dat ik bied?
Kan ik de transfer maken met het vreemdetaalonderwijs op school?
Welke aspecten uit de klas- schoolcontext kan ik gebruiken om te vertrekken vanuit concrete situaties?
2
,NATUURLIJK PROCES OM ZICH OVER TAAL TE VERWONDEREN AANWAKKEREN DOOR:
1. Incidenteel aan taalbeschouwing te doen = wanneer de kans zich toevallig voordoet
2. Intentioneel aan taalbeschouwing doen = bewust zo gepland
3. Curorische les waarbij talbeschouwing echt de voornaamste focus is Les inzoomen op taalbeschouwing
4. Geïntegreerde les waarbij zowel taalbeschouwing als taalvaardigheid aan bod komen.
VERTREK VANUIT DOELEN
Eindtermen:
1. Eernaar streven dat leerlingen bereid zijn om te reflecteren over taalgebruik + taalsysteem
2. Leerlingen moeten stilstaan bij taalgebruik in communicatieve situaties
3. Leerlingen moeten inzicht verwerken in hoe taal werkt en/of in elkaar zit = TAALSYSTEEM
4. Omvatten lijst van taalbeschouwelijke begrippen + termen die leerlingen moeten kunnen gebruiken en een aantal
strategieën die hen toelaten om te reflecteren over luister-, spreek-, lees-, en schrijfstrategieën die ze gebruiken.
KIES EEN DOORDACHTE DIDACTIEK
Meestal eerste stappen op woordniveau
Van daaruit evolueren naar
Kleinere gehelen zoals klanken, letters en woorddelen
Nadien grotere delen beschouwen
Grotere delen: woordgroepen, zinnen en teksten
= cyclisch proces
Vertrekken vanuit concrete taalgerbuik situaties die voor leerlingen betekenis heeft.
Verbinden met voorkennis
ALGEMENE AANPAK VAN TAALBESCHOUWELIJKE ACTIVITEITEN
Talige vaardigheden moeten zoveel mogelijk geïntegreerd worden in betekenisvolle lees-, luister-, schrijf-, en spreektaken.
Inzoomen op taalbeschouwelijke aspecten en uitzoomen naar vaardigheden
DE LES TAALBESCHOUWING
Zelf zoeken naar regels en eigenaardigheden = zelfontdekkend leren
Vertrekken vanuit een probleemstelling
Beste manier = inducatieve manier
o op (inter)actieve manier
o niet aan hun lot overlaten bij theorievorming
o Vondsten zelf beschrijven
o Beschrijvingen optimaliseren
Taalkundige begrippen introduceren
Voordeel : actief bezig
Afhankelijk van voorkennis
3
, TAALBESCHOUWING BUITEN DE TAALLES
Impliciete manier = icidentele leermomenten
INDUCTATIEVE AANPAK
DE LUS VAN DEKKERS (HULPMIDDEL) WERKEN MET FRAPPANTEN
Werken met frappanten bijvoorbeeld:
- Woorden die op elkaar lijken
- Samenstellingen
- Annagrappen (=herschikken van letters)
Stimuleert taalgevoeligheid ‘Levend taalmateriaal’ is meest geschikte lesmateriaal
1. Stap 1: Opmerken
‘Laten we eens een onderzoekje doen naar dit soort woorden’.
2. Stap 2: Andere voorbeelden noemen
In groepjes gaan kinderen andere voorbeeld noemen
3. Stap 3: Voorbeelden vergelijken
Voorbeelden uitwisselen + vergelijken
4. Regel formuleren
Kinderen bedenken een regel voor de woorden.
5. Stap 5: Regel vergelijken
De regel wordt toegepast op het voorbeeld.
LESOPBOUW TAALBESCHOUWING
Oriënteringsfase Verwondering (over taaluitingen van leerlingen)
Opmerkelijke taalutingen/taalfrappanten
Verwervingsfase(n) Inducatief werken van concreet naar abstrat
Voorbeelden laten zoeken in levensecht materiaal (authentiek)
Het is de bedoeling dat leerlingen zelf tot een soort conclusie komen
Verwerkingsfase(n) = Inoefenen / de inzichten gebruiken in betekenisvolle contexten
Afrondingsfase = conclusies formuleren, evaluatie, aandachtspunten formuleren
= terugblik op de les
TALENSENSIBILISERING
= Werken aan een positieve talige grondhouding en taalbeschouwelijke attitudes
Van jongs af aan voorbereiden
Doelen op 3 vlakken:
Attitudes Inzicht krijgen in (meer)talige identiteit
Kennis Algemene kennis over verschillende talen en culturen
Vaardigheden gelijkenissen + verschillen tussen talen onderscheiden
FUNCTIONEEL VEELTALIG LEREN
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper TianaVormezeele. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
