Autismespectrumstoornis
1. Definitie
Autismespectrumstoornis is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis, die
gekenmerkt wordt door persistente problemen in sociale communicatie en
sociale interactie in combinatie met een beperkt, repetitief patroon van
gedragingen, interesses of activiteiten.
- Problemen in de ontwikkeling, waarbij hersenafwijkingen een belangrijke rol spelen.
- Aangeboren
- Bestaat vanaf de vroege kindertijd, ook al wordt ze pas later onderkend.
- Hardnekkig
- De symptomen blijven, verdwijnen niet (ondanks intensieve ondersteuning)
- Vormen een duidelijke belemmering in het alledaags functioneren
- Moeilijkheden met non-verbale sociale communicatie, sociale interacties en relaties
- Binnen gesprekken en relaties onvoldoende tot geen wederkerigheid (reciprociteit),
tweerichtingsverkeer en gelijkwaardigheid.
- Gedragspatronen die stereotiep en weinig gevarieerd zijn, die telkens opnieuw herhaald worden,
waar men vaak hardnekkig/rigide aan vasthoudt.
- Autisme bestaat in verschillende verschijningsvormen, waar je in meer of mindere mate last van
kan hebben.
We spreken daarom van een spectrum, een kleurenpalet als het ware: de symptomen kunnen
sterk variëren van persoon tot persoon in aantal en in ernst. Sommige personen kunnen
zelfstandig
functioneren, terwijl anderen voortdurend toezicht nodig hebben. Daarnaast is er ook een
variatie in
gedragskenmerken.
Ernstige verstandelijke beperking Hoogbegaafdheid
Contact afwerend Verbaal vlot en schijnbaar erg sociaal
, 2. Classificatie/ terminologie
Ondersteuning
Autismespectrumstoornis wordt in de 3 niveaus onderverdeeld naargelang de ernst van de
benodigde ondersteuning.
▪ Op het 1ste niveau (ondersteuning vereist) zullen men mits ondersteuning tekorten in
sociale communicatie minder merkbaar worden, kan gebrek aan flexibiliteit in verschillende
levenssituaties opgevangen worden en wordt onafhankelijk functioneren door gebrekkige
organisatie en planning minder belemmerd.
▪ Op het 2de niveau (substantiële ondersteuning vereist) zal de persoon zonder
ondersteuning onvoldoende kunnen participeren in het dagdagelijkse leven. Ook al wordt er
ondersteuning geboden, nog zal men de beperkingen waarnemen.
▪ Op het 3de niveau (zeer substantiële ondersteuning vereist) zijn er zodanig ernstige tekorten in de
(non)verbale sociale communicatieve vaardigheden waardoor men zeer beperkt sociale interacties
zal aangaan. Hierbij moet men denken aan iemand met heel weinig begrijpelijke spraak.
De ondersteuningsnood wordt verder ook beïnvloedt door het mentale niveau van de persoon
(vaak voor m/e VB, alle aspecten v/d ontw verlopen trager, algemeen niv van functioneren is
beperkter, interesses zijn nog beperkter) het taalniveau (hoe lager het taalniveau hoe meer autism
zich manifesteert), de leeftijd, andere factoren (bijkomende stoornissen, omgevingsfactoren)
Autisme op 4 niveaus ( vraag 2 wat is je kwetsbaarheid en je weerbaarheid)
Autisme kan verklaard worden op vier verschillende niveaus: gedragsmatig, cognitief- psychologisch,
neurobiologisch en genetisch.
Fenotype( gedragskenmerken)
O
M
Cognitie (denken) G
E
V
Neurobiologie (hersenen) I
N
G
Genotype ( genen)
3. Fenotype (gedragskernmerken)
3.1 Primaire kenmerken
Personen met ASS vertonen in hun gedrag twee kernsymptomen: ernstige en aanhoudende
problemen met sociale communicatie en interactie, en beperkte, repetitieve gedragspatronen. Men
spreekt ook wel van de autisme-dyade.
persisterende problemen in de sociale communicatie en sociale interactie
3.2 Sociale communicatie
• Wederzijds contact: is soms verstoord, soms zelfs niet aanwezig. Is er wel contact, dan wijkt dat af
van het gewone
• Komt niet tot een vlot heen en weer lopende sociale interactie: er niet in slagen op een normale
manier sociale contacten te leggen, sociale interacties niet kunnen opstarten of beantwoorden,
interesses en gevoelens minder delen met anderen, enz.