Taalverwerving: Eentalige ontwikkeling
Taalaanbod
De eerste 4 a 5 jaar leren kinderen de belangrijkste regels van T1. Dat kan enkel bij
voldoende taalaanbod:
- Inspelen op leefwereld en interesses van kind
- Uitgebreid: vaak aanbieden
- Net boven het niveau van de kinderen woorden aanbieden, zodat ze uitgedaagd
worden
Taalproductiekansen
- Kwaliteitsvolle interactiekansen
- Stille leerling krijgt minder oefenkansen, stimuleer ze extra want ze nemen hun beurt
niet vanzelf
Feedback
- Opbouwende feedback op vorm en inhoud
- Vorm 🡪 dat heb je goed gezegd
- Inhoud 🡪 knap dat je dat weet
De leerkracht maakt het verschil
Warme en veilige relatie
Aanmoediging, veel interactie kansen 🡪 veilig gevoel 🡪 meer oefenen en experimenteren
Motiverende activiteiten 🡺 intrinsieke motivatie
Intrinsieke motivatie 🡪 betrokkenheid en concentratie stijgt 🡪 minder afhaken
Wie veel interactie kansen krijgt en daarbij aangemoedigd wordt, zal zich sneller voldoende
veilig voelen om altijd maar meer te oefenen en te experimenteren. Daarbij is een warme
relatie met de leerkracht enorm belangrijk.
,Wie intrinsiek gemotiveerd is, leert diepgaander, is actiever betrokken, geconcentreerder en
haakt minder af.
Fasen in de taalontwikkeling bij eentalige kinderen
1. Prelinguale periode (tot 1)
- Communicatie zonder woorden
o Huilen, kijken, bewegen, luisteren
o 2de maand: oogcontact, eerste glimlach
o 6de maand: herkent naam, wijst naar voorwerpen
o 9de maand: zwaaien
o 10de maand: begrijpt woorden
o 6 – 20 weken: open klinker
o 2 - 4 maand: ook medeklinkers.
o 6 - 8 maand: brabbelen, herhalen van dezelfde lettergrepen en allerlei klanken
o 8 - 12 maand: enkel klanken en intonatie van de moedertaal
2. Vroeglinguale periode (1,5 tot 2,5)
- Eénwoordfase:
o eerste woordjes tussen 12 en 18 maand.
▪ Woorden uit de onmiddellijke omgeving (mensen, huisdieren, …).
Maar ook ‘nog’, ‘nogekee’.
▪ Besef dat dingen naam hebben: ‘Isda?’
- Tweewoorduitingen: bv. ‘Kijk, poe !’
- +/- 2 jaar: telegramstijl: zinnen van 3 tot 5 woorden. Geen vervoegingen en
verbuigingen.
3. Differentiatiefase (2,5 tot 5)
- Vaak problemen met S en R
- Weglaten van klanken vb ‘ba’ ‘toel’
- Woordenschat groeit enorm
o Overextensie: woord in een bredere context gebruiken bv ‘alle dieren zijn hond’
, o Neologismen bv ‘spiegelpapier’
- Zinnen worden vollediger: lidwoorden, voorzetsels, meervouden, verkleinwoorden,
verleden tijd,…
o Overregularisatie: bv ‘ik loopte’
- Nadenken over taal (metalinguïstisch bewustzijn) 🡪 rijmen
4. Voltooiingsfase (5+)
- Schriftelijke taal: lezen en schrijven
- Fonologische ontwikkelingen: alle klanken correct gebruikt
- Woordenschat: bijwoorden en bijvoeglijke naamwoorden die een modaliteit
weergeven; misschien, zeker,…
- Meeste regels zijn gekend
o Syntactische: bv congruentie onderwerp-pv
▪ Bv: je bent, jullie zijn
o Morfologische: bv vervoeging van werkwoorden, verbuigingen van bijvoeglijke
naamwoorden, bv het grote huis
Taalverwerving: Meertalige ontwikkeling
= een meertalig persoon is iemand die twee of meer talen begrijpt en gebruikt
Verbieden van de thuistaal?
⮚ “to reject a child’s language in the school is to reject the child”
⮚ Taal en identiteit zijn heel hard verbonden aan elkaar
⮚ Kinderen zullen minder actief participeren aan het klasgebeuren als ze voelen dat
hun thuistaal niet aanvaard wordt
⮚ Welbevinden is de basis voor een goede ontwikkeling 🡪 kinderen aanvaarden met
hun hele identiteit en achtergrond
Vormt aandacht voor de thuistaal een belemmering voor het Nederlands?
, ⮚ Integendeel, kinderen leren makkelijker een nieuwe taal als ze een goede basis
hebben in hun thuistaal
⮚ Het kind bouwt namelijk voort op de fundamenten die het al in de moedertaal
verworven had
Het thuistaalproject (2008 – 2013)
= Gentse basisscholen zetten focus in op: thuistaal inzetten in de klas. Wat zijn de effecten
en hoe kan dit vorm krijgen op school?
Resultaten
⮚ Thuistaal heeft positief effect op het welbevinden van kinderen
⮚ Thuistaal is geen belemmering voor Nederlandse taalvaardigheid
Hoe kun je constructief omgaan met een taal die je zelf niet spreekt?
⮚ Respect en openheid t.a.v andere talen
⮚ Meertalige materialen id klas: meertalige boeken, spelletjes,…
⮚ Meertalige liedjes
⮚ Kinderen als tolk laten optreden
⮚ Meertalige posters
De voordelen van meertaligheid
⮚ Economisch kapitaal
⮚ Communicatie met anderen
⮚ Sociale cohesie
