Een uigebreide samenvatting voor het vak 'Algemene psychologie' voor de bachelorsopleiding Toegepaste Psychologie van de AP-Hogeschool. Deze samenvatting is gebasseerd op de Powerpoints van de lessen, de notities van wat de lector zei en het handboek 'Algemene Psychologie: een inleiding'.
Met het...
Inhoud
1 Kennismaking met de psychologie......................................................................................................4
1.1 Definitie psychologie....................................................................................................................4
1.2 Wetenschappelijke psychologie en intuïtieve mensenkennis.......................................................4
1.2.1 Verschillen in het verzamelen van gegevens.........................................................................5
1.2.2 Verschillen in het zoeken naar samenhang...........................................................................6
1.3 Geschiedenis.................................................................................................................................8
1.3.1 De verre voorgeschiedenis....................................................................................................8
1.3.2 De meer directe voorgeschiedenis........................................................................................8
1.3.3 Psychologie als wetenschap van het bewustzijn....................................................................9
1.3.4 De behavioristische revolutie..............................................................................................10
1.3.5 Nieuwe klemtonen in Europa..............................................................................................10
1.3.6 Amerika en de herontdekking van het innerlijke.................................................................11
1.4 Hedendaagse stromingen...........................................................................................................12
1.4.1 Cognitieve psychologie........................................................................................................12
1.4.2 Biologische psychologie.......................................................................................................12
1.4.3 Positieve psychologie...........................................................................................................13
2 Het zenuwstelsel...............................................................................................................................13
2.1 De bouwstenen van het zenuwstelsel........................................................................................13
2.1.1 Structuur van de neuronen..................................................................................................13
2.1.2 De signaalgeleiding..............................................................................................................14
2.2 Structuur van het zenuwstelsel..................................................................................................18
2.3 Centraal en perifeer zenuwstelsel..............................................................................................18
2.3.1 Centraal zenuwstelsel..........................................................................................................18
2.3.2 Perifeer zenuwstelsel...........................................................................................................18
2.4 Willekeurig en autonoom zenuwstelsel......................................................................................19
2.4.1 Willekeurig zenuwstelsel.....................................................................................................19
2.4.2 Autonoom zenuwstelsel......................................................................................................19
2.5 Verdere indeling hersenen.........................................................................................................19
2.5.1 De grote hersenen...............................................................................................................19
2.5.2 De tussenhersenen..............................................................................................................20
2.5.3 De hersenstam.....................................................................................................................21
2.5.4 De kleine hersenen (cerebellum).........................................................................................21
2.6 Functionele gebieden op de cerebrale cortex............................................................................21
P 1/68
, 2.6.1 Soorten cortex gebieden.....................................................................................................22
2.6.2 Primaire zones.....................................................................................................................23
2.6.3 Associatiezones....................................................................................................................24
2.6.4 Hemisfeerspecialisatie.........................................................................................................26
2.6.5 Samenvatting gedragsstoornissen.......................................................................................27
3 De waarneming.................................................................................................................................27
3.1 Het waarnemingsproces in vogelvlucht......................................................................................27
3.1.1 De lange weg van prikkel tot waarneming...........................................................................27
3.1.2 Drie psychologische activiteiten..........................................................................................28
3.2 Waarnemen is selecteren...........................................................................................................28
3.2.1 De verschillende zintuigen...................................................................................................29
3.2.2 Het waarneembare spectrum..............................................................................................29
3.2.3 De minimumintensiteit van de prikkels...............................................................................29
3.2.4 De differentiële gevoeligheid...............................................................................................29
3.2.5 De selectieve aandacht........................................................................................................30
3.3 Waarnemen is structureren........................................................................................................31
3.3.1 Figuur en achtergrond.........................................................................................................31
3.3.2 Structureringsfactoren.........................................................................................................32
3.3.3 Herkennen van gestalten.....................................................................................................33
3.3.4 Waarnemingsconstanties....................................................................................................34
3.3.5 Waarnemingsillusies............................................................................................................35
3.3.6 Culturele verschillen in het structureringsproces................................................................35
3.4 Waarnemen is interpreteren......................................................................................................35
3.4.1 De rol van vroegere ervaringen...........................................................................................36
3.4.2 De dynamisch-affectieve ingesteldheid...............................................................................36
3.4.3 Invloed vanuit de bredere situatie.......................................................................................36
4 Het geheugen....................................................................................................................................36
4.1 De vele betekenissen van het woord ‘geheugen’.......................................................................37
4.1.1 Automatische en bewuste nawerking van geheugeninhouden...........................................37
4.1.2 Verschillen in tijdsduur en capaciteit...................................................................................37
4.2 De inprenting..............................................................................................................................40
4.2.1 Structurering van het materiaal...........................................................................................41
4.2.2 Passende cues of ophaalaanwijzingen.................................................................................42
4.3 De latentieperiode......................................................................................................................43
4.3.1 Beschrijving van het vergeetproces.....................................................................................43
4.3.2 Waardoor vergeten we?......................................................................................................44
P 2/68
, 4.3.3 Vergeten als probleem en als pluspunt...............................................................................45
4.4 De reproductie............................................................................................................................45
4.4.1 Het oproepen van herinneringen........................................................................................45
4.4.2 Geheugenvervormingen......................................................................................................46
5 Leerprocessen...................................................................................................................................47
5.1 Soorten leerprocessen................................................................................................................47
5.2 Klassieke conditionering.............................................................................................................48
5.2.1 Het eigenlijke conditioneringsproces...................................................................................48
5.2.2 Bijkomende processen bij de klassieke conditionering........................................................49
5.2.3 Een cognitieve interpretatie van de klassieke conditionering..............................................50
5.2.4 Toepassingen van klassieke conditionering.........................................................................52
5.3 Operante conditionering............................................................................................................53
5.3.1 Leren door gissen en missen................................................................................................53
5.3.2 Een cognitieve interpretatie van operant leren...................................................................53
5.3.3 Operante conditioneringsmechanismen..............................................................................56
5.3.4 Toepassingen van operante conditionering.........................................................................57
5.4 Modeling.....................................................................................................................................59
5.5 Priming.......................................................................................................................................59
6 Emoties..............................................................................................................................................60
6.1 De plaats van emoties in het gedrag...........................................................................................60
6.1.1 Emoties, gevoelens en stemmingen....................................................................................60
6.1.2 Op het snijpunt tussen cognitie en motivatie......................................................................61
6.2 Autonome lichaamsveranderingen bij emoties..........................................................................62
6.2.1 De belangrijkste lichaamsveranderingen.............................................................................62
6.2.2 Biologisch nut van de autonome lichaamsveranderingen...................................................63
6.3 De psychologische aspecten van emoties...................................................................................64
6.3.1 Het belevingsaspect van emoties........................................................................................64
6.3.2 Expressie van emoties..........................................................................................................65
6.4 Theorieën over emoties..............................................................................................................66
6.4.1 De perifere en centrale theorie van de emoties..................................................................66
6.4.2 Cognitieve theorieën...........................................................................................................67
Algemeen:
- Hoofdstuk 6 en 7 vallen weg voor de examens.
- Hormoonstelsel moet gekend worden tot pagina 83.
- H8: hormoonprocessen van stress en stuk over stress niet kennen.
P 3/68
, 1 Kennismaking met de psychologie
1.1 Definitie psychologie
- Psychologie wetenschappelijke studie v/h gedrag & mentale activiteiten v/h individu.
- Doel verklaringen zoeken op individueel niveau (gedrag).
- Biologie: verklaring van biologische processen.
- Sociologie: verklaring van maatschappelijke invloeden.
Vaak combinatie van psych. met alle 2 of 1.
Vb. naleving coronamaatregelen = te maken met communicatie v/d overheid (sociologie), gedrag
mens (psychologie), invloed van virologen (biologie), enz. combinatie van invalshoeken.
- Voorbeeld: twee Amerikaanse jongens drongen een school binnen en schoten leerlingen dood.
o Psychologen zullen zich afvragen welke individuele factoren de daders er toe brachten om op
zo’n gewelddadige manier met hun medeleerlingen te treffen.
Waren het jongens met een negatief zelfbeeld, die zich wilden bewijzen?
Naast hun persoonlijkheid kunnen ook factoren uit hun omgeving een rol spelen
Gewelddadige muziek
Kijken van agressieve films
Of onverwerkt verleden (bv. Lang gepest geweest)
o Biologen zullen opzoek gaan naar bepaalde lichaamsprocessen die het gedrag van de jongens
kunnen bepalen(hormonen of iets in de hersenen)
Gewelddadig gedrag kan het gevolg zijn van een teveel aan het mannelijk hormoon
Hersentumor
oSociologen zullen eerder verwijzen naar maatschappelijke invloeden
Misschien maakten beide jongeren deel uit een gewelddadige jongerensubcultuur?
Of kwamen ze uit gezinnen met huiselijk geweld?
Of zou het vrije wapenbezit in de VS een van de oorzaken kunnen zijn?
Om de schoolshooting te verklaren zijn de verschillende invalshoeken van de 3 wetenschappen
nodig.
1.2 Wetenschappelijke psychologie en intuïtieve mensenkennis
- Antwoorden mentimeter:
o Mens gebruikt meer dan 10% v/d hersenen.
o Psychologische stres kan effectief ziek maken.
o Kleuren geen kleur maar golven (fysische gegevens) & mens maakt er onbewust een geheel
van (golven worden als kleuren waargenomen). Bv. dieren nemen andere kleuren waar.
o Niet alles wat men meemaakt laat een permanente herinnering na in ons geheugen doordat de
hersenen prikkels filteren (anders overbelasting hersenen door te veel prikkels) & niet alles van
kortetermijngeheugen gaat naar langetermijngeheugen. Bepaalde opgeslagen gegevens in
hersenen kunnen niet altijd teruggevonden worden (bv. dingen vergeten tijden een examen
ondanks je hebt geleerd).
- Intuïtieve mensenkennis/ gezond verstand alle inzichten die men opdoet uit eigen ervaring (alles
wat men weet en ervaart dat meespeelt in hoe men gaat reageren (dagdagelijks kompas).
Gebeurt onbewust, subjectief & wordt gebruikt in dagelijkse omgang met mensen.
Vb. ex die Jef heet, persoon wil met geen enkele Jef iets te maken hebben.
P 4/68
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amiram. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
