Namenlijst
1. Griekenland
Preklassieke periode (archaïsche periode)
Homerus
800 v.Chr. epiek
Auteur twee heldendichten: Ilias en Odysseia (epos) periode van de ‘duistere eeuwen’
(Trojaanse oorlog in 1200 v.Chr.)
Epische cyclus (meerdere werken dan enkel die twee epen) tot 4 e eeuw v.Chr. volledig aan
Homerus toegeschreven, maar nu gezien als slechts een fractie van die cyclus
Homerische kwestie
Homerische vergelijking: een zeer uitgebreide vergelijking volgens het schema "zoals bijzin
over datgene waarmee vergeleken wordt, zo hoofdzin over dat wat vergeleken wordt".
Sappho
Eind 7de begin 6de eeuw, (monodische) lyriek
Komt uit Lesbos, Griekenland (vandaar Term Lesbisch)
Speculatie of ze op vrouwen viel of niet
thema: liefdespoëzie
stijl :
o directe & persoonlijke toon
o zuiver taalgebruik
o Saffische strofe – vier versregels, laatste regel onderbroken
slechts één gedicht volledig bewaard
Aesopus
6de eeuw v.Chr. lyriek: (didactische) poëzie
Schrijver van de +- 350 proza fabel: kort verzonnen verhaal waarin een zedenles
aanschouwelijk wordt gemaakt, vaak dieren in de hoofdrol
Zou slaaf zijn geweest in Ionië
Auteur van Krekel en de Mier en de Vos en de Raaf
Waarschijnlijk alle aesopische fabels van Griekse oorsprong (ook Oosten)
Niet zeker of Aesopus heeft bestaan, kan creatie uit klassieke tijd zijn (want elk literair genre
moest nu eenmaal een oorsprong hebben, echt of niet)
1
,Klassieke Periode
Plato
5de – 4de eeuw v.Chr. poëtica, filosofie plat
Grieks filosoof en schrijver
Leermeester van Aristoteles
Genredriedeling
Negatieve blik op mimesis
o Dualistisch: echte werkelijkheid is die van Ideeën, de werkelijkheid die we
waarnemen is slechts een vergankelijke afstraling van de onvergankelijke werend
van de Ideeën
o Theater is opgevoerde schijnwerkelijkheid waarin het leven wordt geïmiteerd
o Dichters moeten hierdoor verbannen worden uit de ideale polis
Aristoteles
4de eeuw v.Chr., poëtica, drama, filosofie
Poiesis moet beantwoorden aan mimesis
Tragedie idealiter in 24 u en plotse ommekeer (peripeteia) en vaak hamartia in centrale
personage
Onderscheid tussen poiesis en geschiedschrijving: ‘is het feit dat de geschiedschrijver spreekt
over gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden en de dichter over gebeurtenissen die
zouden kunnen plaatsvinden
Catharsis of anagnorisis
Aeschylus
6de – 5de eeuw v.Chr., tragedie
Slechts 7 van 100 tal tragedies bewaard
Invoeren tweede acteur (antagonist)
Atheense aristocratische afkomst
integratie koorzangen – dans – monologen
mythologische en maatschappelijke thema's
navoling Illias: Oresteia (458 v. Chr.): trilogie
o tragische geschiedenis van Orestes, de zoon van Agamemnon
o bevat Agamemnon, De Offerplengsters en De Eumeniden
wereldorde bepaald door goden volgens hem: hybris
enige auteur die Griekse Tragedie schreef die niet mythologisch, maar historisch onderwerp
had (nl De Perzen)
2
,Sophocles
5de eeuw, tragedie
Typisch: tragische ironie (precies door de voorspelling te ontlopen komt die uit)
Oedipus, Antigone
7 van 130 tragedies bewaard
Behoort tot kring van Pericles
Voert derde acteur
Maakt band tussen tragedies losser, beperkt rol van het koor
Wereldorde bepaald door goden
Mens kan soms slachtoffer worden van het grootse ongeluk (bv Antigone)
Euripides
5de eeuw v.Chr., tragedie
17 van de 92 tragedies bewaard
Media, Andromache, Iphigeneia in Aulis, Iphigeneia in Tauris, De Bacchanten
Vermindert nog meer rol van het koor
Schilder menselijke passie, minder de goden
De Bacchanten: god Dionysus nu zelf spilfiguur, bacchantisch ritueel waarvan Pentheus
getuige is
Minder succes in Athene dan Sophocles, maar in 4 de meest geliefd van de drie tragici
Aristophanes
5de eeuw – 4de eeuw v.Chr., komedie
Nog 11 werken bewaard gebleven
Conservatief dichter die vaak bekende Atheense burgers op de korrel neemt
De Wolken (Socrates), De Kikkers (Euripides)
Bekendste werk: Lysistrate:
o Atheense vrouwen die in seksstaking gaan opdat hun mannen eindelijk werk zouden
maken van vrede
Postklassieke Periode
Apollonius van Rhodos
3de – 4de eeuw, epiek
Hellenisme
Lang epos Argonautica:
Verovering van het gulden vlies door Jason en zijn terugreis
3
, Menander
4de - 3de eeuw v.Chr., Nieuwe Komedie
o Grappig verloop, happy ending, karakters zeer stereotiep
o Langstlevende Atheense genre
o Latijnse literatuur hier op aansluiten
Slechts 1 stuk volledig: Dyskolos (mensenhater)
Tijdstabel Griekenland
Filosofie Epiek Lyriek Dramatiek Retorica Geschiedschrijving
Einde van
De duistere Homerus
Eeuwen
Archaïsche Sappho
Tijd Aesopus
Klassieke Plato Aeschylus
Tijd Aristoteles Sophocles
Euripides
Hellenistische Apollonius Menander
Tijd Van
Rhodos
4
