Crisishantering
Thema 1: Wat is agressie en grensoverschrijdend gedrag?
1. Wat is agressie en grensoverschrijdend gedrag
- Grensoverschrijdend gedrag: Geeft aan dat we te maken hebben met gedrag waar iemand last van heeft. Er wordt
een grens overschreden, een fysieke of psychische grens. (DEFINITIE)
- Positieve agressie: Is in wezen een positieve innerlijke kracht, gericht op evenwicht en vooruitgang
• Wat: Levensdrift, goesting, gaan voor belangrijke kwesties, competitie, kracht … waarbij geen schade wordt
berokkend aan anderen is niet destructief.
-
2. Door welke ogen kijken we:
- Agressie: Gedrag waarbij een persoon schade toebrengt aan materiaal of de psychische grenzen overschrijdt van
zichzelf of een andere persoon (DEFINITIE)
• Vanuit standpunt slachtoffer:
« Bewustzijn van deze subjectiviteit is een belangrijk uitgangspunt als je met agressie aan de slag gaat.
« Het gevaar in bepaalde beroepsgroepen is het ontstaan van gewenning aan grensoverschrijdend gedrag
« Ook lichtere vormen van agressie willen we serieus nemen, want ze hebben vaak een grote impact op het
welbevinden
-
3. Onze kijk op agressie (vier uitgangspunten)
Uitgangspunt 1: Structurele veiligheid naast relationele veiligheid
- Structurele veiligheid: Alles wat samenhangt met procedures, afspraken, flowcharts en geschreven of
ongeschreven regels die in een organisatie gehanteerd worden om de samenwerking te optimaliseren.
- Relationele veiligheid: Voelen waar de grenzen van de ander liggen, deze erkennen en hierop anticiperen.
• Noodzaak: Vertrouwensrelaties!
Uitgangpunt 2: Een basishouding van zorgdragende begrenzing
DE ATTRIBUTIE VAN PROBLEEMGEDRAG
Internaliseren P Attributie Reactie begeleider effect
Psychosomatische klachten, angst, R Denken Gedrag
teruggetrokken gedrag O
B - Jongere voelt zich niet goed - Begrip toenadering
L - Zijn er problemen thuis? - Bezorgdheid
E - Een praatje maken
Risicofactoren bij het kind en de E
omgeving M
G
- Luistert nooit - Irritatie afwijzing
E
- Altijd brutaal - Sancties
D
- Ouders kijken ook nooit naar - Negatieve cirkels
R
het kind
A
G
Externaliseren
Druk, brutaal of agressief gedrag
1
, - Uiting van probleemgedrag:
• Internaliserend: Wie problemen of zorgen opkropt en zich naar binnen richt, legt de focus op het
verinnerlijken van klachten (bv. Psychosomatische klachten, angstig reageren … )
• Externaliserend: Focus ligt op het uitwendige van de klachten door brutaal gedrag, grof taalgebruik, agressief
opstelling …
« Risicofactoren: aanwezig bij het kind en de omgeving (gemeenschappelijke noemer: probleemgedrag)
- Nadenken over gedrag: Attributie
• Internaliserend: Krijgt sneller de woorden opgeleefd als ‘niet goed voelen’, ‘moeten we verzorgen’, ‘zijn er
problemen in de thuissituatie’ …
• Externaliserend: Stigmatiserend van aard ‘hij luistert nooit’, ‘het is altijd hetzelfde met haar’, ‘de ouders zijn
het verkeerde voorbeeld’ …
-
- Reactie begeleider:
• Positiviteit: Begrip opbrengen, zorg dragen, praatje maken en een onderzoekende houding aannemen
• Negativiteit: irritaties voelen, frustreren, sancties opleggen
Uitgangspunt 3: Agressie is AxC
- Agressie: Aanleg x context
• Aanleg: Een aangeboren handigheid of geschiktheid voor iets
voorbeeld: grote positiviteit, grote portie angst, snel wenen, …
• Context: de omgeving waar je opgroeit heeft een belangrijke invloed op je ontwikkeling als kind
Belang van de context: Belang voor het welzijn van het kind en de interactie in deze context
Uitgangpunt 4: Agressie is taal
- Agressie: Een vorm van communicatie en het onvermogen om taal te gebruiken.
• Agressor: slaagt er op dat moment niet in om zijn innerlijke leefwereld vol kwaadheid, onmacht, verdriet …
onder woorden te brengen
2
