VERDIEPING IN DE
THEORETISCHE
ORTHOPEDAGOGIEK
Samenvatting semester 2
Bachelor in de Orthopedagogie
2022-2023
Femke Peeters
,Inhoud
INLEIDING
Orthopedagogiek als handelingswetenschap ......................................................................................... 5
Vier wetenschapsfilosofische kaders / paradigma’s ............................................................................... 5
1. Mens als kennis ............................................................................................................................... 5
2. Mens als verhaal .............................................................................................................................. 6
3. Mens als gerechtigheid ................................................................................................................... 6
4. Mens als totaliteit............................................................................................................................ 6
1. MENS ALS KENNIS: EMPIRISCH-ANALYSTISCH PARADIGMA - EAP
Inleiding ................................................................................................................................................... 7
De emprisch-analytische benadering onder de loep .............................................................................. 7
Case - opvoeden onderzocht ............................................................................................................... 8
Empirisch-analytisch benadering ........................................................................................................ 8
De empirische cyclus – AD De Groot ................................................................................................... 9
Zin en onzin? De knelpunten van evidence-based werken ............................................................... 11
Het gedragstherapeutisch kader ........................................................................................................... 13
Uitgangspunten ................................................................................................................................. 13
Behandelmethoden (strategieën v gedragsverandering) – vormen van leren ................................. 13
Klassieke conditionering – leren door associatie, verbanden leggen ........................................... 13
Operante conditionering – leren door gevolgen ........................................................................... 14
Modeling of modeleren – leren door het observeren van een model ......................................... 15
Behandelmethoden ....................................................................................................................... 15
Basisprincipes leertheorie ................................................................................................................. 16
SGG-schema ...................................................................................................................................... 16
Kijken naar probleemgedrag ............................................................................................................. 17
Cognitieve gedragstherapie / leertheorie? ....................................................................................... 17
Kernconcepten gedragstherapie vs. humanisme .............................................................................. 18
Reuven Feuerstein................................................................................................................................. 18
Methode van Feuerstein ................................................................................................................... 19
Instrueren vs. mediëren ................................................................................................................ 19
Learning Potential Assessment Device – LPAD ............................................................................. 20
Theorie van de Structurele Cognitieve Modificatie – SCM ........................................................... 21
Instrumenteel Verrijkingsprogramma – IVP .................................................................................. 23
1
, Vergelijking met theorie van socioschema – toepassing op ASS .................................................. 24
Vergelijking met Biklen – competentie veronderstellen ............................................................... 24
Gemedieerde leerervering .................................................................................................................... 25
Mediatie ............................................................................................................................................ 25
Artikel: ‘Leren denken door de methode van Feuerstein’ .................................................................... 27
Besluit .................................................................................................................................................... 28
Doelstellingen ........................................................................................................................................ 28
2. MENS ALS VERHAAL: EXISTENTIEEL-FENOMENOLOGISCH PARADIGMA - EFP
Inleiding ................................................................................................................................................. 30
Existentieel-fenomenologisch ............................................................................................................... 30
Uitgangspunten ..................................................................................................................................... 30
Nieuwe Schoolbeweging ................................................................................................................... 32
Psychodynamische strekking............................................................................................................. 32
Psychoanalyse ....................................................................................................................................... 33
Freuds visie ........................................................................................................................................ 33
Centrale concepten ....................................................................................................................... 33
Kritieken ........................................................................................................................................ 33
Behandelmethoden ........................................................................................................................... 34
Europese vertegenwoordigers van psychoanalyse ........................................................................... 34
Artikel Peter Van Walleghem ................................................................................................................ 35
Verleden van opvoeders en het particulier verlangen – eigen subjectieve positie .......................... 35
Overdracht en tegenoverdracht........................................................................................................ 36
Psychodynamica .................................................................................................................................... 36
Vertegenwoordiger psychodynamisch kader Vlaanderen ................................................................ 37
Nicole Vliegen ................................................................................................................................ 37
Erik De Belie................................................................................................................................... 37
Artikel Nicole Vliegen ............................................................................................................................ 37
Inleidend ............................................................................................................................................ 37
Impact voor kind op vier domeinen .................................................................................................. 38
Impact voor omgeving van het kind .................................................................................................. 39
Drie-sporen aanbod........................................................................................................................... 39
EO in verbinding - Artikel Erik De Belie ................................................................................................. 39
Psychoanalyse vs. psychodynamica ...................................................................................................... 42
Psychoanalyse vs. gedragstherapie ....................................................................................................... 44
2
, 3. MENS ALS GERECHTIGHEID: KRITISCH-EMANCIPATORISCH PARADIGMA - KEP
Inleiding ................................................................................................................................................. 45
Situering ................................................................................................................................................ 45
Zorgkritische beweging ..................................................................................................................... 45
Mensvisie............................................................................................................................................... 47
Orthopedagogiek................................................................................................................................... 48
Vertegenwoordigers .............................................................................................................................. 48
Uitgangspunten en kernconcepten ....................................................................................................... 49
Mensenrechten ................................................................................................................................. 49
Emancipatie en empowerment ......................................................................................................... 51
Inclusie............................................................................................................................................... 52
Kwaliteit van Leven............................................................................................................................ 52
Ondersteuning ................................................................................................................................... 52
Self-advocacy ..................................................................................................................................... 53
Toepassing in de orthopedagogiek ....................................................................................................... 54
Toepassing 1 – uiting van paradigma: Refugee studies .................................................................... 54
Toepassing 2: Disability Studies ........................................................................................................ 56
Toepassing 3: personen met een psychische kwetsbaarheid / middelenafhankelijkheid ................ 58
Implicaties voor beroepsprofiel van de orthopedagoog ....................................................................... 59
Doelstellingen ........................................................................................................................................ 59
4. MENS ALS TOTALITEIT: HOLISTISCH-INTEGRATIEF PARADIMA - HIP
Inleiding ................................................................................................................................................. 60
Integratieve Handelingsorthopedagogiek ............................................................................................. 62
Integratief handelen .......................................................................................................................... 62
Creatieve zoektocht al doende.......................................................................................................... 63
Vier opvoedingsprincipes .................................................................................................................. 64
Principe van de globaliteit ............................................................................................................. 64
Principe van de beweeglijkheid ..................................................................................................... 65
Principe van het handelen ............................................................................................................. 65
Principe van de integratie ............................................................................................................. 66
Orthopedagogische toepassingen van het integratief kader ................................................................ 67
Organisatorische vereisten................................................................................................................ 67
Aangepaste handelingsplanning ....................................................................................................... 68
Specificiteit der methoden ................................................................................................................ 68
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper peeters2002. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.