Samenvatting van de cursus 'Agogische vaardigheden'. Het vak wordt gegeven in de lerarenopleiding bachelor lager onderwijs. Dit is een samenvatting van de cursus uit Vives Kortrijk.
Wat? Een model voor ordening en beschrijving van interpersoonlijk gedrag. Het gaat om de
interactie tussen mensen. De Roos van Leary wil gedrag typeren en de werking van dat gedrag op
anderen verduidelijken. Het model laat zien welk gedrag door welk gedrag wordt opgeroepen en hoe
gedrag te beïnvloeden is. Het model kan gebruikt worden om een beter inzicht te krijgen in de
communicatie of als hulpmiddel bij de keuze voor een houding en strategie in een gesprek.
Structuur van de roos van Leary:
Ordent interpersoonlijk gedrag op basis van 2 dimensies met elk 2 polen:
1. Machtsdimensie (boven-onder as): in welke mate streeft de persoon er in zijn
interpersoonlijk gedrag naar om invloed op anderen uit te oefenen
B-pool: boven-gedrag: de persoon overheerst de ander
O-pool: onder-gedrag: de persoon gedraagt zich ondergeschikt tegenover de ander
2. Nabijheidsdimensie (de samen-tegen as): in welke mate streeft de persoon in zijn
interpersoonlijk gedrag naar nabijheid (contact, relatie, affectie, warmte) van anderen
S-pool: samen-gedrag: de persoon is erop gericht veel contact met anderen te hebben
T-pool: tegen-gedrag: de persoon is erop gericht anderen tegen te werken. De persoon
stelt zich in de relatie afwerend op
,Op basis van analyses van gesprekken kwam Leary tot 8 gedragscategorieën:
De gedragscategorieën kunnen benoemd worden a.d.h.v. de polen
Sectoren: boven-samen, samen-boven, samen-onder en onder-samen
Categorieën die dicht bij elkaar aanleunen liggen in de Roos van Leary naast elkaar. Categorieën die
elkaars tegenpolen vormen, liggen tegenover elkaar.
Interactierollen:
Hoe dichter bij het middelpunt men zich op de roos bevindt, hoe soepeler en speelser de interactie
nog is. Hoe verder de persoon zich op bepaalde interactietypes van het middelpunt bevindt, hoe
meer fixatie er zich voordoet; hoe moeilijker het wordt voor die persoon om enige beweging te
krijgen in zijn interactie met andere personen.
1. Leidend (BS)
Gaat vooral om ‘Taakgericht leidend gedrag’
De boodschap die men op relatieniveau uitzendt is: ‘je kunt op mijn competentie,
gezag, verantwoordelijkheid rekenen om resultaten te boeken’ en ‘onder mijn
leiding komen we er wel’.
Getuigt van een organiserende houding
, 2. Helpend, verantwoordelijk (SB)
Helpend gedrag helpt de ander om uiteindelijk zelfstandig de dingen aan te pakken
Overdreven helpend gedrag wordt ‘protectionisch gedrag’ of ‘moedergedrag’
genoemd
Door overbescherming schept de opvoeder ‘onderfiguren’ en beknot hij de
zelfstandigheid in plaats van die te creëren
3. Aanpassend, steunend, meewerkend (SO)
Zorgt voor een aangename groepssfeer
Heeft oog voor iemand die een slechte dag heeft, geeft veel positieve waardering
Hecht belang aan een positieve sfeer
Warm en vriendelijk, altijd bereid de lasten van de andere mee te dragen en hij wil
dat de andere zich prettig voelt
4. Afhankelijk, volgend, aanhankelijk (OS)
Volgend gedrag is weliswaar ondergedrag
Mensen die onafgebroken volgend gedrag vertonen, groeien uit tot echte jaknikkers
(ook pantoffelhelden genoemd)
Ze voelen zich afhankelijk van wat anderen voor hen beslissen
5. Wantrouwig, teruggetrokken (OT)
Er ontstaat een zeker emotionele grond om zich eventueel ergens tegen te verzetten
Iemand die totaal geen zelfkritiek heeft
Extreem teruggetrokken gedrag leidt tot een zeker ‘masochisme’ of ‘vervreemd
gedrag’
6. Opstandig, rebellerend, kritisch-opbouwend (TO)
Wie aanhoudend kritisch reageert, vervalt in wantrouwend gedrag
Zo iemand gelooft niets meer en denkt dat er achter alles iets anders zit
7. Agressief, eisend (TB)
Extreem eisend gedrag is ‘agressief gedrag’
Hiermee bedoelen we manipulatie van de relatie met de bedoeling het pleit te
winnen
8. Concurrerend, zelfzeker, competitief, zich tonend (BT)
Extreme zelfzekerheid leidt tot ‘narcistisch gedrag’
Wat is psychisch gezond functioneren?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper febedefraeye. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
