Algemene economie
Inhoudsopgave
1 Productie, inkomens en bestedingen – de macro-economische benadering (H7)......................................................4
1.1 Inleiding.......................................................................................................................................................................4
1.2 Productie, toegevoegde waarden en factorvergoedingen..........................................................................................4
1.3 Voorraden....................................................................................................................................................................4
1.4 Soorten factorvergoedingen........................................................................................................................................4
1.4.1 Verdere uitwerking..............................................................................................................................................4
1.5 Bruto- versus netto-product.........................................................................................................................................5
1.6 Macro-economische identiteiten voor een gesloten economie zonder overheid........................................................6
1.7 Eenvoudige economische kringloop............................................................................................................................6
1.8 Bruto binnenlands product, netto nationaal inkomen, binnenlandse bestedingen en besteding van het
binnenlands product..........................................................................................................................................................6
1.8.1 Uitbreidingen: bestedingen bij gesloten economie met overheid......................................................................7
1.9 Financieringstekorten en -overschotten......................................................................................................................7
1.10 Waarderingsproblemen.............................................................................................................................................7
1.10.1 Bbp als welvaartsindicator.................................................................................................................................8
1.11 Uitschakeling van de prijsinvloed..............................................................................................................................8
1.11.1 Hoeveelheidsindex.............................................................................................................................................8
1.12 De impliciete prijsindex van het bbp..........................................................................................................................8
1.12.1 Inflatie................................................................................................................................................................9
2 Ongelijkheid en herverdeling (H9).......................................................................................................................... 10
2.1 Inleiding.....................................................................................................................................................................10
2.2 Hoe meet men ongelijkheid?.....................................................................................................................................10
2.3 Inkomens- en vermogensongelijkheid: enkele opvallende trends.............................................................................10
2.4 Oorzaken van ongelijkheid........................................................................................................................................11
2.5 Beleidsmaatregelen die de ongelijkheid verminderen..............................................................................................11
2.5.1 Fiscaliteit, sociale zekerheid en COVID – 19......................................................................................................11
2.6 Gaat minder ongelijkheid samen met hoge welvaart?.............................................................................................11
3 Macro- economisch evenwicht op korte en lange termijn (H10).............................................................................12
3.1 Inleiding.....................................................................................................................................................................12
3.2 De aggregatieve vraag..............................................................................................................................................12
3.3 Het aggregatieve aanbod..........................................................................................................................................12
3.3.1 Lange termijn.....................................................................................................................................................12
3.3.2 Korte termijn......................................................................................................................................................13
3.3.3 Van korte naar lange termijn.............................................................................................................................13
3.4 Macro-economisch evenwicht: vraag- en aanbodschokken.....................................................................................14
3.4.1 Vraagschokken...................................................................................................................................................14
3.4.2 Aanbodschokken................................................................................................................................................14
4 Consumptie, investeringen en aggregatieve vraag (H11)........................................................................................16
4.1 Inleiding.....................................................................................................................................................................16
4.2 De consumptiefunctie en de daaruit afgeleide spaarfunctie.....................................................................................16
4.2.1 De consumptiefunctie........................................................................................................................................16
4.2.2 De spaarfunctie..................................................................................................................................................16
4.3 De investeringsfunctie...............................................................................................................................................17
4.3.1 De rol van de rentevoet.....................................................................................................................................17
4.4 Macro-economisch evenwicht...................................................................................................................................18
4.4.1 Model en cijfervoorbeeld...................................................................................................................................18
4.4.2 Grafisch..............................................................................................................................................................18
.....................................................................................................................................................................................18
4.5 De investeringsmultiplicator......................................................................................................................................19
4.6 Besluit........................................................................................................................................................................19
5 De budgettaire politiek (H12)................................................................................................................................. 20
5.1 Inleiding.....................................................................................................................................................................20
5.2 Macro-economische betekenis van de overheid.......................................................................................................20
5.3 Evenwichtsvoorwaarden...........................................................................................................................................21
5.3.1 Discretionaire budgettaire politiek versus automatische stabilisatorwerking..................................................21
5.4 Discretionair budgettair beleid..................................................................................................................................21
5.5 Automatische stabilisatoren......................................................................................................................................22
5.6 Budgettaire politiek en overheidstekort....................................................................................................................23
5.6.1 Stabiliteits- en groeipact (SGP)..........................................................................................................................24
5.7 Effectiviteit van de budgettaire politiek.....................................................................................................................25
5.8 De overheidsschuld....................................................................................................................................................25
5.8.1 Nadelen van hoge schuld...................................................................................................................................25
5.9 Besluit........................................................................................................................................................................26
6 Monetaire politiek................................................................................................................................................. 27
6.1 Inleiding.....................................................................................................................................................................27
6.2 De geldhoeveelheid....................................................................................................................................................27
6.3 Het geldaanbod.........................................................................................................................................................27
6.3.1 Het aanbod van basisgeld..................................................................................................................................27
6.3.2 Het aanbod van giraal geld................................................................................................................................28
6.3.3 Een geldaanbodmodel.......................................................................................................................................28
6.4 De vraag naar geld....................................................................................................................................................29
6.4.1 Het inkomen als determinant van de geldvraag................................................................................................29
6.4.2 De rentevoet als determinant van de geldvraag...............................................................................................30
6.5 Geldmarktevenwicht..................................................................................................................................................30
6.6 De monetaire politiek................................................................................................................................................31
6.7 Gezamenlijk evenwicht op de geld- en goederenmarkt: het IS-LM-model................................................................32
6.8 De aggregatieve vraagcurve opnieuw bekeken........................................................................................................32
6.9 Besluit........................................................................................................................................................................33
,7 Werkloosheid, inflatie en de Phillips-curve............................................................................................................. 34
7.1 Inleiding.....................................................................................................................................................................34
7.2 Werkloosheid.............................................................................................................................................................34
7.2.1 Werkloosheid en inactiviteit..............................................................................................................................34
7.2.2 De natuurlijke werkloosheid (= u*)....................................................................................................................35
7.2.3 Veranderingen in de natuurlijke werkloosheid.................................................................................................37
7.2.4 Afwijkingen van de natuurlijke werkloosheid: conjuncturele werkloosheid.....................................................37
7.3 Inflatie........................................................................................................................................................................38
7.3.1 Inflatie en inflatiemaatstaven............................................................................................................................38
7.3.2 Vraaginflatie en kosteninflatie...........................................................................................................................39
7.3.3 De monetaire verklaring van inflatie..................................................................................................................39
7.4 Phillips-curve: verband tussen werkloosheid en inflatie............................................................................................40
7.5 Besluit........................................................................................................................................................................41
8 gastcollege – een octopus met 8 tentakels en 3 harten........................................................................................... 42
8.1 Economische groei.....................................................................................................................................................42
8.1.1 De prognose van de Europese Commissie.........................................................................................................42
8.1.2 Het belang van competitiviteit bij economische groei......................................................................................44
8.1.3 Belang van innovatie..........................................................................................................................................44
8.2 Inflatie: indexering lonen, vastgoedprijzen...............................................................................................................44
8.2.1 Hoe wordt de inflatie gemeten?........................................................................................................................44
8.2.2 Verschillende indices..........................................................................................................................................45
8.3 Hart 1: monetair beleid..............................................................................................................................................46
8.4 Wisselkoers en lopende rekening met het buitenland..............................................................................................46
8.4.1 Externe competitiviteitsindicatoren: lopende rekening t.o.v. het buitenland..................................................46
8.5 Overheidsbegroting en overheidsschuld....................................................................................................................46
8.5.1 Inkomensbelasting, vermogens (inkomens) belasting.......................................................................................47
, 1 Productie, inkomens en bestedingen – de macro-
economische benadering (H7)
Macro economie = Bekijkt het geaggregeerde niveau en bestudeert vraag-stukken die de economie
als geheel beïnvloeden. (Heeft dus vnl. betrekking op het stabilisatieprobleem.)
1.1 Inleiding
Cijfermateriaal voor macro-economische analyse: “nationale rekeningen” , “nationale
boekhouding”:
› Registreert de transacties tussen de economische agenten
› Volgens systeem van dubbel boekhouden
› Cruciaal concept: bruto binnenlands product (bbp)
§ Bbp meet de waarde van de productie u economie is altijd gelijk aan de waarde
van het inkomen in de economie
› Boekhoudkundige gelijkheid: nationaal product (waarde van de productie)
= nationaal inkomen (gecreëerde inkomens)
= bestedingen van het nationaal product
Cijfermateriaal dient ter illustratie, moet je dus NIET kennen
1.2 Productie, toegevoegde waarden en factorvergoedingen
Kijk vb op ppt (dia 7, 8 & 9) Toont aan dat er verschillende productiestadia zijn
-> Je moet kijken naar de waarde van het finale goed in je economie = de waarde van je economie
*Intermediair goed = binnen dezelfde periode worden gebruikt als een input in de productiefase,
dus niet nog eens meetellen want dan neem je het dubbel mee
1.3 Voorraden
= Niet alle goederen worden in de praktijk doorverkocht in dezelfde periode (voorraden!).
Dus: waarde van de productie wordt uitgesplitst in:
• verkopen
• wijzigingen in de voorraden
1.4 Soorten factorvergoedingen
BBP berekenen:
1ste methode: kijk naar de som van waarde van finale goederen (goederen die binnen dezelelfde
periode niet opgaan in volgende productiefase) ook vooraden zijn dus finale goederen
2de methode: bereken de som van de toegevoegde waarde
3de : som van de factor vergoedingen (maar is gelijk aan methode 2)
1.4.1 Verdere uitwerking
Uitsplitsing van de verschillende soorten factorvergoedingen:
§ Eigenlijke factorvergoedingen F1 (loonsom (arbeid), pachtsom (natuur), intrestsom
(kapitaal))
§ Winst (π, als vergoeding voor ondernemingsinitiatief)
§ Komen uiteindelijk allemaal bij de gezinnen terecht als inkomen (Y).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper morganej. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.