Samenvatting
Samenvatting Zorgen voor morgen - Historische Reflectie
samenvatting historische reflectie Stijn Van de Perre . Het bevat ook alle foto's van de slides en uitleg.
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 93 pagina's
Voorbeeld 10 van de 93 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
2 beoordelingen
Door: mirtestieners2005 • 8 maanden geleden
Door: sandraaladin • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
HISTORISCHE REFLECTIE: ZORGEN VOOR MORGENINTRO 6
PATRONEN IN ECONOMISCHE ONTWIKKELING 6
LENTE: EEN GROEN-BLAUW CLUSTER 6
ZOMER: EEN ORANJE-GEEL CLUSTER 6
HERFST: EEN BRUIN-VIOLET CLUSTER 7
WINTER: EEN GRIJS-ZWART CLUSTER 7
LENTE: BURGERRECHTENBEWEGING 8
ZOMER: VREDESBEWEGING 8
HERFST: MILIEUBEWEGING 8
WINTER: PUNKBEWEGING: no future 9
1. PATRONEN IN ECONOMISCHE ONTWIKKELING 10
1.1 VAN SCHOMMELINGEN TOT “BIG HISTORY” 10
1.2 DE LANGE GOLVEN VAN KONDRATIEFF 11
1.3 K-GOLVEN 11
1.4 DE CONTEXT VAN K-GOLVEN 12
2. PATRONEN IN TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELING 13
2.1 DE LEVENSCYCLUS VAN EEN TECHNOLOGISCHE REVOLUTIE 13
2.2 GOLVEN VAN TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELING 14
EERSTE GOLF (1780-1850) 15
3. VAN EEN LANDBOUW- NAAR EEN INDUSTRIËLE SAMENLEVING 16
3.1 PROCES VAN COMMODIFICATIE 16
3.2 OPKOMST VAN EEN MARKTECONOMIE 17
1
,3.3 PROLETARISERING 18
3.4 WIJZIGEND TIJDSBESEF 18
4. EEN EERSTE GOLF (1780-1850) 19
4.1 EERSTE INDUSTRIËLE REVOLUTIE FASE I (1780-1816) 19
TIJDPERK VAN KANALEN EN MIJNEN 19
CONTEXTUELE VOORWAARDEN 19
AANVULLING: HOOFDSTUK 2 P. 49-50 & P. 62-64 Error! Bookmark not defined.
1. ZIENERS OF ONHEILSPROFETEN Error! Bookmark not defined.
1.1 EERWAARDE MALTHUS (EIND 18E EEUW) 19
1. EEN EERSTE DEMOGRAFISCHE TRANSITIE 21
1.1 HET BEGRIP 21
Pre-transitie: 21
Eerste fase van de transitie: 22
Tweede fase van de transitie: 22
Post-transitie: 22
1.2 BEVOLKINGSONTWIKKELING IN HET WESTEN 20
BEPALENDE KENMERKEN 26
4.2 CANAL MANIA (1793-1797) EN CRISIS (1816) 29
AANVULLING: HOOFDSTUK 11 P. 373-374 30
1. REACTIES OP TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN VOOR DE TWEEDE WERELDOORLOG 30
1.1 EEN BEDREIGING VOOR DE WERKGELEGENHEID 30
LUDDISME (1810-1812, 1816-1817, 1826) (NOORD ENGELAND) (TEXTIEL NIJVERHEDEN) 30
CAPTAIN SWING (1830) (ZUID ENGELAND) 31
AANVULLING: HOOFDSTUK 11 P. 407-410 31
2
,1.1 DE HEROPSTANDING VAN DE LUDDITES 31
GEZICHTEN VAN HET NEOLUDDISME 31
‘GOOI HET ROTSYSTEEM OVERBOORD’ 32
TWEEDE GOLF (1850-1895) 32
2. EEN TWEEDE GOLF (1850-1895) 33
2.1 EERSTE INDUSTRIËLE REVOLUTIE FASE II (1850-1873) 33
TIJDPERK VAN STOOM EN SPOORWEGEN 34
OP STOOM GEKOMEN 34
OP HET GOEDE SPOOR 35
AANVULLING: HOOFDSTUK 11: P. 375 35
1.1 HET GEVAAR VAN ROETSPUWENDE DRAKEN EN KWAADAARDIGE MOORDTUIGEN 35
RAILWAY MANIA: (1844-1850) 36
VAART ACHTER GEZET 37
GEEN KINK IN DE KABEL 38
2.2 IN EEN ‘LANGE DEPRESSIE’ GESUKKELD (1873) 38
2.3 HET BELANG VAN DE EERSTE INDUSTRIËLE REVOLUTIE 40
DERDE GOLF (1895-1945) 44
3. EEN DERDE GOLF (1850-1895) 45
3.1 TWEEDE INDUSTRIËLE REVOLUTIE FASE I (1895-1929) 46
TIJDPERK VAN STAAL, ELEKTRICITEIT EN ZWARE INDUSTRIE 46
EERST, DAN … CONTEXTUELE VOORWAARDEN 46
AANVULLING: HOOFDSTUK 5 P. 151-152 Error! Bookmark not defined.
1. KRACHTLIJNEN VAN MIGRATIEBEWEGINGEN Error! Bookmark not defined.
1.1 EVOLUTIES IN EEN NATIONALE CONTEXT: ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
3
,AANVULLING: HOOFDSTUK 5 P. 158-161 Error! Bookmark not defined.
GOEDKOPE ARBEID: HET KOELIESYSTEEM ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
DE WERELD IN BEWEGING: 19E EEUW - WOII ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
BEPALENDE KENMERKEN 56
3.2 VAN BUBBELS TOT CRASH (1929) 72
VIERDE GOLF (1945-1991) 75
4. EEN VIERDE GOLF (1945-1991) 75
4.1 TWEEDE INDUSTRIËLE REVOLUTIE II (1945-1973) 75
TIJDPERK VAN OLIE, AUTO EN MASSAPRODUCTIE 76
DE REORGANISATIE VAN DE WERELDECONOMIE 76
SCHAALVERGROTING VOOR MASSAPRODUCTIE 79
DE LUXE VAN DE MASSACONSUMPTIE 86
HET FORDISME EN DE VERZORGINGSSTAAT ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
DE OVERHEID ALS DEFIBRILLATOR: KEYSIANISME ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
IN DE PUT ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
4.2 SOMBERE VOORUITZICHTEN ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
HET VERTROUWEN ONDERMIJND ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
DE KRAAN GAAT TOE (1973) ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
TEGEN DE GRENZEN VAN HET SUCCES 87
VIJFDE GOLF (1991-2008) ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
5. EEN VIJFDE GOLF (1991-…) Error! Bookmark not defined.
5.1 DERDE INDSTRIËLE REVOLUTIE (1970-1991) ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
TIJDPERK VAN INFORMATIE EN TELECOMMUNICATIE ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
VAN ECONOMY OF SCALE NAAR ECONOMY OF SCOPE ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
RATIONALISEREN, AUTOMATISEREN, DELOKALISEREN ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
4
,COMPUTERS EN MICRO-ELEKTRONICA ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
GEDAAN MET DE GULLE OVERHEID ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
FYSIEKE EN DIGITALE MOBILITEIT ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
5.2 VAN DOT-COM BUBBLE (2000) TOT KREDIETCRISIS (2007-2008) ERROR! BOOKMARK NOT
DEFINED.
ZESDE GOLF (2008 -…) ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
6. EEN ZESDE GOLF Error! Bookmark not defined.
6.1 EEN NIEUWE TECHNOLOGISCHE REVOLUTIE? ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
6.2 VIERDE INDUSTRIËLE REVOLUTIE (1991-…) ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
TIJDPERK VAN DE NANO-EN BIOTECHNOLOGIE ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
SAMENVATTINGEN ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
BEGRIPPEN- EN NAMENLIJST 88
FIGUREN 92
TABELLEN 93
5
, INTRO
Hoofdstuk 1: Zorgen voor morgen: droom- en doemscenario’s
pp. 7-9, 10-11
Hoofdstuk 2-12
Korte voorstelling
P A T R O N E N I N E C O N O M I S C HE O N T W I K K E L I N G
Hoofdstuk 10: Eb en vloed in de economische ontwikkeling
pp. 312-320
GAUSS:
o Studie van mensen en mode: de relatie tussen kleding en
konjunktuur (1992)
o Geïnteresseerd in de lange golven waarmee de Russische statisticus Kondratieff de toekomst
van het kapitalisme probeerde te voorspellen
o Een golf heeft een opwaartse en neerwaartse beweging. Eb en vloed.
o Men zag zelfs 4 fasen in de wijze waarop een golf zich aandiende: De 4 seizoenen. Een
aanloop in de lente, een hoogdag in de zomer, een tanende stemming in de herfst en een
killig jaargetijde in de winter
Grondige analyse van de patroonmode in de populairste vrouwenweekbladen in de 20ste eeuw
leverde aanwijzingen op voor het bestaan van 4 fasen
RELATIE TUSSEN KLEDING EN CONJUNCTUUR:
LENTE: EEN GROEN-BLAUWE CLUSTER
o Begin van de gouden jaren 1960
o Nieuwe jongerencultuur met The Beatles en The Rolling Stones
- Jongeren zetten zich af tegen de gangbare conventies en burgerlijke waarden
- Protest tegen Vietnam en rassendiscriminatie
o Donkere periode na de oorlog is voorbij, er komen nieuwe kansen en mogelijkheden
Dominante modebeeld: groen en blauw overheersen, in nog zeer brave en preutse jurken op
de knie
ZOMER: EEN ORANJE-GEEL CLUSTER
o 1968
o Jongeren maken zich los van alle autoriteit en nemen lot in eigen handen
o Tijd van Woodstock, ontdekken van vrijheid en experimenteren met deze vrijheid
o Flower power, make love, not war.
o Economie draait op volle toeren en brengt welvaart
6
, Dominante modebeeld: oranje en geel, bloemenmotiefjes, kleren worden losser,
nonchalanter, rokken zijn korter en de kleedjes mouwloos
(Naar mater het beter gaat in de samenleving worden de rokjes korter, bij crisis worden de
rokken langer)
HERFST: EEN BRUIN-VIOLET CLUSTER
o Begin jaren 1970
o Protestbewegingen van 1968 hebben ook ontnuchtering gebracht
o Vietnamoorlog lijkt uitzichtloos
o Terreur op Olympische Spelen van München
o Watergateschandaal (President Nixon)
o Milieuschandalen tonen de keerzijde van de industrialisering
o Eerste oliecrisis in 1973 stort de wereldeconomie in een crisis
Dominante modebeeld: kleren worden donkerder, pastelkleuren, jurken worden langer
WINTER: EEN GRIJS-ZWART CLUSTER
o Jaren 1980: crisis
o Men ziet geen of een sombere toekomst, samenleving heeft het verknoeid
o Opkomst van Aids
o New Wave wordt geassocieerd met zwartgalligheid en doemdenken
o Economie geraakt moeizaam uit de problemen
Dominante modebeeld: de mode kleurt grijs en zwart, jurken worden lang en effen
De stelling lijkt duidelijk: het modebeeld stemt zich af op en vormt een uiting van maatschappelijke
ontwikkelingen. De economische conjunctuur bepaalt de sfeer en zo ook het gedrag.
Cyclisch patroon houdt een belofte in: na de winter komt de lente er weer aan
RELATIE TUSSEN CULTUUR EN CONJUNCTUUR:
Culturele impact toont dat we ons in een nieuwe fase
begeven:
LENTE: The Beatles: misschien braaf, maar
vernieuwend. Het was een breuk voor wat men tot dan toe van muziek heeft gezien, zou de jongeren
op een verkeerd pad brengen.
ZOMER: Periode rond Woodstock: De doorgroei naar andere muzikanten, stijlen en opzoeken naar
vrijheid zou je kunnen projecteren op een figuur als Jimi Hendrickx, nieuwe manier van in de wereld
staan.
HERFST: Protestsongs en maatschappelijke kritiek door oa Joni Mitchell, eerder donkere gedachte
(optimisme van jaren 60 heeft misschien toch een keerzijde)
7
,WINTER: Seks Pistols, via muziek, lyrics, gedrag, kledij wil de burger shockeren, met de vinger wijzen
en zeggen dat de problemen waarmee ze nu te maken hebben, de ouderen, de overheid hiervoor
gezorgd heeft
PERSPECTIEF VAN SOCIALE BEWEGINGEN:
(Vooral in de VS)
1945 + 20 = 1965
Jongeren die na WO II geboren zijn willen zich losmaken van gezagsstructuren, stellen autoriteiten in
vraag, men wil zich emanciperen
LENTE: BURGERRECHTENBEWEGING
Afro-Amerikaanse gemeenschap:
→ Zich afzetten tegen segregatie: Rosa Parks (geweldloos verzet door toch te blijven zitten in de
bus, weigert in spel van discriminatie mee te spelen) ze eisen burgerrechten
= Begin van sociale beweging die tot op vandaag nog steeds invloed uitoefent
ZOMER: VREDESBEWEGING
→ Symbool voor de bloeiperiode
→ Vietnamoorlog toen volop bezig, deze generatie moet daar dan vechten
→ Protest tegen Vietnamoorlog met name via media die tot bij iedereen in de huiskamer komt
en dit zorgt voor een breed maatschappelijk draagvlak van de vredesbeweging
→ “Make love, not war” (hippiebeweging), pleiten voor een andere manier van huisvesting,
andere manier van seksleven, waarden, normen
→ Protestbewegingen komen tot grote bloei
HERFST: MILIEUBEWEGING
Verschijning van boek geschreven door wetenschappers met analyses over de planeet, klimaat etc.
“grenzen aan de groei”
→ Begin jaren 70
→ Verschijning van boek geschreven door wetenschappers met analyses over de planeet, klimaat
etc. “grenzen aan de groei”
→ Willen beeld geven over bv overbevolking
→ Hoe gaat de economie zich verder ontwikkeling en kan de planeet dit wel aan?
→ Is er voldoende fossiele brandstof?
→ Kunnen we nog voldoende voedsel produceren?
→ Hoe gaat vervuiling op termijn een rol spelen?
→ Economische groei waarop de kapitalistische visie steunt, zou de planeet wel eens in
moeilijkheden kunnen brengen
8
, → Grote welvaart van gouden jaren 60 heeft ook een keerzijde: bettonering, afval, vermindering
leefkwaliteit in steden, vlucht naar platteland
→ Er komt een einde aan het ongelimiteerd optimisme
WINTER: PUNKBEWEGING: NO FUTURE
→ Jaren 80
→ We zien geen toekomst
→ Massale werkloosheid, economische crisis
→ Geen perspectief op verbetering
Uitbreiding van de analyse GAUSS: parallel met de lange golven van Kondratieff konden mentale lange
golven inzicht bieden in gedragingen die door de toe- of afname van de ‘normaalangst’ of onzekerheid
werden beïnvloed
Opgaande Kondratieff golf: goede economische
periode: epische films, heldenfilms
→ We komen buiten met een boost
→ We zien graag mensen die winnen, die in hun
opzet slagen, succesvol zijn
Neergaande fase in economische periode, crisis slaat ten volle toe: horrorfilms
→ Op het moment dat het slecht gaat, kan het deugd doen om te zien dat het nog veel slechter
kan
Thrillers: crisis is een beetje geminderd maar toch nog steeds gevoel van crisis
→ Einde is inzicht en we zoeken naar oplossingen want thrillers zijn vaak gericht op de oplossing
→ Willen weten wie er verantwoordelijk is voor de crisis
→ Zoekend karakter van de samenleving
Rampenfilms: opgaande periode
→ Gevoel van iets dat wetenschappers al langer weten maar waar de bevolking meer aandacht
mag aan geven
→ Groeiende bewustwording van klimaat
Leary T. : kijken naar patronen en is groot voorstander om vanuit zo een aanpak te
bekijken
Interessant om hypothese te formuleren maar we moeten er ons van bewust zijn dat
er ook wel risico’s zijn, want als je ervanuit gaat dat patronen realiteit zijn dan ga je
ervan uit dat die altijd vast liggen, wat niet klopt
9
, APOFENIE: is het in willekeurige of niet gerelateerde gegevens patronen opmerken en daarin
betekenissen lezen die er niet zijn.
Voorbeeld: op een zomerdag lig je in het gras en zie je wolken, spel is om te zien wat je ziet. Zo ontdek
je patronen die er eigenlijk niet zijn, maar waar je wel een betekenis aan geeft
1. PATRONEN IN ECONOMISCHE ONTWIKKELING
1.1 VAN SCHOMMELINGEN TOT “BIG HISTORY”
“Na 7 vette jaren, komen 7 magere jaren”
Lijkt op wat economische onderzoekers betrachten: wetmatigheden ontdekken die een ontwikkeling
niet alleen begrijpelijk maken, maar ook kunnen voorspellen
Economische wetenschappen: cyclische patronen worden op verschillende niveaus aangegeven:
seizoenschommelingen, conjunctuurcycli, trends en lange golven.
Historische wetenschappen: onderzoekers gaan verder: onderzoeken seculaire trends: overspannen
meerdere eeuwen en proberen ontwikkelingen op zeer lange termijn te vatten
Ten slotte ook wetenschappers uit verschillende disciplines die samenwerken: ‘big history’: de
omvattende geschiedenis van het ontstaan van de wereld en de evolutie van de mensheid
FIGUUR 2: CYCLISCHE PATRONEN IN ECONOMISCHE
ONTWIKKELINGEN FIGUUR 1: KITCNIN-CYCLUS, JUGLAR-CYCLUS, KUZNETS-
CYCLUS, KONDRATIEFF-CYCLUS
Cyclische patronen:
• Kitchin-cylus (3 à 5 jaar)
Gebaseerd op investeringen in voorraadopbouw
• Juglar-cyclus (conjunctuurcyclus, 7 à 11 jaar)
Gebaseerd op investeringen in uitrusting, bv. nieuwe computers
• Kuznets-cyclus (15 à 25 jaar)
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liesvoets. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75323 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen