Samenvatting
samenvatting onderdeel dermatologie pathofysiologie II
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Complete samenvatting dermatologie van het vak pathofysiologie 2. Ziektes inbegrepen.
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 46 pagina's
Voorbeeld 10 van de 46 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 2: dermatologieInhoudsopgave
1 Het integument (lichaamsbedekking) ........................................................................................................ 3
1.1 Inleiding .................................................................................................................................................. 3
1.2 Anatomie van de huid ............................................................................................................................. 3
1.2.1 Epidermis ........................................................................................................................................... 4
1.2.2 dermis ................................................................................................................................................ 7
1.2.3 hypodermis ........................................................................................................................................ 7
1.3 Adnexen vd huid (huidaanhangsels) ....................................................................................................... 8
1.3.1 pili (haren) .......................................................................................................................................... 8
1.3.2 nagels ............................................................................................................................................... 10
1.3.3 zweetklieren ..................................................................................................................................... 11
1.3.4 talgklieren & oorsmeerklieren ......................................................................................................... 12
1.4 Functies vd huid .................................................................................................................................... 16
1.4.1 bescherming ..................................................................................................................................... 16
1.4.2 thermoregulatie ............................................................................................................................... 16
1.4.3 excretie ............................................................................................................................................ 16
1.4.4 sensor (zintuig) ................................................................................................................................. 16
1.4.5 reservebron ...................................................................................................................................... 16
1.4.6 synthese vitamine D ......................................................................................................................... 16
1.4.7 immuniteit........................................................................................................................................ 16
1.4.8 aanmaak feromonen ........................................................................................................................ 16
1.4.9 psychosociaal ................................................................................................................................... 16
1.5 Huidskleur ............................................................................................................................................. 17
1.5.1 melanine .......................................................................................................................................... 17
1.5.2 caroteen ........................................................................................................................................... 17
1.5.3 hemoglobine .................................................................................................................................... 17
1.6 Transdermale toediening v GM............................................................................................................. 18
1.7 Wondheling ........................................................................................................................................... 19
1.7.1 epidermale wondheling ................................................................................................................... 19
1.7.2 diepe wondheling ............................................................................................................................. 19
1.8 Het integument bij veroudering ............................................................................................................ 21
1.9 Verbranding vd huid.............................................................................................................................. 22
1.9.1 brandwonden ................................................................................................................................... 22
1.9.2 behandeling v lichte brandwonden ................................................................................................. 24
1.10 Transplantatie v huidenten ................................................................................................................... 25
2 Ziektebeelden .......................................................................................................................................... 25
2.1 Huidkanker ............................................................................................................................................ 25
2.2 Decubitus (doorligwonden) ................................................................................................................... 26
2.3 Eczema/ dermatitis ............................................................................................................................... 28
2.3.1 definitie & symptomen .................................................................................................................... 28
2.3.2 epidemiologie & oorzaken ............................................................................................................... 28
2.3.3 exogene eczemen: contacteczeem .................................................................................................. 29
2.3.4 endogeen eczeem ............................................................................................................................ 31
2.4 Psoriasis ................................................................................................................................................ 33
,2.5 Urticaria en angio-oedeem ................................................................................................................... 35
2.5.1 urticaria (netelroos) ......................................................................................................................... 35
2.5.2 angio-oedeem .................................................................................................................................. 37
2.6 Petechiën en purpura ............................................................................................................................ 38
2.7 Infecties ................................................................................................................................................. 39
2.7.1 bacteriële huidinfecties .................................................................................................................... 39
2.7.2 schimmelinfecties ............................................................................................................................ 44
2.7.3 virale huidinfecties ........................................................................................................................... 44
2.7.4 parasitaire huidinfecties................................................................................................................... 46
,1 Het integument (lichaamsbedekking)
1.1 Inleiding
Huid uit 3 belangrijke lagen:
o Opperhuid of epidermis
o Lederhuid of dermis zenuwuitlopers & capillairen
o Onderhuid of hypodermis (subcutane laag/subcutis) vnl uit vetweefsel; aanvoerende
bloedvaten
▪ Thermoregulatie!
Huid bevat "aanhangsel" of adnexen:
o Haarwortels
o Nagels
o Zweetklieren
o Talgklieren
1.2 Anatomie van de huid
Huid bij mens: als orgaan beschouwd: uit versch weefsels die samen een spec activiteit uitvoeren
1 vd grootste organen uit organisme
o Opp: 1,5 – 2 m2
o Ong 5 kg
o Dikte: 0,5 – 4 mm (naargelang lokalisatie)
3 grote delen:
a) opperhuid (epidermis)
b) lederhuid (dermis)
c) onderhuid (hypodermis) (subcutane laag)
,1.2.1 EPIDERMIS
Uit meerlagig verhoornd epitheel
Van andere delen v huid gescheiden door basaal membraan
90% v epidermale cellen = keratinocyten
o Produceren eiwit keratine (hoorn) huid waterdicht maken & onderliggende weefsels
beschermen
Sterkst ontwikkeld ter hoogte v voetzool & handpalm
Constante blootstelling v huid aan wrijvingen of druk => abnormale verdikking epidermis (callus,
eelt)
Buitenste opp handpalm, vingers, voetzool & tenen: epidermale plooien
o Doel plooien: greep verbeteren & wrijving verhogen
Geen bloedvaten; wel zenuwuiteinden receptoren
Verschillende lagen epidermis:
o Stratum germinativum of stratum basale (kiemlaag)
▪ kiemcellen
• regelmatig delen nieuwe cellen verschuiven geleidelijk naar huidopp
toe ➔ keratinocyten ontstaan in stratum basale
▪ Tss kiemcellen: sterk vertakte cellen, bevatten zwart pigment = melanocyten
(pigmentcellen)
• UV-licht: stimuleert melanocyten tot vorming melanine (kleurstof)
• Melanine:
o bruinzwart pigment
o draagt bij tot huidskleur
o absorbeert UV-licht
• Melanine:
o via fagocytose opgenomen door keratinocyten
, ▪ in keratinocyten: melaninegranulen beschermende
sluier over kern in richting v huidopp => zo: genetisch
materiaal beschermd tg schadelijke UV-stralen
▪ Langerhans cellen
• Antigeenpresenterende cellen
• rol in immuniteit
▪ Kiemlaag beschadigd bij diepe wonde kan geen nieuwe huid geregenereerd w
huidtransplantatie nodig
• Huidtransplantatie: huid verwijderen op andere plaats
o bij patiënt zelf (autograft)
o bij identieke tweeling (isograft)
o Stratum spinosum (stekelcellige laag)
▪ ligt boven kiemlaag
▪ epitheelcellen met elkaar verbonden via stekelvormige structuren (= eig grote
desmosomen)
o stratum granulosum (korrellaag)
▪ boven stekelcellige laag
▪ cellen bevatten granulen met keratohyaline (hoornstof); voorloper v keratine
▪ kernen v cellen: in versch stadia v degeneratie → celkernen afgebroken
▪ kern degenereert cellen kunnen vitale metabole reacties niet meer uitvoeren &
sterven af
o stratum lucidum (heldere laag)
▪ dunnen heldere laag tss korrellaag & hoornlaag
▪ uit dode cellen met intermediaire substantie tss keratohyaline & keratine
o stratum corneum (hoornlaag)
▪ bovenop heldere laag
▪ dode cellen voll gevuld met keratine (hoorn)
▪ schilfert regelmatig af
▪ laagjes platgedrukte cellen
Levenscyclus keratinocyt:
Zie uitleg boven (versch lagen)
Duurt in normale omst 28 dagen (transepidermale cyclustijd) huid
vernieuwt zich om de maanden
, proces v keratinisatie: nieuw gevormde cel in basale laag w gekeratiniseerd & slijt uiteindelijk af
duurt ong 2-4 weken
epidermale groeifactor (EGF):
o hormoon
o stimuleert epidermale cellen bij weefselvorming of weefselherstel
bepaalde oncogenen (genen die van normale cellen kankercellen maken) zorgen vr continue
activatie door EGF huidcellen prolifereren ongecontroleerd (huidkanker)
, psoriasis:
o keratinocyten delen sneller & bewegen sneller vanuit stratum basale nr stratum corneum
o keratinocyten schilferen in 7 à 10 dagen af
o immature keratinocyten: maken abnormaal keratine schilferachtige, zilverkleurige
schubben op huidopp, veelal op knieën, ellebogen & schedelhuid
o behandeling:
▪ onderdrukking celdeling, vertraging celgroei en/of keratinolytica (afbraak
keratinocyten)
1.2.2 DERMIS
Vnl uit stevig bindweefsel (collageen & elastische vezels)
o Zorgen vr:
▪ Stevigheid
▪ Uitrekbaarheid (mogelijkheid om in lengte toe te nemen, vb zwangerschap,
obesitas, oedeem)
▪ Elasticiteit (mogelijkheid om nr oorspr vorm terug te keren na uitrekking)
o In bepaalde zones lichaam: collageenvezels in bepaalde richting georiënteerd vormen
lijnen
▪ Belangr bij chirurgische ingrepen insede parallel met lijnen herstelt sneller &
minder littekenweefsel
Bij overdreven uitrekking: scheuren (striae) in dermis
o Eerst rood, blijven later zichtbaar als witte strepen
andere celtypes
o Fibroblasten
o Macrofagen
o Adipocyten
soms dik (handpalmen, voetzolen); soms zeer dun (oogleden, scrotum, penis)
bevat bloedvaten, receptoren, klieren, lymfevaten
ook spieren (musculi arrectores pilorum)
o vast aan haren
o kunnen in bep omst haren recht trekken (vb koude)
1.2.3 HYPODERMIS
losmazig bindweefsel
vetophopingen
bloedvaten
zenuwen
GM bij subcutane/ subdermale inspuitingen: hier terecht
,1.3 Adnexen vd huid (huidaanhangsels)
1.3.1 PILI (HAREN)
Op meeste huidopp
Dikte haren & beharingspatroon bepaald door:
o Genetica
o Hormonale invloed
Bouw:
o Haren = verhoorning v epidermis
▪ Epidermis stulpt in in dermis
▪ In diepte: haarfollikel/ haarzakje aanwezig
▪ Onderste verbrede gedeelte haarfollikel = haarkolf
• Omgeven door:
o zenuwen (dendrieten v neuronen, haarwortel plexussen gevoelig
voor tast + geven signalen door als haren bewegen)
o bloedvaten
• in centrum: kiemcellen die snel haarcellen aanmaken vormen
haarwortel
o haarcellen keratiniseren & sterven af
o wand haarfollikel:
▪ gladde spiertjes groeien aan (musculi arrectores pilorum)
• kunnen haar rechttrekken in bep omst (koude, emotie)
▪ monden smeerklieren in uit
• = talgklieren/ sebumklieren
• scheiden vetachtig talg/ sebum af haar soepel
fasen haargroei (3 fasen):
o anagene fase:
▪ nieuwe cellen aangemaakt haar groeit
o (na lange tijd (2-6 jaar): groeien stopt)
o catagene fase:
▪ rustfase
▪ enkele weken
o telogene fase:
▪ opnieuw groeifase oud haar w uitgeduwd & nieuw haar in de plaats
▪ telogene haren vallen makkelijk uit/komen los
▪ enkele maanden
o Om normaal te zijn: fasen moeten normaal verlopen
o Chemo: alle haren tegelijk van anageen nr catageen nr telogeen
, functie:
o vnl beschermend
o haren op hoofd:
▪ tg beschadiging & zonnestralen
▪ verminderen warmteverlies
o wenkbrauwen & wimpers:
▪ besch ogen tg vreemde prikkels
o in neus:
▪ filtreren ingeademde lucht
groeisnelheid & vervangingscyclus:
o normaal: verliezen 70-100 haren/dag
o groeisnelheid & vervangingscylus
▪ natuurlijke veranderingen door verouderen, wijziging voedingsgewoonten, koorts,
bloedverlies, zwangerschap, emotionele stress, oiv GM (chemotherapie), infecties
(vb syfilis), huidziekte, endocriene aandoeningen
aandoeningen:
o alopecie:
▪ partieel/ voll ontbreken haar (abnormaal haarverlies)
▪ diffuus over voll scalp
• zonder verlittekening
o androgenetische alopecie
o telogeen effluvium: vb door ziekte, bevalling…
▪ pleksgewijs
• zonder verlittekening geen aantasting huid? = alopecia areata
• met verlittekening = vb lichen plano pilaris
▪ behandeling alopecia androgenetica (mannelijke kaalheid)
• oraal: finasteride
o blokkeert werking v 5-alpha-reductase (enzym) voorkomt
omzetting testosteron nr dihydrocholesterol (veroorz
prostaatgroei & haaruitval bij mannen)
o verhoogt testosteronniveaus in lichaam prostaat kleiner &
haargroei op hoofdhuid neemt toe
• lokaal: minoxidil
o werkt als vasodilator in op vasculaire gladde spiercellen (door
openen ATP-gevoelige K-kanalen)
o zo: mogelijk levensvatbaarheid v haarcellen/ haarzakjes
verbeteren
o systemische ongewenste effecten:
▪ hypotensie
▪ tachycardie
o hirsutisme:
▪ tegengestelde v alopecie
▪ overmatige groei v terminale haren volgens mannelijk beharingspatroon
▪ veel bij vrouwen als uiting hyperandrogenisme bij polycysteus-ovariumsyndroom
(PCOS)
▪ OF door ernstige bijnier- of ovariumafwijkingen (zeldzamere gevallen)
Haarkleur:
o Bepaald door type melanine in gekeratiniseerde cellen
o Donkerkleurig haar: vnl echte melanine
, o Blond & rood haar: varianten v melanine met meer ijzer- en zwavelmoleculen
o W grijs: door progressief minder melanine gevormd
o W wit: als luchtbellen opstapelen in haarcellen
1.3.2 NAGELS
Bouw:
o Platen v dicht op elkaar geplakte, harde verhoornde cellen v epidermis
o Huid: diepe horizontale instulping boven vingers = nagelwortel groei nagels nagel
progressief vanuit nagelwortel gevormd
o Nagellichaam: rust op nagelbed nagel schuift er stilaan over nr voor door voortdurende
groei aan wortel
▪ Gemiddelde groei vingernagel: 1 mm/week
▪ Teennagel groeit trager
o Grootste deel nagel: rozig gekleurd door onderliggende capillairen
o Klein halvemaanvormig bleek veldje thv wortel = nagelmaantje (lunula) wortelactiviteit
o Onder vrij uitinde nagel: hyponychium bevestigd nagel aan vingertop
o Eponychium: smalle band epidermis vast aan rand nagels
Functie:
o Helpen om smalle objecten te manipuleren
o bescherming v vingertoppen tg traumata
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper eloisevnn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen