College aantekeningen

Overzicht van alle powerpoints Sottiaux en belangrijke notities

0 keer verkocht

Vak
Grondwettelijk Recht

Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Boek
Grondwettellijk recht

Alle powerpoints van Sottiaux in één overzichtelijk Word-document, met titels en tussentitels die corresponderen met het boek. Het is aangevuld met de belangrijkste notities en de antwoorden van alle vragen (+ casussen die we in de les besproken hebben). Ik heb dit document doorheen het semester ...

[Meer zien]

Voorbeeld 3 van de 25 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 2 augustus 2023
Aantal pagina's 25
Geschreven in 2022/2023
Type College aantekeningen
Docent(en) Stefan sottiaux
Bevat Alle colleges

Volgen

lawstudent2003 Lid sinds 1 jaar 53 documenten verkocht

€5,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

1: Algemene inleiding
I: Basisbegrippen en centrale thema’s vh grondwettelijk recht
De grondwet
§1 betekenis en functies van de grondwet
Belangrijke historische teksten
1) Declaration of Independence, 1776
2) Déclaration des droits de l’homme et du citoyen art 16, 1789

Functies
1) Democratische organisatie van de overheidsmacht
 Positieve functie
 Primaire rechtsbron
 Door GW constitueert een politieke gemeenschap zich tot een rechtsgemeenschap
 Moderene grondwetsconcept: ‘instemming van de geregeerden’
2) Beperken van de overheidsmacht
 Negatief karakter
 Technieken: (1) Verdeling vd overheidsmacht tss diverse ambten, instellingen of organen
r (2) Inperking vd overheidsmacht door het verankeren van fundamentele rechten
iiiiiipien vrijheden
 Horizontale machtenscheiding
- Wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht
- Trias politica-gedachte van Montesquieu in De l’esprit des lois: in dit werk vergeleek hij
bestaande regeringsvormen en concludeerde hij dat de Britse constitutie (waar een
vorm van machtenscheiding bestond) superieur was
- Ook Locke had hiervoor al over machtenscheiding geschreven in Two treatises of
government
- Absolute machtenscheiding  machtsevenwicht/checks and balances (federalist papers)
- Doel: overheidsmacht aan banden leggen en machtsmisbruik tegengaan om de vrijheid
vd burger te waarborgen
- Voordeel: arbeidsverdeling + functionele specialisatie (bv. onafhankelijke rechters en
onafhankelijke experts
 Verticale machtenscheiding
- Machten verdeeld tss verschillende territoriaal omschreven overheden
- Gelaagde rechtsorde/constitutioneel pluralisme
- Federalisme  decentralisatie
- Subsidiariteitsbeginsel
 Verankering van rechten en vrijheden
3) Natie- en staatsvorming
4) Programmatorische functie: GWn bevatten soms ook doelstellingen die de staat moet nastreven

CONCLUSIE
De GW is een maatschappelijk contract dat voor het einde van de natuurstaat zorgt: het individu staat zijn
vrijheid af aan de overheid die over een geweldmonopolie beschikt en recht, orde, vrede en veiligheid
waarborgt.
> Hobbes: homo hominis lupus & bellum omnium contra omnes

§2 Grondwet in materiële en formele zin
Materiële zin = het geheel van fundamentele regels over de organisatie en de beperking van het
overheidsgezag
Formele zin = de specifieke tekst die we ‘grondwet’ noemen en die met een bijzonder gezag is bekleed
> Bijzonder gezag is het gevolg van 2 eigenschappen

, - Bijzondere procedure voor wijziging
- Hiërarchisch hoogste regel binnen het rechtssysteem

§3 enkele belangrijke classificaties
Democratievormen
 Directe democratie
 Representatieve democratie
 Participatieve en deliberatieve democratie
 Meerderheidsdemocratie/pacificatiedemocratie

Regeringsvormen
 Parlementair systeem
 Presidentieel systeem
 Semipresidentieel systeem (Frankrijk, cohabitation)

Staatsvorm
 Gecentraliseerde eenheidsstaat
 Gedecentraliseerde eenheidsstaat: territoriale decentralisatie  functionele decentralisatie
 Federale staat/confederatie
 Federatie/unie van staten: democratisch principe  federale principe
icentripedaal  centrifugaal
Isymmetrisch  assymmetrisch
Iduaal  coöperatief

Soevereiniteit = Kompetenz-Kompetenz = bevoegdheid van de bevoegdheid

Enkele centrale thema’s vh grondwettelijk recht
§1 Verankering
Counter-majoritarian difficulty = Is het wel democratisch dat de grondwet, vaak een oud document dat
opgemaakt is door mensen waar wij vandaag geen verbondenheid meer mee voelen, pas met een
bijzondere meerderheid aangepast kan worden?

Procedurele vs. Inhoudelijke democratieopvatting

Collectieve vrijheid vh volk om zichzelf te besturen  individuele vrijheid vd burger om vorm te geven aan
zijn eigen leven zonder inmenging

§2 Rechterlijke controle op uitvoerende en wetgevende macht
Op uitvoerende macht: redelijk evident
- Jurisdictioneel monisme (door gewone rechtbank)
- Jurisdictioneel pluralisme (door administratief rechtscollege bv. RvS)

Op wetgevende macht: meer controverse
- Argumenten PRO: onafhankelijkheid/expertise + berscherming minderheid tegen tirannie (politici
zijn afhankelijk van stemmen en door electorale minder geneigd om rekening te houden met
minderheden)
- Argumenten CONTRA: ondemocratisch + gebrek aan kennis/info
- Marbury v. Madison:
1) De GW is de hoogste norm: wat is het nut van een GW als de WM die met de voeten kan
treden?
2) Alle wetten moeten in overeenstemming zijn met de GW

, 3) Wanneer er zich een conflict tussen wet en GW is het aan de rechter om die wet buiten
toepassing te laten
 fout in zijn redenering: Uit 1 & 2 volgt niet de conclusie dat het de rechter moet zijn die bevoegd
is
 Dit is geen logische kwestie maar een politieke kwestie
- Centraal toetssingsstelsel (door Grondwettelijk Hof): GWH pas na tweede WOII gekomen
(minderheid beschermen tegen tirannie + er ontstonden nieuwe federale staten), 6 juristen + 6 ex-
politici omdat het vaak over politieke kwesties gaat en om het meer democratische legitimiteit te
geven
- Diffuus toetsingsstelsel (door elke rechter): niet in Europa want rechters hadden slechte reputatie
door ancien régime, systeem in de VS

II Bronnen vh grondwettelijk recht
Belgische bestuursniveaus
§1 Belgische Grondwet
Onvrede over het bestuursmodel van Koning Willem I van het VK der Nederlanden
 De positie van de Koning
- Geen ministeriële verantwoordelijkheid (ministers waren enkel aan koning verantwoording
afleggen en niet aan het parlement)
- “Koninklijke Besluitenregering” (residuaire bevoegdheden kwamen toe aan de koning)
- Conflictenbesluit van 1822 (geen rechterlijke controle op wettigheid bestuurshandelingen)
- de Fundamentele Wet van 1814
 Andere institutionele twistappels
- Ondervertegenwoordiging Zuidelijke Nederlanden in de Staten-Generaal
- 10 jaarlijkse begroting (moest pas om de 10 jaar goedgekeurd worden)
- …
 De godsdienst- en onderwijspolitiek
- Gelijke bescherming erediensten
- Inmenging opleiding/benoeming geestelijken
- Secularisatie onderwijsstelsel / voorafgaande toelating
 De rechten en vrijheden
- Inbreuken persvrijheid (bv. proces Louis de Potter)
- Inbreuken vrijheid van vereniging
 De taalpolitiek
- Nederlandse enige officiële taal (belangrijke reden)

De revolutie: aanloop
 “Monsterverbond” tussen katholieken en liberalen
 Ongunstige economische conjunctuur
 Julierevolutie 1830 tegen Karel X
 Een spraakmaker: Charles Rogier

De revolutie: enkele scharniermomenten
 25 augustus 1830
- de Stomme van Portici
- Napolitaanse opstand tegen de Spaanse overheersing
 De “septemberdagen”
 4 oktober 1830
- Besluit van het Voorlopig Bewind
- “de Belgische provinciën, met geweld van Holland losgescheurd, [maken] een onafhankelijke
Staat [uit]”
 6 oktober 1830

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lawstudent2003. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen

College aantekeningen

Overzicht van alle powerpoints Sottiaux en belangrijke notities

Document informatie

Onderwerpen

Gekoppeld boek

Meer samenvattingen voor studieboek

Geschreven voor

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud