Volledige samenvatting van het boek 'Inleiding tot de medische filosofie' van prof. dr. Ignaas Devisch (revaki - 1e bachelor, sem 1). Duidelijke en correcte uitleg, voorbeelden, figuren, verwijzingen, overzichtelijke tabellen en schema's... Zelf gebruikt en geslaagd! Bekijk zeker ook de voordeelbun...
INLEIDING TOT DE MEDISCHE FILOSOFIE
HOE IS FILOSOFIE?
INLEIDING
Filein + sofia = begeren + wijsheid
Anarchie (an-archè): zonder vaste vertrekpunten => geen strikte definitie
Filosofische problemen bestaan niet: filosofie = manier van confrontatie met problemen
Zal problemen eerder verder uitspitten i.p.v. een oplossing bieden
Denkkaders aanreiken om fundamentele vraagstukken beter te begrijpen
Wat filosofie is, leren wij slechts kennen door te ervaren hoe filosofie is.
Filosofie = moeilijk
Je eindigt soms met minder dan je begint
Je bent nooit blijvend zeker van je waarheid
MISVERSTANDEN BINNEN DE FILOSOFIE
1. “Speculatief nadenken over het leven” (bv. Wat is de zin van het leven?)
Geen controleerbaar antwoord
2. “Levenswijze die ons dichter bij de betekenis van het leven brengt”
Reductie tot discipline die zich enkel bezighoudt met betekenis van het leven +
discipline die richtlijnen voorschrijft voor het menselijk handelen (ethiek)
Filosofie ≠ orakel
3. “Wereldvreemd, ‘zwevend’, los van realiteit”
Niets dat op deze wereld gebeurt is wereldvreemd (behalve religie)
4. “Houdt zich bezig met vragen waar wetenschap nog geen antwoord voor heeft”
Wetenschap en filosofie benaderen dezelfde fenomenen op een andere manier:
Wat? vs. Hoe?
Medische filosofie houdt zich bezig met niet-objectieve waarheden die niet
empirisch aantoonbaar zijn (bv. ervaring van pijn)
Subjectivistisch Subjectief
Endoxia = het hebben van een Filosofia = het streven naar waarheid
overtuiging/opinie (caféfilosofie)
Niet-onderbouwde persoonlijke mening zonder Tot stand gekomen vanuit menselijk perspectief
dat deze ook in het algemeen kan gelden (‘subject’ = mens)
“Ik vind blauw mooi” “Individuele vrijheid is belangrijk”
COMPONENTEN VAN FILOSOFEREN
De verwondering kunnen we beschouwen als een startpunt van filosofie. De wijze waarop wordt
omgegaan met die verwondering, dat is hoe filosofie is.
Aporetisch
A-poros = gebrek aan toegang, verlegenheid, radeloosheid van het denken
Aporie = probleem waarin je vast raakt
Zoeken tot je niet meer verder kan: hardnekkig probleem proberen oplossen
Zowel schijnbaar probleemloze vraagstukken als reeds bekende problematische vragen
1
,Fundamenteel nadenken
Filosofie vertrekt vanuit verwondering => fundamentele vragen
Eerder relevante vraagstukken i.p.v. onmiddellijk toepasbare
Specifieke methode van denken/redeneren
Medische wereld: genetische manipulatie, prenatale screenings…
Filosofie moet zich niet zomaar over alles uitspreken zonder terughoudendheid
Streefdoel = transparantie, echter niet ten koste van nuance/complexiteit
Methodische twijfel
Filosofen over twijfel
René Descartes => twijfel als filosofische methode: “je pense donc je suis” = twijfelen
maakt hem zeker van zijn bestaan
Socrates: hoe meer je probleem bestudeert, hoe meer je complexiteit ervan ontdekt
Basis filosofie = fundament wetenschap
Twijfelen aan bestaande theorie => waarheid proberen achterhalen
Omschrijving methodische twijfel
Kritische vragen stellen bij schijnbare zekerheden
Eerst alles op geldigheid toetsen, dan pas voor waar aannemen
Eigen standpunt in vraag stellen
Twijfel in de samenleving
“mijn waarheid telt evenveel als de jouwe”
=> paradox
Relativisme: als alles waar is, is alles relatief
Systematisch en logisch redeneren
Logische redenering = noodzakelijk voor filosofie
Zin voor synthese en overzichtelijke analyse
Zelfkritiek
Herkennen van paradoxen
Fundamentele vragen zijn moeilijk te beantwoorden
Onoplosbaar, nog niet oplosbaar, niet exact…
Wel van belang om te blijven onderzoeken!
=> glashelder antwoord moet doelstelling zijn en blijven, maar we mogen dit niet verwachten
DE GRIEKEN
DE GRIEKSE POLIS EN HET MEDISCHFILOSOFISCHE DENKEN
POLIS
nieuwe sociale ruimte
De maatschappelijke ontstaanscontext van de wijsbegeerte discussie
Griekse samenleving (5 v.C.)
Polis = stad
AGORA LOGOS
Nieuwe sociale ruimte door publieke ruimte rationeel argument
complexere samenleving tegensprekelijk debat
Samenleving moet besproken worden => °democratie (demos = volk)
Agora = plaats van bijeenkomst
Logos = taal = rationaliteit
Begeren van wijsheid: φιλεῖν σοφία
Geen religieuze autoriteit meer
Wederzijdse relatie logos politiek
2
, Ratio krijgt primaire status: discussie over mens en samenleving
Polis = rationele manier van samenleven
Socrates bekend geworden door logos in polis
Atheense democratie
Deelname aan polis enkel voor rijke, Griekse mannen (bezitten vrije tijd: scholè)
Aristoteles: status is verbonden met ‘natuur’ van mens (slaaf = slaaf)
LOGOS EN DE KUNDE VAN HET GENEZEN
Geneeskunde hangt samen met filosofie
Filosofie = pharmakon voor de ziel (geneesmiddel en vergif)
Geneeskunde gericht op ‘evenwicht’
Consultatie = publieke aangelegenheid: medisch advies vragen aan voorbijgangers
Hippocratische geneeskunde: volgens eed van Hippocrates
Natuurfilosofen = presocratici
Speculatief en theoretisch te werk
Zijn = al wat is, zijnde = iets binnen de totaliteit van al wat is
Wereld als louter fysisch gebeuren (minder goden): natuur begrijpen zoals hij is
Elementenleer
Grondlegger: Empedocles
Vertrekpunt = de vier natuurelementen (sômata): vuur, water, aarde, lucht
Elk element bevat twee basiskwaliteiten
=> Liefde en Haat zorgen voor ontstaan/vergaan van verbindingen
Ambitie van de mens om alles in wereld te begrijpen: meer controle willen
Aarde Vuur Lucht Water
- Koud - Heet - Heet - Koud
- Droog - Droog - Vochtig - Vochtig
Hippocrates van Kos en de humorale leer
Hippocratische geneeskunde
De natuur van de mens: mens bestaat niet uit louter 4 elementen
De plaatsen in de mens: menselijk lichaam bestuderen staat los van godheden
‘Evenwicht’ van lichaamssappen = nodig voor goede gezondheid
Basis van rationele geneeskunde => zeer invloedrijk
Fysiologisch pluralisme: mens bestaat uit meerdere substanties met wederzijdse
inwerking => meerdere ziektes => specifiekere remedies nodig
Stellen van prognosis: voorspellen van ziekteverloop (niet zozeer diagnosis)
Empirisch werken1 natuurfilosofen: speculatief en theoretisch
Medische kennis verzamelen en bijhouden door observaties (bv. aderlatingen 2)
Medisch instrumentarium
Macro- en microkosmos: mens staat in verbinding met kosmos
Omgeving bepaalt gezondheid (bv. effect van klimaat: verkoudheden)
Humorale leer volgens Polubos
Toepassing elementenleer
1
Proefondervindelijk, niet enkel theoretisch
2
Incisies om ‘giftig bloed’ weg te laten stromen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emch. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
