Hoofdstuk 1: Perifeer en centraal zenuwstelsel
1. Cellen, weefsels en organen
Andries Van Wiesel of Andreas Vesalius
• Precieze tekeningen en beschrijvingen van menselijk lichaam inclusief hersenen en
zenuwstelsel → obv dissecties
In de anatomie
Organen •Verzamelingen van
•Bestaan uit organen die
functioneel gespecialiseerde cellen die
•Onderdelen van het een gemeenschappelijke
samenwerken functie vervullen
•bv zenuwstelsel bestaat lichaam met een •Bestaan uit 3 componenten:
uit hersenen, specifieke functie cellen, intercellulaire
•Opgebouwd uit substantie en weefselvocht
ruggenmerg,...
verschillende
Orgaansystemen weefseltypes
Weefsels
of stelsels
Studies
• Anatomie= biologische studie van bouw van organisme → structuur
• Histologie= fijne opbouw van weefsels bekeken → structuur
• Fysiologie= studie van levensprocessen die zich afspelen in levende wezens → functie
➔ Gebaseerd op chemische samenwerkingen tussen vele verschillende structurele en
functionele moleculen = biochemie
Enkel over structuur en functie van zenuwstelsel → NEURO
1
, 2. Delen van het zenuwstelsel
• Bundels van zenuwuitlopers → netwerk van zenuwen → ganse lichaam
• Centrale zenuwstelsel ontvangt continue stroom van info
➔ Zowel van interne als externe oorsprong
• Info door zenuwen van perifere ZS
Perifere zenuwstelsel
• Autonoom = neuronale connecties naar klieren en gladde spieren van inwendige organen
• Somatisch = Efferente en afferente zenuwen → sensorische en motorische prikkel van en
naar CZS geleiden
• Enterisch ZS: bij ingewanden bv. darmkrampen
Zenuwen
Zenuwen van PZS Zenuwen van PZS en CZS
Afferente zenuwen Efferente zenuwen Spinale zenuwen Craniale zenuwen
• Aanvoeren van info • Wegvoeren van • Zenuwen die • Zenuwen die
vanuit info ontspringen in ontspringen in
zintuigreceptoren • Prikkels sturen hersenen en hersenen
• Zintuigcellen in vanuit ZCS naar verbonden zijn met • Ofwel gemengd, ofwel
verschillende rest van lichaam ruggenmerg uitsluitend motorisch
organen + weefsel (spieren) • Gemengd of sensorisch
met ZCS verbinden • Motorisch sensorisch en
• Sensorisch motorisch
2
, 2. Het zenuwstelsel in beeld
Zenuwstelsel = bilateraal symmetrisch
Assen
Assen Richtingen Posities
• Verticaal (bv. as ruggenmerg) • Rostraal = richting van • Ventraal:
• Horizontaal (bv. as van voorste de neus - Anterieur: voorzijde lichaam
deel van hersenen) • Caudaal = richting van - Inferieur= onderaan hersenen
• Schuin (bv. achterste deel van de voeten • Dorsaal:
hersenen) - Posterieur: achterzijde lichaam
- Superieur= bovenaan hersenen
• Lateraal: meer zijkant
Snijvlakken of doorsnede:
1. Coronaal vlak: verticaal vlak van ene door naar het ander
2. Horizontaal vlak: ook van oor tot oor, loodrecht op coronaal vlak
3. Sagittaal vlak: snijdt de hersenen van voren naar achteren,
onderscheidt linker-en rechterhelft van ZS → spiegelt 2 helften van ZS
3
, 3. Delen van het centrale zenuwstelsel
Hersenen volwassenen = 1,5kg = 2,5% vh lichaamsgewicht = 86 miljard hersencellen
→ Grootste proportionele hersenen van alle dieren
Hersenweefsel
Witte stof Grijze stof
• Zenuwverbindingen • Cellichamen van zenuwcellen (neuronen en
• Zenuwuitlopers of axonen gliacellen) → hierdoor donkerder
(omringd door myelineschede) • Buitenste schorslaag (cortex)
• Meer vet • Ook in diepte van hersenen: bepaalde kernen
1. Telencephalon
- Grootste deel vd hersenen Prosen
- Omvat cerebrale hemisferen cephalon
2. Diencephalon
3. Mesencephalon: 1ste stukje vd hersenstam
4. Hersenstam bestaat verder uit
- Pons
- Medulla oblongata
- Gaat over in ruggenmerg = Medulla spinalis (caudale richting)
5. Cerebellum
- Aangehecht op hersenstam
- Intens verbonden met hersenstamkernen
6. Ruggenmerg
- 40-45 cm en doorsnede 1 cm
Extra notities
• Functies gecontroleerd door telencephalon → enorm gegroeid bij mensen
• Lagere gelegen delen vinden we ook terug bij reptielen lagere zoogdieren
• Lagere delen hebben meer automatische en dierlijke functies
• Voorkwab zorgt ervoor dat we ons rationeel kunnen gedragen
• Onverwachte gedragingen niet echt te verklaren met de voorste delen
• Staan allemaal in verbinding met elkaar en verklaart gedrag
• Bv bij depressie en verslaving: hogere regio’s weten dat het niet goed is maar kunnen het niet
controleren en wordt overgenomen en gecontroleerd door de lagere delen
Ontwikkeling van de hersenen
• Veel complicaties bij de geboorte door complicaties door grote hersenen die door
geboortekanaal moest → hoofd is zo groot als biologisch verantwoord is
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Audrey1234. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
