Deze samenvatting () heb ik gemaakt op basis van de slides, notities en het boek. Het bevat alle belangrijke informatie die je op het examen zal moeten kennen. Ik haalde met deze samenvatting hoge onderscheiding, dus alle informatie die je moet kennen staat hierin.
Ik ga eerlijk zijn... dit was ...
Ook dit is een spam-reactie! Deze persoon/bot is gelinkt aan een onbestaande universiteit (UNI?) en z'n account staat in het Frans ingesteld... naar mijn idee zijn mijn samenvattingen niet in het Frans, dus dit zal de jammerlijke reactie v/d man verklaren: mijn excuses, maar laat mij dit op een andere - minder lage - manier weten int vervolg. Danku
Door: FearOfTheFury • 8 maanden geleden
Antwoord verwijderd door de gebruiker
Door: decockwendy • 7 maanden geleden
Door: FearOfTheFury • 7 maanden geleden
Heel erg bedankt, Wendy! Succes met het examen! :)
Culturele Antropologie
Samenvatting | Prof. Koenraad Stroeken | 2022-2023
1
,INHOUDSOPGAVE
1 Les 1: Inleiding ........................................................................................................................................................ 5
1.1 Toepassingen van culturele antropologie ....................................................................................................... 5
1.2 Wat is antropologie? ....................................................................................................................................... 6
1.2.1 Vier velden v/d Antropologie .................................................................................................................. 7
1.3 Dimensies van antropologie............................................................................................................................ 8
1.3.1 Structuur vs. actor: verklaring op verschillende niveaus (micro, meso en macro) .................................. 8
1.3.2 Materialisme vs. idealisme ...................................................................................................................... 8
1.3.3 Een derde dimensie? ............................................................................................................................... 9
1.4 Antropologische benadering van cultuur ........................................................................................................ 9
1.5 Structuur van de cursus ................................................................................................................................ 10
1.6 Definitie van cultuur ..................................................................................................................................... 12
1.7 Kwestie: Cultuurrelativisme (CV) ................................................................................................................... 14
DEEL 1: AANPASSING: MENS ALS DIER | ACTOR-MATERIALISME
2 Les 2: Cultuurmaterialisme en geschiedenis ......................................................................................................... 16
2.1 Materiële verklaring v. culturele verschillen ................................................................................................. 16
2.1.1 Casestudy 1: Waarom vrouwenemancipatie in het Westen? ............................................................... 16
2.1.2 Casestudy 2: Waarom verschilt de manier v. eigendomserving per cultuur? ....................................... 17
2.1.3 Casestudy 3: Waarom verschilt de mate v. territorialiteit per cultuur? ................................................ 17
2.1.4 Casestudy 4: Waarom de opkomst v/h Westen? – Guns, Germs and Steel (J. Diamond; 1997) ............ 18
2.2 Actor-Materialisme: adaptief en aangeleerd ................................................................................................ 18
2.2.1 Algemene informatie – Speltheorie (F. Barth)....................................................................................... 18
2.2.2 Casestudy 1: Fur-landbouw in Arabische landen – relatie taakverdeling tss man en vrouw ................. 19
2.2.3 Casestudy 2: Fiji-eilanden – Woningen met zicht op zee ...................................................................... 19
2.2.4 Casestudy 3: Toepassing speltheorie (Barth) – Swat-vallei (Afghanistan/Pakistan) .............................. 19
2.2.5 Kritiek op de speltheorie: Assad – aanhanger structuurmaterialisme................................................... 20
2.3 Structuurmaterialisme v. Marvin Harris – 3 causale structuren .................................................................... 21
2.3.1 Wie is Marvin Harris? ............................................................................................................................ 21
2.3.2 Toepassing: de evolutie van eco-politieke systemen in de wereld ....................................................... 21
2.4 Materiële of cognitieve verklaring? – Voedseltaboes varkens- en rundsvlees .............................................. 24
2.4.1 Eerste verbod: Varkensvlees (Joden en moslims) – Mary Douglas (idealisme) ..................................... 24
2.4.2 Tweede verbod: Rundsvlees (Hindoeïsme) – 2-ledige materiële verklaring: ........................................ 24
2.5 Kritiek op het cultuurmaterialisme ............................................................................................................... 25
2.5.1 Structuuridealisme vs. cultuurmaterialisme ......................................................................................... 25
2.5.2 Actor-idealisme vs. cultuurmaterialisme – kwestie voedseltaboes ....................................................... 25
2.6 Tegen cultuuressentialisme? – het tegengif ................................................................................................. 27
2.6.1 Zelfkritiek Le Billon op materiële verklaring .......................................................................................... 27
2
,DEEL 2: CREATIVITEIT: MENS ALS PROGRAMMA | STRUCTUUR-IDEALISME
3 Les 3: Het Structuralisme – Studie van cultuur op z’n meest complex.................................................................. 29
3.1 Nature (aangeboren, aanleg) vs. Nurture (aangeleerd) ................................................................................ 29
3.2 Evolutie v. “cultuur”: Materialisme vs. Idealisme ......................................................................................... 30
3.2.1 Cultuur volgens structuralisme – middenweg tss nature en nurture .................................................... 30
3.2.2 Materialisme vs. Idealisme.................................................................................................................... 30
3.3 Voorlopers v/h Structuralisme ...................................................................................................................... 30
3.3.1 Lévy-Bruhl (1920) – niet-westerse culturen zijn ‘prélogisch’................................................................. 30
3.3.2 Sapir-Whorfthese (of hypothese van linguïstische relativiteit).............................................................. 31
3.3.3 Ferdinand de Saussure .......................................................................................................................... 32
3.3.4 Structuralisme v. Lévi-Strauss (p. 90-98) ............................................................................................... 33
3.3.5 Casestudy 1: Kariera-Arboriginals en hun 4 verwantschapstermen in 2 moieties ‘helften ................... 34
3.3.6 Casestudy 2: De culinaire driehoek ....................................................................................................... 35
3.3.7 Concept ‘de canonieke relatie’ m.b.t. mythen en verhalen .................................................................. 36
3.4 Kritiek op Lévi-Strauss ................................................................................................................................... 37
3.4.1 Weerwoord v. Lévi-Strauss ................................................................................................................... 38
3.4.2 Misverstanden rond Lévi-Strauss .......................................................................................................... 38
3.5 Actualiteit en structuralisme: Race and History (Lévy-Strauss; 1952) ........................................................... 39
DEEL 3: LEEFWERELDEN: MENS ALS SUBJECT | ACTOR-IDEALISME
4 Les 4: Culturen, persoonlijkheid en ervaringskaders ............................................................................................ 41
4.1 Inleiding: Bepaalt cultuur je persoonlijkheid? En is deze cultuur veranderlijk? ............................................ 41
4.2 Margaret Mead (1901 – 78): Coming of Age in Samoa (1928) ...................................................................... 42
4.2.1 Een puberteitscrisis op het eiland Samoa? ........................................................................................... 42
4.2.2 Kritiek v. Freeman: Is Mead fout? ......................................................................................................... 42
4.2.3 Toch geen bedrog? Steun v. Nancy Scheper-Huges (1944 – nu) ........................................................... 42
4.3 Ruth Benedict (1887 – 48): The chrysanthemum and the sword (1946) ....................................................... 43
4.3.1 Verschil tss Japanse en Amerikaanse soldaten? .................................................................................... 43
4.3.2 Kritiek op The chrysanthemum and the sword door C. Geertz .............................................................. 44
4.3.3 Waarom introductie met Mead en Benedict? ....................................................................................... 44
4.4 Interpretatieve antropologie: Geertz, Boddy en Handelman ........................................................................ 45
4.4.1 C. Geertz (1926 – 2006): Deep play (1973): Notes on the Balinese cockfight en ‘Thick description’ ..... 45
4.4.2 Victor Turner & Janice Boddy: Performatieve (performance) theorie v. rituelen .................................. 46
4.4.3 Handelman: Models & Mirrors (naar Paul Ricoeur) .............................................................................. 46
4.5 Postcolonial studies: Said, Lyotard, Clifford, Fabian, Foucoult, Scott en Williams ........................................ 47
4.5.1 Voorgeschiedenis: Antropologie en de grands récits “grote verhalen” (naar Lyotard) ......................... 47
4.5.2 De nieuwe garde… en het postmodernisme ......................................................................................... 47
4.5.3 Actor-structuralisme: Sherry Ortner’s Subjectivity and cultural critique (1995) - EXAMEN .................. 48
4.5.4 Subaltern studies: Can the subaltern really speak? ............................................................................... 49
3
, 4.6 Culturen en emoties: Ekman en Shweder ..................................................................................................... 50
4.6.1 Psychologische/medische antropologie en transculturele psychiatrie ................................................. 50
4.6.2 Kritiek: Van cultuurrelativisme naar cultuuressentialisme? .................................................................. 50
4.7 Ervaringskaders ............................................................................................................................................. 51
4.7.1 Studie cultuurverschillen: Heeft elke cultuur haar waarheid? Is ‘waarheid’ zelf e. ervaringskader? .... 51
4.7.2 Antwoord v. Bateson: Cybernetica - EXAMEN ...................................................................................... 51
4.8 Het Cultuurdebat: Hoe anders is e. ‘andere’ cultuur? – De Moord op James Cook ...................................... 54
4.8.1 Sahlins en Obeyesekere: ‘Denken inheemse volkeren rationeel zoals h. Westen?’ .............................. 54
4.8.2 Casus: het Makahiki-feest ..................................................................................................................... 55
4.8.3 Repliek Sahlins: How Natives think: About Captain Cook, for example ................................................. 56
4.8.4 Samenvattend: Spanningsvelden in de culturele antropologie O vs. S ................................................. 57
DEEL 4: MACHTSSTRUCTUREN: MENS ALS (GROEPS)LID | STRUCTUUR-MATERIALISME
5 Identiteit en Conflict (hfdst 8) ............................................................................................................................... 59
5.1 Identiteit ....................................................................................................................................................... 59
5.1.1 4 visies op nationale/etnische identiteit (Eriksen) ................................................................................ 59
5.1.2 Imagined communities (B. Anderson, 1983) ......................................................................................... 60
5.2 Identiteit en conflict: 3 gevalstudies (Eriksen, 2010) .................................................................................... 61
6 Globalisering, macht en technologie (hfdst 9) ...................................................................................................... 62
6.1 De gift en universaliteit: de Kula ................................................................................................................... 62
6.1.1 Gift en sociale wet................................................................................................................................. 62
6.1.2 Malinowski: het giftsysteem in het Kula-circuit .................................................................................... 63
6.1.3 Relatiewaarde (= offer) in gift (Sukuma) ............................................................................................... 64
6.1.4 De logica (a + b) v/d gift ........................................................................................................................ 64
6.2 Uitwisselingssferen: de Tiv (1950’s) .............................................................................................................. 65
6.3 Productiewijzen: Mondiaal kapitalisme ........................................................................................................ 66
6.4 Status, identiteit en uitsluiting ...................................................................................................................... 67
6.5 Het Westers giftsysteem? ............................................................................................................................. 68
6.6 Macht, structuur en conflict ......................................................................................................................... 70
6.7 Cultuur in technologie: een nieuw antropologische stroming (STS) ............................................................. 71
7 Toepassing: Hekserij is modern ............................................................................................................................ 72
7.1 Probleemstelling ........................................................................................................................................... 72
7.2 Toepassing v/d 4 antropologische stromingen ............................................................................................. 74
7.2.1 Actor-Materialisme (MAGGY) ............................................................................................................... 74
7.2.2 Structuur-Idealisme (Isidore) ................................................................................................................ 75
7.2.3 Actor-Idealisme (IDA) ............................................................................................................................ 79
7.2.4 Structuur-Materialisme (MOSOV) ......................................................................................................... 80
7.3 Synthese: Ervaringskaders- of structuren?.................................................................................................... 81
7.5 Open besluit .................................................................................................................................................. 85
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FearOfTheFury. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,39. Je zit daarna nergens aan vast.
