Samenvatting
1V - ZT1: samenvatting anatomie - het sensorisch systeem
- Vak
- Zorgthema 1
- Instelling
- Karel De Grote-Hogeschool (KdG)
Samenvatting anatomie 1V - zorgthema 1 KdG Het sensorisch systeem
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Het sensorisch systeemZintuigcellen
- Constante stroom van informatie en prikkels (iemand hoest, er valt iets, …)
- Via gespecialiseerde cellen sensoren (merken gewaarwording en geven door aan CZS)
Sensoren zijn gevoelig aan veranderingen in hun omgeving
Zetten omgevingsveranderingen om in impulsen (steeds dezelfde impulsen, wat de
oorzaak ook is)
- Wat zijn zintuigcellen?
Ze verzamelen alle sensorische informatie
Het zijn gespecialiseerde cellen:
o Basaal: vrije zenuwuiteinden, gevoelig aan veelvoud prikkels
o Expert: lichtgevoelige cellen in de ogen – supergespecialiseerde cellen die
slechts aan één prikkel gevoelig zijn
Ze hebben een receptorveld: dit is de
regio die info levert aan de zintuigcel. Hoe
groter het receptorveld, hoe minder
nauwkeurig.
Wanneer de prikkel voldoende sterk is
ontvangt het CZS de boodschap dat de
prikkel is aangekomen bij receptor X.
Aankomende informatie = gewaarwording
Bewustwording van deze informatie =
waarneming
gewaarwording ≠ waarneming!!
- Adaptatie = afname van de gevoeligheid in aanwezigheid van een constante prikkel. (Bv. in een
donkere omgeving komen en vervolgens terug dingen beginnen zien, …)
Deze aanpassing van de gevoeligheid kan bewust/onbewust gebeuren.
Zintuigen worden onderverdeeld in:
- Algemene zintuigen:
Temperatuur
Pijn
Aanraking
Druk
Trilling
Proprioceptie
- Speciale zintuigen:
Reuk (olfactie)
Smaak (gustatie)
Gezichtsvermogen
Evenwicht
Gehoor
Algemene zintuigen
- Verspreid over hele lichaam (relatief ‘eenvoudig’ in bouw)
- Worden ingedeeld volgens de aard van de prikkel:
Pijn: nociceptoren
Temperatuur: thermoreceptoren
Fysische vervorming – druk/aanraking: mechanoreceptoren
Chemische prikkels: chemoreceptoren
Anatomie en fysiologie Samenvatting sensorisch systeem Pagina 1 van 12
, Pijn (nociceptoren) (<<noxa = beschadiging)
- Gevoelig aan dreigende beschadigingen
- Proberen voorkomen dat we nog meer schade zouden oplopen
- Aanwezig in:
Bovenste huidlagen
Gewrichten
Beenvlies
Bloedvatbanden
- Hebben een groot receptorveld weinig specifiek (zie p.1)
- Prikkeling van receptoren gebeurt volgens twee axonen/reacties:
1) Snelle geleidende axonen = snelle pijn
Gemyeliniseerd, snelle overdracht, reflex is mogelijk
(Bv. stekende pijn, heel plots)
2) Traag geleidende axonen = trage pijn
Ongemyeliniseerd, trage overdracht, pijn in een algemene regio
(Bv. knagende en zeurende pijn)
- Gerefereerde pijn = pijnwaarneming in delen van het lichaam waar geen werkelijke
prikkeling is.
De pijn is op 1 plaats, maar straalt uit.
(Bv. pijn in linkerarm, hals, kaak en tanden is indicatief voor hartprobleem)
Temperatuur (thermoreceptoren)
- Zijn vrije zenuwuiteinden die gevoelig zijn aan warmte en koude
- Aanwezig in:
Huid
Skeletspieren (rillen bij koude: warmte produceren adaptatie)
Lever
Hypothalamus (thermoregulatiecentrum)
- 3 à 4 keer meer koudereceptoren dan warmtereceptoren
- Zorgen voor snelle adaptatie tot een stabiele temperatuur
- Temperatuurgewaarwording door zelfde baan als pijngewaarwording
Fysische vervorming – druk/aanraking (mechanoreceptoren)
- Zijn gevoelig aan mechanische prikkels: uitrekking, druk, trilling, draaiing, …
- Opgedeeld in 3 groepen:
Tastreceptoren
Baroreceptoren
Proprioreceptoren
Tastreceptoren
Gevoelig aan aanrakingen
Receptoren voor fijne aanrakingen (gedetailleerde lokalisatie)
Receptoren voor grove aanrakingen (beperkte lokalisatie)
Baroreceptoren
Zijn vrije zenuwuiteinden die gevoelig zijn aan drukveranderingen, we hebben ze
vaak nodig voor autonome activiteiten
Aanwezig in elastische weefsels in wanden van rekbare organen (bv. bloedvaten,
luchtwegen, urinewegen, spijsverteringssysteem) --- Blaas vol receptoren WC!!
Proprioreceptoren
Registreren de houding van gewrichten, spanning in pezen/banden en spieren
Zorgen samen met evenwichtsorgaan voor onze lichaamshouding
GEEN adaptatie aan constante prikkelingen maar wel constante info naar CZS
Anatomie en fysiologie Samenvatting sensorisch systeem Pagina 2 van 12
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmagyssels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81298 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
