Chapter 0: Epidemiology: basic concepts and
definitions
1. Introduction
Epidemiologie: een onderzoeksmethode waar we altijd ziekte en gezondheid
gaan bestuderen op niveau van populatie.
Uitspraak doen over ziekte en gezondheid in populaties (groepen van
individuen).
Wat zijn de meest voorkomende ziektes binnen onze populatie? Wat zijn hierbij
de risicofactoren?
Dit is nodig om het beleid naar volksgezondheid te geven.
Binnen een bepaalde populatie gaan we beschrijven welk deel van de populatie
een bepaalde ziekte heeft.
Beschrijven van ziekte en gezondheidstoestanden.
Focus: tijdsaspect (nodig om in een evolutieperspectief te bekijken, zijn er
veranderingen? Hoe evolueert het doorheen de tijd? Wat is de verandering in
ziektefactoren?
Epidemiologie ontstaat/ ontwikkelt om overdraagbare aandoening in kaart te
brengen (infectieziekten), maar is ook geschikt voor niet overdraagbare
aandoening.
We gaan gezondheidsproblemen in populaties in bepaalde landen gaan
controleren.
Definitie: we gaan een studie doen van de distributie/ determinanten van ziekte
in een bepaalde populatie, beschrijven van het voorkomen van een ziekte en
gezondheidstoestanden.
Verschillende aspecten van epidemiologie:
- Beschrijvend: studie van voorkomen (beschrijvend aspect, frequentie van
ziekte en gezondheid in een populatie beschrijven).
- Verklarend: de relatie gaan bekijken met onderliggende determinanten.
Hoe vaak komen bepaalde ziekten voor?
Wat zijn de onderliggende determinanten?
Binnen de epidemiologie heb je ook subdisciplines:
cardiovascular epidemiology
cancer epidemiology
nutritional epidemiology
1
, genetic epidemiology
1.1Voorbeelden
1) Dr. John Snow: cholera outbreak in London (1954):
Relatie tussen risicofactor en ziekte-uitbraak wordt onderzocht.
Hoe kunnen we nu verklaren dat er in bepaalde buurten in Londen een
toegenomen geval is van cholera?
Onderzocht via empirisch onderzoek: het lag aan een besmette
waterpomp.
Dit is zowel beschrijvend als verklarend epidemiologie.
2) Smoking and lung cancer:
Aan het begin van de studie is iedereen levend, dus 100%.
Cumulatief in de tijd gaat men kijken naar hoeveel mensen er overlijden. We
gaan rokers en niet-rokers met elkaar gaan vergelijken.
De curve ziet er anders uit (rokers zullen gemiddeld 10 jaar eerder sterven
dan niet-rokers).
Het aantal sigaretten dat men rookt per dag, staat ook in verband met de
uitkomst.
Pas later doet men aan epidemiologisch onderzoek om de relatie aan te tonen en
te verklaren.
Longkanker patiënten worden vergeleken met niet longkanker patiënten (case
controle studie).
Pas later in de jaren 60 is een prospectief cohortstudie opgezet geweest.
2
, 1.2Factoren van belang
Persoonlijke factoren (geslacht, leeftijd)
o Demografisch & socio-economische factoren
o Biologische factoren
o Levensstijl factoren
o Genetische factoren
Omgevingsfactoren/ risicofactoren
Interactie tussen verschillende factoren (individuele en omgeving)
Tijdsfactor
Voorbeeld 1: Ziekte astma
Binnen een bepaalde populatie gaan we de frequentie gaan meten van astma
(mannen en vrouwen van 12-64 jaar).
- Hoe vaak komt deze ziekte voor in de populatie?
- Wat zijn daar determinanten op individueel niveau?
- Factoren op omgevingsniveau?
- Tijdsfactor: is er verandering in de tijd?
- Interactie: individueel en omgeving (hebben van een allergie en
blootgesteld worden aan roken).
Voorbeeld 2: Chemische hartziekten, grootschalige prospectieve studie
Via dit onderzoek kunnen we de causal chance in kaart brengen.
Weten we meer over de oorzakelijke factoren (op verschillende niveaus
zijn er onderliggende determinanten/ risicofactoren weergegeven in de
figuur).
Directe factoren: cholesterol, diabetes type 2, bloeddruk
Sommige factoren spelen rechtstreeks of onrechtstreeks een rol op hartziekten.
3
, Voorbeeld 3: Relevante bijdragen van verschillende risico’s in kaart brengen
Roken, blootstelling aan luchtvervuiling is een risicofactor (individueel en
omgevingsfactor).
De grootste invloed is dit op individueel niveau (roken)
Voorbeeld 4: Epidemiologische transitie
Verandering die is opgedaan naar sterfte oorzaken.
Wat is nu het belang van deze specifieke doodsoorzaak in totaal sterfte?
Afname van infectieziekten en een toename van kankers en hart-en
vaatziekten (stijging van welvaart)
Er is een onderliggende verschuiving van onderliggende risicofactoren en
determinanten.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yasminejoye. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.