ESSENTIEEL
• Zacht weefsel lump = mogelijk sarcoma als: • Matrix van benigne cyste = puur lytisch en marges
o Pijnlijk, Snelgroeiend, > 5cm, Onder diepe mooi omlijnd
fascia à maligne en snelgroeiend benigne = infiltratief
• Metastatische bottumoren kan op elke leeftijd • Vermijd fixatie van pathologische fractuur voor
MAAR meestal pijnlijke lytische botlaesie bij definitieve diagnose
ouderen • Meeste maligne pathologische fracturen genezen
à sclerotische laesies bij prostaat en borstkanker niet
• Pathologische fracturen = bij minimale kracht • Maligne bottumoren = multidisciplinair team
TUMOREN
NEOPLASTISCH (BENIGNE)
Zacht weefsel:
• Kenmerken:
o Pijnloze zwelling
o Statisch of traaggroeiend
o Oppervlakkig
o < 5cm
• Heel kleine kans op maligniteit
• Lipomen, agressieve fibromatose, myxomen, leiomyomen, haemangiomen, schwannomen,
neurofibromen, synoviale chondromatose, giant cell tumor van peesblad
Benigne tumoren van bot
• Meestal traaggroeiend
à bot kan reageren: expansie met corticale veranderingen
• Behandeling = biopsy-cum-curettage om macroscopische tumor grotendeels te verwijderen
à overige microscopische tumor w door bot zelf opgeruimd
1
,NEOPLASTISCH (MALIGNE)
Kunnen metastaseren
à invasief, zowel lokaal als op afstand
Onderzoek = MRI + biopsie
à cave: biopsie niet noodzakelijk representatief voor hele specimen
à cave: besmetting van hele weg doorheen lichaam!!
Staging onderzoeken = bloedtests (bezinken, ESR, CRP) + CT
Overleving = afhankelijk van stadium, grootte, diepte en succes van eerste behandeling
Zacht weefsel sarcomas
• Zacht weefsel knobbel = groot risico (>90%) op sarcoma als:
o Pijnlijk
o Snelgroeiend
o > 5cm
o Onder diepe fascia
• Beoordeeld adhv mitotische snelheid
o Low-grade = traaggroeiend + weinig risico voor metastases
o High grade = snelgroeiend + groot risico voor metastases
• Sarcoma’s verspreiden zelden via lymfeknopen
à meestal metastases in long
• Bij volwassenen zelden niet gevoelig voor chemo- en radiotherapie
o High-grade: radio- en chemotherapie voorkomen lokaal herval
Primaire bottumoren
• Meestal sarcomen
à cellen van verschillende mesodermale origine
• Botsarcomen = 3 grote groepen: osteocarcome, Ewing’s sarcoma, chondrosarcoma
Osteocarcoom
Kenmerken:
• Meest voorkomend botsarcoom
• Osteoid-producerende maligne tumor
• 90% high-grade
• vnl adolecenten (kan ook bij kinderen met piek op oudere leeftijd bij ziekte van Paget)
• Metafyses van lange botten:
distale femur > proximale tibia > proximale humerus > proximale femur > distale tibia
RX = meestal gemengd lytische/sclerotische laesie met onduidelijke marges
à aan randen: Codman’s triangle
à kleine driehoek van nieuwgevormd bot
Staging zoals bij zacht weefsel, maar hier ook botscintigrafie
Behandeling: chirurgie + evt voorafgaand neo-adjuvante chemotherapie
à als kan: groeischijven bij kinderen redden
5-jaarsoverleving = 60%
2
, Ewing’s sarcoom
Kenmerken:
e
• 2 meest voorkomende
• Vnl kinderen
• Altijd high-grade
• Meestal diafyses
Klinisch: systemische klachten
DD = infectie en eosinofiel granuloom
• Meestal volwassenen > 50 jaar
• Meestal de novo
• Low-/medium-/high-grade
• Niet sensitief aan neo-adjuvante chemo
à alleen chirurgische resectie mogelijk
• 5-jaarsoverleving:
o 90% voor low-grade
o 60% voor high-grade
Andere maligne tumoren
Adamantinoom
= zeldzame low-grade tumor
= diafyses van lange botten bij kinderen en jongvolwassenen
à typisch tibia
Behandeling = botexcisie
Metastase in 10% gevallen
Multiple myeloom (MM)
= hematologische maligniteit vanuit beenmerg
Onderzoek: RX, bloedtests (plasma elektroforese, immunoglobulines op urine microscopie)
Behandeling = radiotherapie en ondersteuning voor skelet
+ chemo voor uitgebreide ziekte
FAMILIALE NEOPLASTISCHE AANLEG EN MUSCULOSKELETALE NEOPLASIE
Alle trekken = AD
à maligniteit manifesteert 10 of 20 jaar vroeger dan in algemene bevolking
Tabel 20.3 p 274
SECUNDAIRE BOTTUMOREN
= meestal pijnlijke lytische laesie bij ouderen
à laesie die minerale inhoud van bot vernietigt zonder dat bot reageert
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentgnk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.