Psychodiagnostiek
1. Professioneel observeren
1.1. Observeren: minder eenvoudig dan het lijkt
Vanaf de geboorte, gebeurt het heel spontaan.
Niet alleen in dagelijks leven, ook in een professionele context is observatie een krachtige methode.
Gebaseerd op empirische gegevens.
= zintuigelijke indrukken.
Maar:
- Beperkte capaciteit van het brein.
- Selectie en vertekeningen. (=biases’)
De vertekeningen gaan voor een deel terug op de begrensde gevoeligheid van onze zintuigen, maar
ook op de relatief beperkte verwerkingscapaciteit van de hersenen.
Ook de vraag of we de informatie goed in ons geheugen kunnen opslaan, of we ze op een correcte
manier kunnen oproepen.
Daardoor infecteren ze professionele observaties.
1.2. Mogelijke foutenbronnen
1. Aandachts-en geheugenprocessen.
2. Denk en interpretatiefouten.
3. Sociaalpsychologische effecten.
1.2.1. Aandachts-en geheugenprocessen
Primacy-effect In een reeks van waarnemingen onthouden we vooral het
eerste.
Recency-effect In een reeks van waarnemingen onthouden we vooral het
laatste.
Beschikbaarheidsheuristiek We schenken vooral aandacht aan informatie waar we al
kennis over hebben.
Vb. vanuit je eigen trauma overal getraumatiseerde mensen zien.
Logicafout Oorzakelijk (= als-dan-) verband tussen losstaande
gegevens zien.
Vb. iemand komt te laat maar je ziet een schram boven
haar hoofd. Oorzaak te laat komen door ergens tegen te
lopen.
Halo-effect Vb. mooie naam sociaal persoon?
Horn-effect Vb. dt-fout schrijven niet intelligent?
Emotionele lading: kan zowel aandacht focus als interpretatie infecteren.
- Observaties sterk gekleurd worden door emotionele lading.
- Via binnenweg meteen naar emotionele centra van ons brein geleid, waaruit onze blik en
handelen op een automatische en intuïtieve manier worden aangestuurd.
1.2.3. Sociaal-psychologische effecten
Fundamentele attributiefout Gedrag van anderen wordt vooral intern verklaart
(‘geattribueerd’).
Vb. Als Youp te laat komt, is hij slordig.
Actor-observator effect: eigen gedrag wordt vooral extern
geattribueerd (zeker ook als het negatief gedrag is).
Vb: als ik te laat bent, komt dat door de omstandigheden.
Aanleuningseffect Hoe je iemand observeert, hangt af van de mate waarmee
je je ermee verwant voelt.
- Hoe meer verwant je veronderstelt, hoe positiever
je iemand inschat.
- Contrast-effect: hoe minder verwantschap je
veronderstelt, hoe negatiever je die inschat.
Stereotypes Het fenomeen waarbij we een bepaalde individu
vereenzelvigen met de groep waartoe hij toevallig behoort.
Een kenmerk dat we typisch vinden trekken we door naar
de hele groep.
Zichzelf waarmakende voorspelling De verwachting die je van iemand hebt,…
(selffulfilling prophecy) … zet jou- al dan niet (on)bewust – aan tot bepaalde
handelingen.
Waarmee je het verwachte gedrag uitlokt.
Waardoor je op die manier de voorspelling uitkomt.
Conformisme Conformisme is het zich aanpassen aan het gedrag en aan
de opvattingen die heersen in een bepaalde groep, met als
doel het geaccepteerd worden door deze groep.
Kuddementaliteit= impliciete sociale druk.
Expliciete sociale druk. (vb. groepsdruk)
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thisbevdv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.