Afdeling 1: wat is recht? ....................................................................................................................................... 5
1.1. onderscheid objectief en subjectief recht................................................................................................. 5
Definitie: wat is recht? objectieve en subjectieve invulling............................................................................ 5
1.2. Klassieke definitie van het objectieve recht ............................................................................................. 8
1.2.1. Imperatief karakter → rechtsregels verbieden of gebieden ......................................................... 9
1.2.2. Regelt uitsluitend menselijk en uitwendig gedrag ........................................................................ 10
1.2.3. Algemeen of onpersoonlijk ............................................................................................................... 10
1.2.4. Onbepaalde werkingsfeer ................................................................................................................. 11
1.2.5. Afdwingbaar door overheid .............................................................................................................. 11
1.2.6. Doel van het recht Ordening maatschappij ................................................................................... 17
1.3. Enkele begrippen inzake het objectieve recht ......................................................................................18
1.3.1. Positief recht ....................................................................................................................................... 19
1.3.2. Gemeen recht versus bijzonder recht ............................................................................................ 19
1.3.2.1. Gemeen recht v. bijzonder recht – regels van toepassing op verbintenissen.......................... 22
1.3.3. Formeel en materieel recht................................................................................................................... 27
1.3.4. aanvullend recht , gewoon dwingend recht en recht van openbare orde .................................... 27
1.4. Indeling en inhoud van het objectieve recht ..............................................................................................32
Publiekrecht vs. privaatrecht ............................................................................................................................. 33
ondernemingsrecht 1 – concept ‘onderneming’ ........................................................................................... 37
ondernemingsrecht 2 – gevolgen van ‘onderneming zijn’ .......................................................................... 38
intern, internationaal en buitenlands recht ..................................................................................................... 38
Oefening............................................................................................................................................................... 40
Afdeling 2: fundamentele kenmerken van het Belgische staatsbestel ...........................................................40
2.1. rechtsstaat ...................................................................................................................................................41
gebondenheid van overheden aan het recht ................................................................................................. 41
rechtstaat en democratie .................................................................................................................................. 41
beslissing bij meerderheid, maar bescherming van minderheid ................................................................. 42
effectieve rechtsbescherming ........................................................................................................................... 42
2.2. scheiding der machten ..............................................................................................................................42
2.2.1. wetgevende macht ............................................................................................................................ 43
2.2.2. uitvoerende macht ............................................................................................................................. 44
2.2.3. rechterlijke macht............................................................................................................................... 44
2.3. soevereiniteit van de natie (filosofisch begrip) .....................................................................................46
Interne en externe soevereiniteit ..................................................................................................................... 46
niet de volkssoevereiniteit ................................................................................................................................. 46
2.4. erfelijke parlementaire monarchie ...........................................................................................................47
onschendbaarheid en politieke onverantwoordelijkheid van de koning .................................................... 47
2.5. federale staat ontstaan uit een gecentraliseerde eenheidsstaat ........................................................48
Afdeling 3: wet als bron van recht .....................................................................................................................49
,3.1. bronnen van het objectieve recht: algemeen ........................................................................................49
3.1.1. Het begrip rechtsbron kan verschillende betekenissen aannemen........................................... 49
3.1.2. overzicht van de formele rechtsbronnen ....................................................................................... 50
3.2. verschillende betekenissen van het begrip wet in de juridische taal .................................................52
formele wet.......................................................................................................................................................... 53
materiële wet....................................................................................................................................................... 53
3.3. materiële en formele wet ..........................................................................................................................54
3.4. kenmerken van de (materiële) wet ........................................................................................................55
basiskenmerken .................................................................................................................................................. 55
Overzicht van de wetten ................................................................................................................................... 55
Belang van het onderscheid tussen materiële en formele wetten ............................................................. 56
Oefeningen .......................................................................................................................................................... 58
3.5. SOORTEN wetgeving ................................................................................................................................ 59
3.6. federale wetgeving .....................................................................................................................................61
§1 Grondwet ....................................................................................................................................................... 61
§2 wetten in formele zin ................................................................................................................................... 64
§3 soorten formele wetten ............................................................................................................................... 69
§4 koninklijke besluiten (kb)............................................................................................................................ 74
§5 ministeriële besluiten (mb) ........................................................................................................................ 76
§6 BESLUITEN VAN DE STAATSSECRETARISSEN...................................................................................... 77
3.7. lokale wetgeving .........................................................................................................................................78
§1 gedecentraliseerde besturen ...................................................................................................................... 78
§2 provincies ....................................................................................................................................................... 80
§3 gemeenten..................................................................................................................................................... 83
3.8. communautaire en regionale rechtsorden .............................................................................................85
§1 schets van de staatshervormingen ............................................................................................................ 85
§2 BEVOEGDHEIDSVERDELING tussen de federale staat, de gemeenschappen en de gewesten ... 90
§3 COMMUNAUTAIRE en regionale gezagsorganisatie .............................................................................. 98
§4 Decreten ..................................................................................................................................................... 100
§5 Regeringsbesluiten .................................................................................................................................... 102
§6 ‘ministeriële’ besluiten op deelstaatniveau ............................................................................................ 103
3.9. bronnen van internationaal recht.......................................................................................................... 104
§1 verdragen .................................................................................................................................................... 104
3.9.1. supranationale rechtsvorming ....................................................................................................... 110
3.10. hiëarchie der normen ......................................................................................................................... 123
§1 algemeen .................................................................................................................................................... 123
§2 exceptie van onwettigheid bij de gewone rechter ............................................................................... 125
§3 administratief of bestuurlijk toezicht....................................................................................................... 128
§4 annulatieberoep en rechtsherstel in natura of bij equivalent voor de raad van state .................... 129
§5 toetsing van de formele wet door de gewone rechter........................................................................ 135
§6 toetsing van de formele wet door het Grondwettelijk Hof (gw) ....................................................... 137
3.10. hiërarchie der normen – PRO MEMORIE - TER HERRINNERING .............................................. 147
3.11. NIET TE KENNEN ............................................................................................................................... 151
, 3.12. toepassingen van de wet in de ruimte en in de tijd...................................................................... 151
A. probleem van conflicterende rechtsnormen ........................................................................................... 151
B. schema voor wetsconflicten in de tijd ..................................................................................................... 152
C. principe: onmiddellijke werking ................................................................................................................ 153
D. uitzondering 1: eerbiedigende werking .................................................................................................. 155
E. uitzondering 2: retroactieve werking ....................................................................................................... 156
F. vereenvoudigd stappenplan ...................................................................................................................... 157
Afdeling 4: andere rechtsbronnen? ................................................................................................................ 158
4.1 rechtspraak en gerechtelijke organisaties ........................................................................................... 158
§1 inrichting van hoven en rechtbanken ..................................................................................................... 158
§2 beginselen burgerlijke rechtspleging ...................................................................................................... 166
4.2 algemene rechtsbeginselen ................................................................................................................... 170
§1 definitie ........................................................................................................................................................ 170
§2 bespreking van aantal algemene rechtsbeginselen ............................................................................. 172
4.3 gewoonte.................................................................................................................................................. 173
§1 algemeen .................................................................................................................................................... 173
§2 kenmerken van het gewoonterecht........................................................................................................ 173
§3 verhouding tussen de gewoonte en de wet ......................................................................................... 174
4.4 rechtsleer .................................................................................................................................................. 175
ADELING 5: RECHTSSUBJECTEN, RECHTSOBJECTEN -, RECHTSFEITEN EN RECHTSHANDELINGEN 175
5.1. rechtssubjecten............................................................................................................................................ 176
§1 natuurlijke persoon .................................................................................................................................... 176
§2 rechtspersoon ............................................................................................................................................ 180
5.2. rechtsobjecten ......................................................................................................................................... 186
§1 definitie ........................................................................................................................................................ 186
§2 classificatie subjectieve rechten in functie van het rechtsobject ....................................................... 186
§3 patrimoniale en extrapatrimoniale rechten ............................................................................................ 186
§4 zakelijke rechten, vorderingsrechten en intellectuele rechten ........................................................... 187
§5 lichamelijke en onlichamelijke rechten ................................................................................................... 191
§6 roerende en onroerende goederen ........................................................................................................ 191
§7 vermogen .................................................................................................................................................... 196
§8 rechtsmisbruik ............................................................................................................................................ 196
5.3. RECHTSFEITEN EN RECHTSHANDELINGEN .................................................................................... 198
§1 BEGRIPPEN RECHTSFEIT EN RECHTSHANDELING .......................................................................... 200
§2 ELEMENTEN VAN DE RECHTSHANDELING ....................................................................................... 200
§3 enkele fundamentele onderscheidingen m.b.t. contracten ................................................................. 211
§4 totstandkoming van het contract ............................................................................................................ 215
§5 tenietgaan van het contract ..................................................................................................................... 219
6.4. buitencontractuele aansprakelijkheid ................................................................................................... 224
§1 inleiding ....................................................................................................................................................... 224
§2 persoonlijke aansprakelijkheid ................................................................................................................. 226
§3 kwalitatieve aansprakelijkheid.................................................................................................................. 232
§4 samenloop en co-existentie ..................................................................................................................... 235
, afdeling 6: bewijsrecht ..................................................................................................................................... 238
6.1. bronnen van het bewijsrecht ................................................................................................................. 239
§1 wettelijke regels ......................................................................................................................................... 239
§2 conventionele regels ................................................................................................................................. 239
6.2. voorwerp van het bewijs ........................................................................................................................ 239
6.3. TYPE BEWIJSSTELSEL ........................................................................................................................... 240
§1. Gereglementeerd bewijs.......................................................................................................................... 240
§2. Vrij bewijs ................................................................................................................................................... 240
6.4. bewijslast – wie moet bewijzen?.......................................................................................................... 241
§1. Principe: Actori incumbit probatio .......................................................................................................... 241
§2. Uitzonderingen .......................................................................................................................................... 242
6.5. hiërarchie van de bewijsmiddelen ........................................................................................................ 242
§1. Primauteit van het geschreven bewijs .................................................................................................. 242
§2. Afwijking van artikel 8.9 BW ................................................................................................................... 243
§3. Vereisten geschreven bewijs .................................................................................................................. 243
§4. Bewijswaarde ............................................................................................................................................ 245
extra info examen ............................................................................................................................................. 245
INLEIDING TOT DE RECHTSWETENSCHAP
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper criminologiestudent03. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,89. Je zit daarna nergens aan vast.
