Samenvatting
Samenvatting 'Inleiding tot de rechtswetenschap'
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Dit document bevat zowel de slides als toevoegingen uit notities en het handboek. Geslaagd in eerste zit.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 140 pagina's
Voorbeeld 4 van de 140 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
AFDELING I - WAT IS RECHT1. OBJECTIEF EN SUBJECTIEF RECHT
§ 1. BEGRIP
Objectief recht (object)
= geheel van algemene (on)geschreven regels voor uiterlijke gedragingen
(niet gedachten) van in maatschappelijk verband levende mensen (niet
dieren) waarvan respect kan worden afgedwongen door de overheid
recht als maatschappelijk fenomeen (the law)
doel: de belangen van de mensen in hun onderling verkeer ordenen en
beschermen
Subjectief recht (subject)
= de aanspraak die een persoon aan een rechtsnorm ontleent
Recht bekeken vanuit het individu (a right)
Toepassing van het objectieve recht
! een subject bezit rechten die beschreven staan in het objectief recht (bv art.
3.50 BW)
TWEE ZIJDEN VAN DEZELFDE MEDAILLE
Objectief recht: algemeen verbindende bevelen
o Gebodsbepaling -> plicht van A om iets te doen (schade vergoeden)
o Verbodsbepaling -> plicht van A om iets NIET te doen (oneerlijke
concurrentie)
Objectief contentieux: administratieve rechtscolleges die oordelen over de
wettigheid van de bestuurshandelingen
Subjectief recht: rechtsplichten (subjectieve verplichtingen) voor de
bestemmelingen van de regel
o Plicht van A om iets (niet) te doen = het recht van B om gedraging
van A te eisen
Subjectief contentieux: de 'gewone' hoven en rechtbanken bevoegd voor
de beoordeling ivm de schadevergoeding
! Raad van State behoort tot de 2 contentieux => vervaging van het
onderscheid
,§ 2. ONRECHTMATIGE DAAD
! art. 1382-1383 enkel van toepassing in buitencontractuele context!
Opdat een slachtoffer aanspraak heeft op schadevergoeding (subjectief
recht), moet er voldaan zijn aan drie voorwaarden (objectief recht):
Fout
o Objectief component
-> schending wettelijke of reglementaire norm (=
resultaatsverbintenis)
-> schending algemene zorgvuldigheidsnorm (=
inspanningsverbintenis)
! gedrag wordt gestaafd aan wat een normaal, vooruitziend en
redelijk
persoon, in dezelfde omstandigheden zou hebben gedaan
o Subjectief component
-> schuldbekwaam: in staat bewust te handelen (≠ geesteszieken,
kinderen)
-> toerekenbaarheid: geen vreemde oorzaak (plotse, onvoorziene
weersomstandigheden)
Schade
= aantasting van een juridisch beschermd belang
o Materiële schade (stoffelijk)
Eigendom
Fysieke integriteit
o Immateriële schade (moreel)
! krenking van het subjectief recht is noch noodzakelijk, noch voldoende
-> een bewijs van een schending van de belangen van de eiser volstaat
(HvC) met een in geld waardeerbaar verlies tot gevolg
Oorzakelijk verband
Volgens de equivalentieleer (elke fout/oorzaak is gelijkwaardig aan
de ander*):
Elke fout zonder dewelke de schade zich niet zou hebben voorgedaan,
wordt als oorzaak van de schade beschouwd => aansprakelijkheid
! ongeacht de gevoeligheid of voorbestemdheid van het slachtoffer
theorie van de adequate oorzaak
, *(integrale) schadeloosstelling = geheel aan herstelmaatregelen
die erop gericht zijn de benadeelde zo goed mogelijk te plaatsen in de
hypothetische toestand waarin hij zou hebben verkeerd, mocht de
onrechtmatige daad nooit plaatsgevonden hebben
2. KLASSIEKE DEFINITIE VAN HET OBJECTIEF RECHT
= het geheel van imperatieve door de overheid afdwingbare regels, voor de
uiterlijke gedragingen van de rechtssubjecten
§ 1. IMPERATIEF KARAKTER: RECHTSREGELS GEBIEDEN OF
VERBIEDEN
A. PRINCIPE
2 soorten regels:
Indicatieve regels die uitdrukken was is (wetten van de natuurkunde)
Imperatieve regels die uitdrukken wat anders kan, maar niet anders mag
(rechtsregels!)
Deductief karakter van de juridische denkmethode
o Deductieve methode: men vertrekt vanuit een algemene
(rechts)regel, waaruit men gevolgen afleidt voor een concreet geval
inductieve methode: men vertrekt vanuit de observatie van
bepaalde gevallen waaruit men vervolgens algemene regels opstelt
! ook juristen gaan soms inductief te werk (~ gewoonterecht)
Imperatief karakter van de rechtsregels
Gebodsbepalingen
o Positieve formulatie: gedrag opleggen (bv. art. 203 oud BW)
o Negatieve formulatie: bestraffing van een verzuim (bv. art. 422bis Sw.)
Verbodsbepalingen
B.Ook permissieve regels houden indirect een verbod in
Een toelating als uitzondering op een tevoren bepaald verbod
Een vooraf gegeven toelating die vervolgens wordt beperkt
Sommige bepalingen kennen een recht toe aan een welbepaalde persoon en
houden tegelijkertijd een gebod in voor andere personen om dat reht te
kunnen waarborgen (art. 3.50 BW)
Rechtsregels zijn nooit declaratief ondanks zo geformuleerd (art. 159 GW)
C. Regels die helpen andere rechtsregels te formuleren
Definities (bv. boek I WER; art. 394 Sw.)
Verbod/gebod in het een artikel, sanctie in het ander artikel
Bepalingen die het toepassingsgebied afbakenen (bv. art. 212 oud BW)
, Constitutieve regels (= organiseren de instellingen van de staat; bevat geen
gedragsregels) en attributieve regels (= toekenning van de bevoegdheden;
voor de overheid gedragsregels)
D. Verschillende graden in het verbindend karakter van de rechtsregel
Inspanningssverbintenis (art. 5.72 BW)
bewijs fout berust op SE
bewijs van overmacht
! voorzichtig en redelijk persoon in dezelfde omstandigheden
OPM: Vooruitziend (= je kan in redelijkheid de nadelige gevolgen van je
handelen inbeelden en voorzien) + zorgvuldig (= je probeert de
nadelige gevolgen te voorkomen door de gepaste
voorzorgsmaatregelen te nemen) – culpa levis in abstracto
! uitzonderlijk verwacht men die mate van zorgvuldigheid die je aan je
eigen zaak zou besteden – culpa levis in concreto
Resultaatsverbintenis (art. 5.72 BW)
fout vermoed, tenzij overmacht
Garantieverbintenis
= een verbintenis tot het bereiken van een bepaald resultaat onder alle
omstandigheden; sluit beroep op overmacht dus uit
Indiciën ter invulling van het onderscheid inspannings- en
resultaatsverbintenis:
Aleatoir karakter
-> wanneer een verbintenis gericht is op de realisatie van een aleatoir
resultaat, een resultaat dat voor een (groot) stuk afhangt van het toeval,
betreft het een inspanningsverbintenis – er is geen zekerheid dat er een
gewenst resultaat wordt behaald
Betrokkenheid schuldeiser
-> een actieve rol of aanzienlijke handelingsvrijheid voor de SE wijst op
een inspanningsverbintenis
-> indien SE passief het gedrag van de schuldenaar moet ondergaan, wijst
dat op een resultaatsverbintenis
Gebonden en discretionaire bevoegdheid
Principe: de overheid is gebonden aan de wet
Is er nog ruimte voor beoordelings- en beleidsvrijheid?
NEE – gebonden bevoegdheid
o Wet bepaald vorm en inhoud van de beslissing
o Geen beleidsvrijheid
o Burgers hebben subjectief recht
-> overheid dient op een vastgelegde wijze te handelen
JA – disretionaire bevoegdheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lusom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen