Imke Baetens & Jurgen Lemiere
Damla Akgöl 2023 – 2024
Schema samenvatting: psychopathologie van kinderen & adolescenten
Inhoudstafel
Schema samenvatting: psychopathologie van kinderen & adolescenten .................................................................................................................................................1
Hoofdstuk 1: Stoornissen op zuigelingenleeftijd (1,5 – 4j) + Gedragsstoornissen .................................................................................................................................2
Hoofdstuk 2: Eetstoornissen (ES), ADHD & Stoornissen waarbij herhaling het centraal aspect is (pt1) .................................................................................................3
Hoofdstuk 4: Stoornissen met herhaling als centraal aspect (pt2), ASS, Leerstoornissen, SchizofreniespectrumS, Suïcidaliteit ..............................................................4
Hoofdstuk 5: Opzettelijk zelfverwondend gedrag (ZVG), Angststoornissen (pt1) .................................................................................................................................5
Hoofdstuk 6: Angststoornissen (pt2), Trauma (pt1) ............................................................................................................................................................................6
Hoofdstuk 7: Trauma (pt2), Middelenmisbruik, Somatisch-symptoomstoornis & aanverwante stoornis...............................................................................................7
Hoofdstuk 8: Stemmingsstoornissen (pt1) .........................................................................................................................................................................................8
Hoofdstuk 9: Stemmingsstoornissen (pt2) .........................................................................................................................................................................................9
Modellen....................................................................................................................................................................................................................................... 10
Ezelbruggetjes – mnemonics (engels): https://youtu.be/1_9d5VMrR_Q?si=vfou0xw2G3MwyTEH .................................................................................................... 13
Afkortingen gebruikt tijdens svt Afkortingen gebruikt tijdens svt Afkortingen gebruikt tijdens svt Afkortingen gebruikt tijdens svt
• Emo(s) = emotie(s)/emotioneel • Min = minimum • NT = neurotransmitter • BSS = bipolair stemmingsstoornis
• Yo = years old (bv. 5 jaar oud) • PH(S) = persoonlijkheid(stoornis) • Org = organisatie • BPD = borderline PHS
• Volw = volwassen(e) • ***S (grote S) = ***stoornis • GT = gedragstherapie • Mog = mogelijk(s)/(heid)
• Ontw = ontwikkeling • Cogn = cognitief • SH = self-harm = • Cst = constant
• ‘getal’m = ‘getal’ maanden • Bep = bepaalde zelfbeschadiging • FHA = fysiologisch hyperarousal
• Diff dia = differentiele diagnose • SA = sexual assault • ToM = Theory of Mind • KC/OC = klassiek/operante
• Comor(bid) = comorbiditeit • Wnr = wanneer • VB = verstandelijke beperking conditionering
• Sign = significant • CGT = CBT = cogn behavior-/ • (+)/(-): positief/negatief • TAF = thought-action fusion
• Afh = afhankelijk gedragstherapie • SES = socio-eco status
• ED = eating disorders • ZDT = zelfdeterminatietheorie • PT = psychotherapie
1
,Imke Baetens & Jurgen Lemiere
Damla Akgöl 2023 – 2024
Hoofdstuk 1: Stoornissen op zuigelingenleeftijd (1,5 – 4j) + Gedragsstoornissen
Hechtingsstoornis Voedingsstoornissen Gedragsstoornissen
2 typen Vermijdende/restrictieve Oppositionele-opstandige (ODD) Normoverschrijdende (CD) Comorbid: ADHD (ODD),
1. Emo teruggetrokken/geremde voedselinnamestoornis A. Ontevredenheid/wraakzucht A. Basisrechten, normen, taal- & leerproblemen,
2. Aselectieve/ontremde = gebrek aan interesse in/ (min 2x in 6m) (2/3 grote regels worden geschonden middelenmisbruik, angst &
→ Persisterend: >1j aanwezig vermijding eten & vrees voor clusters) (4/8 symptomen) (3/15, min 1/15 binnen 6m) stemmingsstoornissen
→ Actuele ernst (-) gevolgen van eten → Boze/prikkelbare stemming, → Agressie tov men & dier: (depressie)
Reactieve hechtingsstoornis A. Sign. Gewichtsverlies ongehoorzaam brutaal (#3) pest, vechten, wapens, SA, Diff dia: ADHD, reactieve
A. Geremd emo teruggetrokken B. Sign. Voedingsdeficiëntie → Ruziezoekend gedrag (#4) mishandelen, victim bestolen hechtingsstoornis, stoornis
gedrag (2/2): zoekt/reageert niet C. Afh. van sondevoeding of → Wraakzucht (min 1 interactie ≠ → Vernieling eigendom: bewust in realiteitsperceptie, ASS,
B. Persisterende sociale & emo orale voedingssuplement sibling) brandgesticht depressie, sociale fobie,
stoornis (2/3) D. Duidelijke verstoring v/h B. Veroorzaakt problemen in → Bedrog/diefstal: huis/auto school weigeren, sociale
C. Extreme vormen van psycho-sociaal sociale omgang ingebroken, liegen, … communicatiestoornis,
ontoereikende verzorging functioneren C. Komt niet alleen tijdens → Regels ernstig schenden: opvoedingsproblemen
meegemaakt (1/3) Probleemgedragingen bij kids: psychose, middelengebruik, curfew missen & spijbelen Etiologie: oorzakenleer
D. Veronderstelling dat ‘C’ is de → Kokhalzen, uitspugen, depressie of BSS (vanaf 13yo), min x2 runaway 1. Biologische factoren
oorzaak voor ‘A’ weigeren te eten, klemmen D. Geen sprake van stemmings-/ B. Veroorzaakt duidelijk → Pre & perinatale
E. Geen sprake van ASS van kak, overstrekken, antisociale PHstoornis beperking in sociale, problemen, temperament,
F. Vóór 5yo al aanwezig weglopen → Licht (1 setting) < matig (min 2) school, of beroepsmatig genetisch invloeden,
G. Ontw.niveau van min 9m Interactieprobleem: < ernstig (3 of meer) functioneren neurobiologie (+/- beloning,
Ontremd sociaal contactstoornis → Verminderde sensitiviteit Periodiek explosieve stoornis (PES) Specificatie CD: belemmering in sociaal
A. Actief benaderen van bij ouders voor signalen v/h A. Recidiverende uitbarstingen → Beperkte prosociale emo = leren DODGE, lage IQ &
onbekende volw (2/4) kind van gedrag mbt agressieve Callous & Unemotional Specifier vertraagde taalontw, cogn.
B. ≠ het gevolg van impulsiviteit Multifactoriële pathogenese impulsen, zoals for CD (2/4, gedurende 1j) controle
C. Onvoldoende adequate zorg → Lichamelijk oorzaken, ED → Verbale/fysieke agressie (± x2/ - Gebrek berouw of guilt 2. Psychologische
ontvangen (1/2) ouders, bep ervaringen/ week in 3m) leidt niet tot schade - Gebrek empathie → Sociale cognities & emo
D. ‘C’ is de oorzaak voor ‘A’ temperament kenmerken, … → Uitbarsting (x3/j) met schade als - Onverschillig over ‘werk’ 3. Sociale
E. Voor 5yo al aanwezig Behandeling eetstoornissen: gevolg - Vlak/deficiënt affect → Leeftijdsgenoten, school
F. Ontw. niveau van min 9m 1. Medische opvolging B. Mate van agressie = → Licht < matig < ernstig CD & buurt, opvoeding
Comorbid: ADHD – agressief gedrag gericht op calorie inname disproportioneel tov aanleiding → 3 types obv aanvangsleeftijd (PATTERSON aversieve
Diff dia: ASS, regulatiestoornis, 2. Bouwstenen van C. Uitbarstingen ≠ tevoren - Childhood-onset (±6yo), interactiepatronen),
ontwikkelingsachterstand opvoedingsondersteuning beraamd (niet echt een doel) adolescent-onset (< 10 <), mechanismen (leertheorie),
D. Lijdendruk in functioneren ongespecificeerd familiale invloeden
E. Leeftijd: min 6yo ➔ Verschil ODD & CD = ODD ➔ Behandeling: psycho-
F. Kan niet anders verklaren beter sociaal, minder cogn edu, farma, oudertraining,
beperking, minder crimineel, … PSST (+ PMT), TFM, … (p28)
2
, Imke Baetens & Jurgen Lemiere
Damla Akgöl 2023 – 2024
Hoofdstuk 2: Eetstoornissen (ES), ADHD & Stoornissen waarbij herhaling het centraal aspect is (pt1)
Anorexia Nervosa Binge Eating Disorder ADHD (min 6m, vóór 12yo, >2 setting) Ticstoornissen
1. Restrictieve: vasten diëten, → Herhaalde episodes van Onaandachtige type (6/9) Etiologie: GDLT (>1j, al vóór 18yo) =
veel bewegen, GEEN eetbuien eetbuien (3/5): snel eten, A. Weinig aandacht voor details & 1. Genetisch motorische als vocale tics,
2. Purgerende: eetbuien, dooreten tot onaangenaam, eten achteloze fouten maken 2. Omgeving hoeven niet per se
zelfopgewekt braken, zonder trek hebben, alleen eten B. Moeite aandacht behouden 3. Neurobiologisch tegelijkertijd
laxeermiddelen/diuretica (schamen), achteraf C. Lijkt niet te luisteren wanneer direct → Disfunctie in NT & → Zuivere: min 1 vocale &
A. Beperking energie-inname walgen/somber of schuldig aangesproken neurofysiologie (↓ fast ß), 2 motorische tics
B. Sign laag gewicht (≠ “norm”) voelen D. Volgt aanwijzingen niet ↑ trage théta golf) → Full Blown Tourette
C. Intense angst voor → Gepaard met stress E. Moeite organiseren van werk → Rijpingsvertraging VS → TS+: combo met andere
gewichtstoename → Wekelijks, voor 3m F. Vermijdt taken dat lang inspanning ontw.afwijking, klein brein Persisterend (chronisch)
D. Verstoorde lichaamsbeeld → GEEN compensatiegedrag vereisen volume, onderactivatie brein tics (>1j, al vóór 18yo) =
E. Onevenredig grote invloed van Eetbui (controleverlies) ≠ G. Nodige dingen kwijt geraken → Executieve functies: eenvoudig of multipele
gewicht op zelfwaarde overeten (geen cv) H. Makkelijk afgeleid door uitwendige model van BARKLEY tics maar NIET tegelijk m/v
→ Objectief VS subjectief prikkels (respons inhibitie), → ≠ GDLT-criteria!
Comorbid: OCD, depressieve ES Niet Anders Omschreven I. Vaak vergeetachtig werkgeheugenmodel Voorlopige tics (<1j, al
stemmingsS, angststoornis = AN + BN + BED Hyperactiviteit/impulsiviteit type (6/9) BADDELEY (planning, org, vóór 18yo) = eenvoudige
Diff dia: eetlustverlies & conversieS, 1. Atypische AN: voldoet aan A. Veel bewegen, prutsen & prullen fluency, set shifting) of multipele motorische
schizofrenie (bij angst om vergiftigd kenmerken, maar BMI B. Opstaan wanneer niet mag → Motivationeel: shortened en/of vocale tics
te worden), organische S, depressie binnen ‘norm’ C. Voorkeur: drukke activiteiten, lopen, delay reward gradient → Nooit voldaan aan
2. Subklinisch BN & subklinisch klimmen → Toestandsregulatie: GDLT & chronisch criteria!
Boulimia nervosa BED: voldoet aan kenmerken, D. Moeite met rustig bezig zijn sneller effort systeem Comorbid: OCD, ADHD,
A. Terugkerende episodes van maar minder vaak eetbuien E. Vaak ‘in de weer’ of ‘draaft maar gebruike (onderactivatie) ASS, depressie, woede/SH
eetbuien (gevoel van gebrek 3. Ongespecificeerd eet- of door’ → Problemen tijdsproces: aanvallen, angst-/slaapS
aan controle) voedingsstoornis: wnr F. Praat vaak excessief veel sneller interne klok, weinig Diff dia: OCD, ASS, ADHD,
B. Terugkerende onaangepaste onvoldoende info G. Weinig geduldig: doen vóór denken, besef van tijd spraak- & leerstoornissen
compensatiegedrag (braken) Lichamelijk & psycho-sociale antwoorden voordat vraag af is Behandeling: Behandeling: psycho-edu,
C. Wekelijks, voor 3m signalen + voeding-, eet- & H. Moeite op zijn beurt te wachten 1. Psycho-educatie ernst monitoren, GT (habit
D. Sterk invloed van gewicht op beweeggedrag + kilo evolutie! I. Vaak enkel omgeving last ervan 2. Gedragsinterventie (no reversal & exposure),
zelfwaarde → Impairement medicatie): aanpassing medicatie (dopamine
Comorbid: idem AN + PHstoornis Behandeling: CBT, psycho-edu, Comorbid: OOD, CD, ASS, leer-/angst-/ thuis/school context, blokkeren)
Diff dia met AN: motivatie (ZDT), normaliseren coördinatieS, tic-/depressieveS, mentale oudertraining, CGT → Leren accepteren &
→ BMI < 18 AN. eetpatroon, zelf/bodybeeld, retardatie (4G’s), voedingsadvies, hanteren
→ BMI > 18 BN. hervalpreventie (≠ terugval!) Diff dia: VB, ASS, angst-/stemmings- vaardigheidstraining,
- BMI volw = kilo/(lengte)2 → Stepped care: zelfhulp > /reactieve hechtingsS, CD, OOD neurofeedback, …
ambulant > residentieel (Ψ, med) 3. Medicatie
3
