THEMA 1: INLEIDENDE
BESCHOUWINGEN OVER RECHT
1. OPZET EN DOELSTELLING CURSUS
Irrelevant
2. WAT IS RECHT?
Geen universele definitie
Afhankelijk van tijd en plaats
Gedragsvoorschriften/rechtsregels
- Sancties (afdwingen)
- Gebod (je moet iets doen)
- Verbod (je mag iets niet doen)
A. MIN OF MEER SAMENHANGEND GEHEEL
Opbouw: ordelijk geheel van regels
Logica: deeltjes sluiten mooi op elkaar aan
B. VAN WAARDEN, BEGRIPPEN, GEDRAGSVOORSCHRIFTEN EN INSTELLINGEN
Waarden aan de basis: geen oplossing om van waarde naar regel
Concrete begrippen: betekenis afhankelijk van onderliggende waarden
C. MET DE BEDOELING DE MAATSCHAPPIJ TE ORDENEN DOOR
GEDRAGSVOORSCHRIFTEN
Prescriptieve ordening (hoe het zou moeten zijn)
Doel: politieke of beleidskeuze
- Codificerende finaliteit: waarden die aanwezig zijn willen bevestigen in de wetgeving
- Modificerende finaliteit: wanneer het recht probeert sociaal wenselijke verandering
gaat promoten
Regulering (regels bijmaken) vs deregulering (bepaalde regels terugbrengen naar de essentie
1
, D. WAARAAN VAN OVERHEIDSWEGE SANCTIES KLEVEN
Afdwinging verzekeren
Sanctie opgelegd door de overheid en uitgevoerd door de overheid
Sanctie erkend door de overheid zonder (automatisch) zelf op te leggen
Geweldmonopolie (= enkel de overheid (politie) mag geweld gebruiken)
- Recht vs rechtvaardigheid
Recht leidt niet altijd tot rechtvaardigheid
Rechtspositivisme vs natuurrecht
Rechtspositivisme: geen noodzakelijke link, oorsprong aan de basis
Mensen die aanvaarden dat recht niet tot rechtvaardigheid leidt
Natuurrecht: onlosmakelijk verbonden, uit het wezen van de mens
Recht van de ideale maatschappij dat recht en rechtvaardigheid goed samengaan
- Juristen en burgers
Niemand wordt geacht de wet niet te kennen – rechtsdwaling (= ik wist niet dat het
niet mocht)
Juridische functies
o Juristen: advocaat, rechter,…
o Leken: jury, assessoren (= bijzittende personen naast de rechter door
specifieke vakkennis
- Rechtspraktijk
Wettelijk vs werkelijk land
Interpretatie
- Recht vs rechtsbedeling
Recht hebben niet gelijk aan recht krijgen
Verbod eigenrichting (geweldmonopolie)
Rechtsbedeling (= rechtspraak)
o Sanctie in concreto
o Fouten mogelijk (gerechtelijke dwaling): hoger beroep
2
, 4. ÉÉN RECHT OF PUBLIEK EN PRIVAATRECHT?
A. TWEE SOORTEN VERHOUDINGEN
Verticaal en horizontaal
- Verticaal: burger en overheid
- Horizontaal: tussen burgers
Onderscheid niet altijd duidelijk
- Aspecten van publiek en privaatrecht
- Publiek-private samenwerkingen (bv wegenwerken)
- Onderscheid afschaffen?
o Jurisdictioneel monisme (rechter ook verantwoordelijk voor geschil bestuur
en burger)
- Concessie binnen publiek: vergunning voor opening van iets op openbaar terrein bv
beachbar op strand
- Binnen privaat: vennootschap die aan een andere vennootschap het recht geeft om
zijn middelen te verkopen
Bv. Mini cooper wordt verkocht in Maldegem
Denkcategorieën of concepten
- Beginselen behoorlijk bestuur: gewekte verwachtingen inlossen, strikte interpretatie
Als er iets wordt gezet in het publieke recht en het is onduidelijk wordt het
geaccepteerd zoals de burger het begrijpt
- Goede trouw: wat mag je naar redelijkheid en billijkheid verwachten?
Heuristiek: boeken, data, …
3
, C. CRITERIA VOOR HET ONDERSCHEID
3 criteria:
1. Organiek : vanaf overheid er tussen zit is het publiek, niet altijd: burgerlijk
aansprakelijkheid (publiek maar is een persoon die met private zaken bemoeid
2. Functioneel: is de overheid zijn openbaar gezag aan het uitvoeren of niet?
Derdenbinde beslissingen: publiekrechtelijke verhouding
3. Nut: algemeen belang, voor iedereen (bv verzekering)
Onteigening: iets wegnemen van iemand voor het publiekelijk belang
5.RECHT EN METAJURIDICA
Niet belangrijk
Metajuridica: verschillende componenten van het recht
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper S05466. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.