Samenvatting
Samenvatting Stedelijk Sociaal werk 2350PSWOSW
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Dit is een volledige samenvatting van alle lessen, PowerPoints en te lezen teksten.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 51 pagina's
Voorbeeld 4 van de 51 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Stedelijk Sociaal Werk – Samenvatting 2023Inhoudsopgave
1. De constructie van stedelijk sociale problemen (les 1)........................................................................................... 3
1.1. Sociaal probleem.................................................................................................................................................. 3
1.2. (Stedelijk) sociaal werk en sociale problemen...................................................................................................... 3
1.3. Sociaal of sociologisch probleem? ....................................................................................................................... 4
1.4. Zeven perspectieven op sociale problemen.......................................................................................................... 4
1.4.1. Sociale pathologie ........................................................................................................................................... 5
1.4.2. Sociale desorganisatie ..................................................................................................................................... 6
1.4.3. Waardenconflict .............................................................................................................................................. 7
1.4.4. Deviant gedrag ................................................................................................................................................ 7
1.4.5. Labelling .......................................................................................................................................................... 9
1.4.6. Kritische benadering ....................................................................................................................................... 9
1.4.7. Sociaal constructievisme ................................................................................................................................. 9
2. Sociaal werk en stedelijk (vernieuwings)beleid (les 2) ..........................................................................................10
2.1. Wat is typisch stedelijk? Wat zie je of ervaar je alleen in steden? ..................................................................... 10
2.2. Stad en stedelijkheid .......................................................................................................................................... 10
2.3. De stad definiëren? ............................................................................................................................................ 10
2.4. De Europese stad?.............................................................................................................................................. 11
2.5. Vlaanderen is sterke steden ............................................................................................................................... 11
2.6. Suburbanisatie ................................................................................................................................................... 11
2.7. Stad op beleidsagenda? ..................................................................................................................................... 12
2.8. Het De Coninckplein (Loopmans, 2014) ............................................................................................................. 14
2.8.1. Stedelijk beleid Antwerpen ........................................................................................................................... 15
2.9. De Coninckplein (Cools, 2014) ............................................................................................................................ 15
2.9.1. Analytisch kader Cools (2014) ....................................................................................................................... 17
3. Sociale stadsplanning ...........................................................................................................................................17
3.1. De maakbare stad .............................................................................................................................................. 17
3.1.1. Sociale stadsplanning? .................................................................................................................................. 18
3.1.2. Sociaal-ruimtelijke planning .......................................................................................................................... 18
3.1.3. Sociaal-ruimtelijke kennis ............................................................................................................................. 18
3.1.4. Sociaal-ruimtelijke planproces ...................................................................................................................... 21
3.2. Rol van Sociaal werk .......................................................................................................................................... 22
3.2.1. Inspraak en participatie in stadsvernieuwing ............................................................................................... 22
3.2.2. Lopend onderzoek......................................................................................................................................... 22
4. Sociale mis en sociale stijging (les 4) .....................................................................................................................26
4.1. Gentrificatie ....................................................................................................................................................... 26
4.2. Sociale mix ......................................................................................................................................................... 26
4.2.1. Waarom sociale mix? .................................................................................................................................... 27
4.2.2. Sociale mix wetenschappelijk doorlicht ........................................................................................................ 27
4.2.3. Sociale mix maatschappelijk gekaderd ......................................................................................................... 27
4.2.4. Gentrificatie en sociale mix ........................................................................................................................... 30
4.3. Sociale stijging: stedelijke aankomstinfrastructuur ........................................................................................... 31
5. Innovatieve woonvormen voor kwetsbare gezinnen: de case van Collectief Goed (les 5) .....................................32
1
, 5.1. Collectief goed.................................................................................................................................................... 34
6. Publieke ruimte (les 6) ..........................................................................................................................................37
6.1. Publieke ruimte of publiek domein? ................................................................................................................... 37
6.1.1. Publieke ruimte als de publieke sfeer ........................................................................................................... 37
6.1.2. Publiek domein als (strijd)toneel .................................................................................................................. 38
6.1.3. Publieke ruimte als publieke domein ............................................................................................................ 38
6.1.4. Grenzen publieke ruimte = grenzen publiek domein? .................................................................................. 39
6.2. Publieke ruimte vanuit het perspectief van jongeren ........................................................................................ 39
6.2.1. Wat kan sociaal werk betekenen? ................................................................................................................ 40
7. Solidariteit in superdiversiteit (les 7) ....................................................................................................................41
7.1. Solidariteit in diversiteit? ................................................................................................................................... 41
7.2. ‘Nationalisering’ van solidariteit ........................................................................................................................ 42
7.2.1. Solidariteit vandaag ...................................................................................................................................... 42
7.2.2. Solidariteit: hier en nu................................................................................................................................... 42
7.3. Nood aan transformatie .................................................................................................................................... 43
7.4. Bronnen van solidariteit ..................................................................................................................................... 43
7.5. Pedagogie van solidariteit ................................................................................................................................. 44
7.6. Burgerschap als praktijk..................................................................................................................................... 44
8. Etnisch-culturele diversiteit & politieke rolopname in middenveldorganisaties in Vlaanderen (survey) &
casestudy Borgerhout en haar middenveld (les 8) .........................................................................................................45
8.1. Etnisch-culturele diversiteit in middenveldorganisaties in Vlaanderen ............................................................. 45
8.1.1. Een stand van zaken ...................................................................................................................................... 46
8.1.2. Beïnvloedende factoren etnisch-culturele diversiteit in middenveldorganisaties ....................................... 46
8.2. Politieke rolopname door middenveldorganisaties in Vlaanderen .................................................................... 47
8.2.1. Politieke rol: .................................................................................................................................................. 47
8.3. Casestudy: het lokaal middenveld in Borgerhout en etnisch culturele diversiteit & politieke rolopname ......... 48
8.3.1. Vaststelling 1: een levendig & adaptief verenigingsleven ............................................................................. 49
8.3.2. Vaststelling 2: maar ook een gefragmenteerd middenveld langs etnisch-culturele lijnen ........................... 49
8.3.3. Vaststelling 3: politieke rol & belang van faciliterend bestuur ..................................................................... 50
2
,1. De constructie van stedelijk sociale problemen (les 1)
1.1. Sociaal probleem
Sociaal probleem: specifieke situaties zijn niet inherent een probleem, maar worden sociaal
geconstrueerd als probleem.
→ Heeft dus een subjectieve dimensie:
o Bepaalde objectieve situatie (vertrek situatie)
▪ Bv inwijking van migranten in wijk, dalende huizenprijzen.
o Subjectieve beoordeling als problematisch
▪ Waarheidsgehalte onbelangrijk, maar de subjectieve beoordeling is belangrijk.
▪ Bv: instroom migranten doet prijzen dalen
o Door relevante actor(en)
▪ ‘Relevant’ in termen van wie macht heeft in bepaalde context.
Definitie: “an alleged situation that is incompatible with the values of a significant number of people
who agree that action is needed to alter that situation” (Rubington and Weinberg, 2003: 4)
→ Maar de definitie heft een ‘class bais’: wat met situaties die niet als problematisch gezien
worden door hogere sociale klassen?
BV: armoede in Oost-Londen tijdens industrialisering
o Charles Booth is een Briste aanzienlijke man. Hij werd toen als machtige man beschuldigd
door socialistische. → Hij is armoede gaan onderzoeken, maar er was toen weinig informatie
over en geen sociale constructie bestond. Er was toen nog geen strijd tegen armoede, maar
het werd niet als probleem gezien. Hij heeft zijn eigen geld ingezet en huis aan huis te gaan
kloppen in Oost-Londen om te gaan vragen of mensen een toilet hebben, of ze een badkamer
hebben… Hij is kaarten gaan maken over armoede in die stad. → De arme mensen hadden
geen macht om het probleem aan te kaarten, er was een machtige man nodig.
1.2. (Stedelijk) sociaal werk en sociale problemen
→ Modern sociaal werk ontstond in reactie op specifiek stedelijk sociale problemen.
- Ervaring van industrialisering en verstedelijking in late 19e eeuw: verpaupering
o Verpaupering: mensne trekken van platteland naar steden → Verstedelijking.
→ Twee types van ‘problematisering’:
1. (Voornamelijk) Amerikaans perspectief in termen van ‘sociale problemen’:
o Focus op individuele verantwoordelijkheid en gedrag
▪ Bv gezinsondersteuning, psychologische ondersteuning…
o Pragmatische visie: therapie, trajectbegeleiding…
2. (Voornamelijk) Europees perspectief in termen van ‘sociale kwestie’
o Focus op sociale structuren en maatschappelijke verantwoordelijkheid
o Gekaderd binnen ideologie van sociale bewegingen (liberalisme, socialisme,
conservatisme)
o IJveren voor herverdelende welvaartstaat, seculier onderwijs of gezindbeleid.
→ (Voornamelijk) Europees antwoord: constructie van nationale welvaartstaat
- Pas na structurele ‘oplossing’, verspreiding van (Amerikaanse) term ‘sociaal probleem’ voor
overblijvende sociale uitdagingen
- Sociaal werk wordt ‘lokaal’ verlengstuk van nationaal sociaal beleid
3
, → Globalisering en opnieuw verstedelijking
- Nieuwe sociale uitdagingen: samenleven in diversiteit (migratie), langdurige werkloosheid
(tertiarisering en globalisering van economie), verbrokkeling gezinsleven (individualisering) , …
- Nieuwe vormen van stedelijk sociaal werk (organisaties) (of sociale bewegingen?)
1.3. Sociaal of sociologisch probleem?
→ Sociaal probleem ≠ sociologisch probleem:
- sociologisch probleem is probleem in opgebouwde sociologische kennis (zowel theoretisch
methodologisch of empirisch)
o Sociaal probleem = GEEN sociologisch probleem
- Sociologisch probleem = wetenschappelijk probleem (te maken met kennisopbouw)
o Armoedestatistieken → had sociaal probleem nodig om aan kennisopbouw te doen
- Sociologische kennis opbouw door nieuwe kennisnoden andersom ook → door nieuwe
onderzoeken kan sociaal probleem ontstaan.
→ Voortdurende interactie tussen ‘sociale probleem’ en ‘sociologisch probleem’
- Sociologie ontstond tijdens industrialisering en verstedelijking en is de wetenschap van
sociale relaties – meeste sociale problemen wortelen in sociale verhoudingen
o Bv bezorgdheid over politieke instabiliteit in industrialisering → ontwikkeling van
notie van solidariteit door sociologen.
- Van oplossen sociaal problemen naar ontwikkeling sociologie als wetenschappelijke
descipline (na WOI tot 1970)
- Na 1970s: hernieuwde aandacht voor toepassing als integraal onderdeel wetenschappelijke
praktijk
o Opkomst macro-sociologisch perspectief en betrokkenheid op ‘grote’ sociale
problemen
o Na 1985: vermenigvuldiging kritische prespectieven. Op sociale problemen, naarmate
sociologie intern meer divers werd (bv: vrouwen en sociologen uit etnisch-culturele
minderheden)
1.4. Zeven perspectieven op sociale problemen
1. Sociale pathologie
→ Elk perspectief :
2. Sociale desorganisatie
- gebruikt een set van sociologische kennis,
3. Waardenconflict
- definitie: focus op verwachtingen,
4. Deviant gedrag
overtreding en reactie op overtreding?
5. Labelling
- Oorzaak: welke factoren veroorzaken
6. Kritische benadering
sociale problemen en hoe?
7. Sociaal constructievisme
- Condities: contextuele kenmerken van
waaruit oorzaken ontstaan
- Gevolgen: hoe worden schadelijke effecten
beschreven?
- Oplossingen
→ Sociale problemen en sociale kwesties zijn niet hetzelfde →onderrscheid → histrorisch bepaald
→ EXAMEN!!!
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper seppelienvos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen