100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting Mens en gezondheid 2 - toegepaste psychologie €11,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Artesis Hogeschool Antwerpen (Artesis)
  4.  
  5. Bachelor In De Toegepaste Psychologie
  6.  
  7. Mens en gezondheid 2

Samenvatting

Samenvatting Mens en gezondheid 2 - toegepaste psychologie

1 beoordeling
 1 keer verkocht

Deze samenvatting is een combinatie van de slides die gebruikt worden in de les als les aantekeningen als het boek "Psychiatrie, een inleiding". De samenvatting is uitgebreid en bevat alle leerstof die te kennen is voor het examen.

Voorbeeld 4 van de 90  pagina's

Document informatie

  • Ja
  • 12 januari 2024
  • 90
  • 2023/2024
  • Samenvatting

Onderwerpen

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Meer samenvattingen voor studieboek

Alles voor dit studieboek (186)

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (4)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: mira2002 • 1 maand geleden

Verkoper

avatar-seller
chloegrotelli

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

MENS & GEZONDHEID 2
1. Psychopathologie, classificatiesystemen, historiek en
psychotherapeutische stromingen
1.1 Psychopathologie
1.1.1 wat is het?
- De psychopathologie is een deelgebied van de psychiatrie en de klinische psychologie
 De focus ligt hierbij op de afwijkende:
 Emoties
 Gedachten
 Gedrag
 Er is veel aandacht voor de oorzaak van die afwijkende emoties, gedachten en gedragingen en
de behandeling ervan

1.1.2 Symptoom vs syndroom vs comorbiditeit
- Symptoom = uiting van een onderliggend probleem
 Kan beschreven worden als een klacht (hoofdpijn, angstgevoelens,…)
- Syndroom = verzameling van symptomen
- Comorbiditeit = samenhangen van verschillende syndromen

1.1.3 Wat is “normaal” gedrag
- Bij deze vraag moet er rekening gehouden worden met wie stelt het gedrag, wat houd het gedrag in,
en wanneer wordt het gedrag gesteld
 Voorbeelden:
 Het gedrag dat gesteld word past binnen de levensfase
 Als de persoon op een aanvaardbare manier kan functioneren aan de
samenleving

1.1.4 Historische visie op afwijkend gedrag
1.1.4.1 griekse oudheid: hippocrates
- ziekten van lichaam en geest waren het gevolg van natuurlijke oorzaken en niet van bezetenheid
door bovennatuurlijke wezens
 hij stelde dat gezondheid van lichaam en geest wordt bepaald door een evenwicht tussen de
humores
 een verstoring van het evenwicht was verantwoordelijk voor afwijkend gedrag

1.1.4.2 vanaf 700 na Christus: Arabische psychiatrie
- ze ontwikkelde een wetenschappelijke psychiatrie met veel aandacht voor behandeling, theorieën en
diagnostiek
 ze maakte daarbij gebruik van de nieuwste kennis en grepen zij terug op de Griekse inzichten
- Typerend voor de Arabische psychiatrie was de mensgerichte benadering van geestesziekten
 Ze gingen psychiatrisch respectvol om met hun patiënten
 Observeerde nauwkeurig de symptomen
 Registreerde en bestudeerde ze de ontwikkelingen en veranderingen zorgvuldig

1.1.4.3 Middeleeuwen: exorcisme en heksenvervolging
- In de middeleeuwen nam het geloof in bovennatuurlijke oorzaken toe
 Het doctrine van de bezetenheid van de katholieke kerk
 Volgens doctrine is afwijkend gedrag een teken van bezetenheid door boze geesten of de
duivel
 Bezeten mensen werden bij voorkeur behandeld door exocisme of uitdrijving
 Ze hadden hiervoor excorcisten
- Heksenvervolging werden uitgevoerd door inquisiteurs
 Leidde tot de dood van tienduizenden vrouwen

1.1.4.4 1600: gekkenhuizen
- Rond 1600 werden overal in Europa krankzinnigengestichten of gekkenhuizen gebouwd
 Hier woonde zowel bedelaars als geestelijk gestoorden en de levensomstandigheden waren
erbarmelijk
 Bewoners werden vastgeketend aan hun bedden en lagen in hun eigen vuil
 Sommige gestichten werden publiekstrekkers: mensen betaalde om naar de bewoners te
komen kijken

,1.1.4.5 Vanaf 1800: hervorming
- Wat de behandeling van psychiatrische patiënten betreft, begint het moderne Europese tijdperk rond
1800
 Mensen die afwijkend gedrag vertoonde waren gewoon ziek en hadden daarom recht op een
menselijke bejeging
 Deze visie is vergelijkbaar met die van de Arabische psychiatrie
 Deze visie was in die tijd niet populair mensen beschouwde geestelijke gestoorde als een
bedreiging voor de samenleving en niet als patiënten die behoefte hadden aan een
behandeling
 Vanuit inspanning van artsen ontstond een behandelingsfilosofie die de morele therapie
werd genoemd
 De filosofie was gebaseerd op het idee dat patiënten door een menselijke
bejegening en een verblijf in een ontspannen respectvolle omgeving weer
normaal zullen functioneren
- In het 2e deel van de 19e eeuw raakt ehet idee dat afwijkend gedrag succesvol kon worden behandeld
of genezen met behulp van morele therapie langzaam in ongenade
 Er volgde een periode van apathie, waarin alle deskundige opnieuw meende dat afwijkend
gedrag ongeneselijk was
 In de VS verrezen steeds meer psychiatrische ziekenhuizen maar de patiënten kregen daar
geen therapie en de levensomstandigheden werden steeds slechter-> het werden
angstaanjagende plekken
 Dwangbuizen, handboeien, bedden met tralies, riemen,… werden ingezet om
opgewonden of gewelddadige patiënten in bedwang te houden
 Zelfs nog tot de jaren 60’ voerde deskundigen lobotomieën uit waarbij patiënten konden
overlijden
 Lobotomieën kunnen we zien als de moderne versie van trepanatie
- In het midden van jaren 50’ begon een nieuwe wind te waaien
 Deze werd veroorzaakt door nieuwe maatschappelijke opvattingen maar ook doordat er meer
mogelijkheden kwamen voor het behandelen van patiënten
 Met name toevallige medicinale ontdekkingen en de introductie van nieuwe effectieve
medicijnen
 Ook nieuwe therapeutische behandelingen leidden ertoe dat ongeneselijke patiënten in de
gewone maatschappij konden functioneren
 Sociaal gerichte psychiatrische principes kwamen steeds meer op de voorgrond te staan

1.1.4.6 Vanaf 1960: kritiek op de psychiatrie
- de ontwikkelingen in visie op psychische stoornissen en de behandeling van psychiatrische patiënten
kwamen tot een hoogtepunt in de antipsychiatriebeweging in de jaren 60’ en 70’
 die beweging ging ervan uit dat psychische stoornissen überhaupt niet bestaan maar een
product of gevolg zijn van een zieke maatschappij
 in de kern van de beweging was het vooral te doen om een betere, effectievere behandeling van
patiënten met behulp van een sociaal in plaats van medisch model
 de beweging wilde ook minder invloed van de psychiater en meer recht voor inspraak van de
patiënt
 patiënten moesten we als normale mensen zien en bij voorkeur niet opsluiten in
psychiatrische ziekenhuizen
- we kunnen deze benadering beter duiden als de ‘kritische benadering’ dan als antipsychiatrie
 de opvattingen hebben ook invloed gehad op de toename van ambulante behandelingsvormen
en latere grootschalige verminderingen van het aantal psychiatrische ziekenhuizen
- eind 20e eeuw begin 21e eeuw werd het uitgaanspunt bij de behandeling van mense met psychische
stoornissen dat patiënten niet worden opgenomen tenzij er geen alternatief is
 door nieuwe behandelvormen is het ook meer mogelijk om patiënten ambulant te behandelen
 er zijn projecten ontwikkeld om patiënten met een psychische stoornis in de maatschappij te
hoduen
 bijvoorbeeld: beschut wonen, vermaatschappelijking van de zorg en de-
institutionalisering

1.1.4.7 hedendaagse trends
- De laatste jaren veranderd er veel in de sociale sector waarvan de psychiatrie onderdeel is
 De nadruk komt te liggen op de eigen kracht, het empoweren van mensen, terug nieuwe
accenten en benaderingen

1.1.5 Vanaf wanneer spreken we over “abnormaal”/afwijkend gedrag
- Deskundige op het gebied van de geestelijke gezondheid gebruiken verschillende criteria om te
beoordelen of emoties, gedachten en gedrag afwijkend zijn
 Daaruit volgen de 6 criteria van afwijkend gedrag:
1. Uitzonderlijk gedrag

,  Voorbeeld: slecht weinig mensen beweren dat ze dingen zien of horen die er in
werkelijkheid niet zijn
2. Sociaal afwijkend
 Alle samenlevingen hebben normen die bepalen welke vormen van gedrag acceptabel
zijn in een bepaalde context
 Gedrag dat mensen in de ene cultuur normaal vinden kan door mensen van een
andere cultuur als afwijkend gezien worden
3. Foute perceptie of interpretatie van de realiteit
 Normaal gesproken vormen onze zintuigen en cognitieve processen een accurate
mentale representatie van onze omgeving
 Dingen zien of horen die er niet zijn (hallucinatie) wordt in onze cultuur als ongewoon
gezien en opgevat als een teken van een onderliggend psychisch probleem
4. Aanzienlijk emotioneel lijden van de persoon
 Persoonlijk lijden als gevolg van problematische emoties zoals angst en depressie, kan
afwijkend zijn
 In sommige gevallen kunnen die reacties normaal zijn maar in andere ook niet
5. Ongepast of contraproductief gedrag
 Gedrag dat geen bevrediging maar onprettige gevoelens oproept, vinden we over het
algemeen afwijkend
6. Gevaar
 Gedrag dat gevaar voor de persoon zelf of andere gevaar oplevert zien we over het
algemeen als afwijkend
- Afwijkend gedrag kunnen we op verschillende manier definiëren
 Afhankelijk van de situatie wegen sommige criteria zwaarder dan andere, maar meestal
gebruiken deskundige een combinatie van de genoemde criteria


2. Visies op afwijkend gedrag en behandelmethodes
2.1 Verschillende perspectieven/stromingen/visies op psychopathologie
2.1.1 Het biologisch perspectief
- In de geschiedenis zagen we dat de kritiek op de psychiatrie in de jaren zestig en zeventig van de
vorige eeuw de invloed van het medisch model en biologisch proces minimaliseren
 Sinds de jaren 80’ zien we de invloed van het biologische perspectief wederom enorm groeien
 Dit heeft veel verschillende oorzaken:
 Er zijn enkele succesvolle medicijnen ontdekt voor psychische aandoeningen
 De hersenscan kwam op
 De 3e en helemaal vernieuwde versie van de DSM kwam uit
- Door allerlei maatschappelijke en technologische ontwikkelingen kunnen we tegenwoordig ook steeds
beter hersenfuncties en andere lichamelijke processen wetenschappelijk bestuderen en meten
 Daardoor heeft het biologisch perspectief alleen maar meer aan populariteit gewonnen

2.1.1.1 Nature vs nurture
- Binnen het biologische perspectief komt het debat nature vs nurture veel aan bod
 Het is een continuüm met aan de ene kant de invloeden van de genen en aan de andere kant de
inlvoeden van buitenaf
 Nature: dit is vooral het biologische perspectief hier gaat het over de genen,
hormoonverhoudingen,…
 Nurture: hierbij gaat het over de invloeden van buitenaf, de omgeving, de persoonlijke
ervaringen,…
 Dit is een behavioristische benadering: de nadruk ligt dan vooral op de leerprocessen
want elk gedrag dat je ziet is aangeleerd gedrag

2.1.1.2 Behandelingen
- Psychofarmaca
 psychofarmaca zijn medicijnen die aangrijpen op het centrale zenuwstelsel en werkzaam zijn
tegen psychische aandoeningen
 als het probleem een biologische oorzaak heeft, kan het ook deel verholpen worden door de
biologie
 de vraag die wel altijd gesteld moeten worden: in hoeverre werkt medicatie, werkt die
wel altijd en voor iedereen?
 Enkele voorbeelden van behandelingen:
 Angstremmers: anxiolitica
 Antipsychotische medicijnen
 Antidepressiva
 Antimanische medicijnen
 Stimulerende medicijnen
- Chirurgie (vroeger: lobotomie)

, 2.1.1.3 Evaluatie van het biologische perspectief
- Biologische processen en hersenstructuur spelen een rol in veel patronen van afwijkend gedrag
 Er lijkt een verband te zijn tussen tal van psychische stoornissen en een verstoorde werking van
neurotransmitters of onderliggende afwijkingen in de hersenen
- Het biologisch perspectief levert dan ook een belangrijke bijdrage aan ons begrip van afwijkend
gedrag

2.1.2 Het psychologisch perspectief
- Dit perspectief kijkt naar de innerlijke processen van de mens als verklaring voor psychopathologie
 Ze kijken enkel en alleen naar de innerlijke processen (gedachtenpatronen, emoties, gedrag,..)
 Er is geen of weinig aandacht voor socioculturele of biologische processen
- In de loop der tijd zijn er diverse psychologische perspectieven op de aard, het ontstaan van
behandelingen van afwijkende emoties, gedachten en gedrag ontstaan
 Uit die perspectieven zijn modellen opgesteld
 Psychodynamische modellen, humanistische modellen en cognitieve modellen

2.1.2.1 Evaluatie van leermodellen (psychodynamische modellen)
- Het leerperspectief heeft een therapeutisch model voortgebracht: gedragstherapie
 Deze behandelingsvorm tracht mensen te helpen om hun gedrag te veranderen door principes
van de leertheorie systematisch toe te passen
 Door gedragstherapeutische technieken hebben mensen zeer diverse psychische problemen
overwonnen
- Critici stellen dat het behavioristische model onvoldoende verklaringen geeft voor de rijkdom en
complexiteit van het menselijk functioneren en dat alles wat mensen typeert niet te reduceren is tot
observeerbare responsen
 Veel leertheoretici hebben zich afgewend van de strikt behavioristische visie dat ons gedrag op
mechanistische wijze het gevolg is van omgevingsinvloeden zoals bekrachtigers en straffen

2.1.2.2 Evaluatie van humanistische modellen
- In hun visie op afwijkende gedrag leggen ze de nadruk op bewust ervaringen
 Hun therapeutische methoden wijzen mensen de weg naar zelfontdekking en zelfacceptatie
 Dat zijn de sterke punten van de humanistische theorie
 De concepten vrije keuze, inherent goedheid, persoonlijke verantwoordelijkheid en
authenticiteit zijn afkomstig uit de humanistische pscychologie
 Deze stroming heeft veel betekend voor de therapeutische relatie
- Het sterkte punt van deze theorie is ook haar zwakste punt: de nadruk op de bewust ervaring
 Bewuste ervaring is persoonlijk en subjectief waardoor het moeilijk is om haar te kwantificeren
en objectief te bestuderen
- Een ander kritiekpunt is dat het concept van zelfactualisatie niet rechtstreeks gemeten of
geobserveerd kan worden
 We vermoeden enkel dat het bestaat omdat we enkele effecten waarnemen

2.1.2.3 Evaluatie van de cognitieve modellen
- Cognitieve theoretici hebben grote invloed gehad op onze kennis over abnormale gedragspatronen en
op de ontwikkeling van therapeutische benadering
 Dat is gebleken uit de opkomst van de cognitieve gedragstherapie
 een therapievorm die de nadruk legt op het bijsturen van irrationele opvattingen en
gedragingen en daarmee een integratie van beide modellen realiseert
- een kritiekpuntje is weer de mate van toepasbaarheid op het complexe individu dat elk mens is

2.1.3 sociaal-cultureel perspectief
- sociaal-cultureel theoretici zoeken de oorzaken van afwijkend gedrag eerder in fouten van de
maatschappij dan in de persoon
 sommige radicale psychosociale theoretici ontkennen zelfs het bestaan van psychische
stoornissen of geestesziekten
- psychopathologie is ontstaan als gevolg van het niet gepast reageren van de
omgeving/het niet passen in de cultuur,…

2.1.4 biopsychosociaal perspectief
- samenspel van meerdere factoren (biologisch, psychisch en sociaal) in de
ontwikkeling van afwijkende gedragsfactoren centraal staan

2.1.4.1 evaluatie van biopsychosociaal perspectief
- de kracht van het complexe model kan ook zijn voornaamste zwakte zijn
 het model gaat ervan uit dat psychische stoornissen of andere patronen
afwijkend gedrag in vrijwel alle gevallen complexe fenomenen zijn met meerdere oorzaken
 het is dus niet mogelijk om een enkele oorzaak aan te wijzen die leidt tot de ontwikkeling
van bepaalde stoornissen

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chloegrotelli. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€11,99  1x  verkocht
  • (1)
In winkelwagen
Toegevoegd