Samenvatting farmaceutische zorg en farmacognosie gegeven door Geert Vergote aan Odisee hogeschool, technologiecampus Gent
Hoofdstuk 1: Algemene farmacologische kennis
Hoofdstuk 2: Toedieningswegen en -vormen van geneesmiddelen
Hoofdstuk 3: De werking van een geneesmiddel
Hoofdstuk 4: Geneesm...
H1: Algemene Farmacologische kennis
1. Definities
Geneesmiddel (farmacon, medicijn) = Enkelv./samengest. substantie met diagnostische, therapeutische of
profylactische eigenschappen voor mens of dier.
Farmacologie = De wetenschap die de wisselwerking tussen levende organismen en scheikundige stoffen
onderzoekt.
Humane farmacologie (geneesmiddelenleer) = Farmaceutische wetenschap die zich richt op de interactie
tussen geneesmiddelen en het menselijk lichaam.
Farmacotherapie = Het gebruik van geneesmiddelen voor diagnose/preventie/behandeling van ziekten.
à Farmacotherapeutisch behandelingen: causale, symptomatische of substitutietherapie.
2. Oorsprong van geneesmiddelen
2.1. Plantaardig
Valdispert
Indicatie: insomnia (slapeloosheid)
Werkzame bestanddelen: valepotriaten, valereenzuur, alkaloïden,...
à Valeriaan bevordert het inslapen.
à Passiebloem bevordert het doorslapen.
Antistax
Indicatie: veneuze insufficiëntie
Werkzame bestanddelen: polyfenolen uit druivenblad (Vitis vinifera).
à Polyfenolen uit druivenblad bevorderen de circulatie in de venen.
Pilocarpine-isopto
Indicatie: glaucoom
Werkzame bestanddelen: pilocarpine uit Pilocarpus jaborandi veroorzaakt miose.
à Pilocarpine is een alkaloïd met parasympathomimetische effecten.
Alcon atropine
Indicatie: oogonderzoek
Werkzame bestanddelen: atropine uit Atropa belladonna (wolfskers) is een mydriaticum.
à Atropine is een alkaloïd met parasympathicolytische effecten.
2
, Jill Holvoet
Bronchidine
Indicatie: droge hoest, narcotische analgetica (opiaten)
Werkzame bestanddelen: het gedroogde melksap van de slaapbol (Papaver somniferum).
à Het gedroogde melksap van de slaapbol bevat o.a. codeïne en morfine.
Aspirine
Indicatie: cardiovasculaire preventie
Werkzame bestanddelen: salicine uit Salix alba (schietwilg) wordt in lichaam omgezet tot acetylsalicylzuur.
à Acetylsalicylzuur heeft analgetische, antipyretische en anti-inflammatoire eigenschappen.
à In lage dosis (75-100 mg) werkt acetylsalicylzuur als anti-aggregants.
Hyperiplant
Indicatie: licht tot matige depressie
Werkzame bestanddelen: o.a. hyperforine en hyperecine uit Hypericum perforatum (Sint-Janskruid).
à Hyperforine en hypericine verhogen de concentratie aan neurotransmitters in de synaps van neuronen.
Lanoxin
Indicatie: hartfalen
Werkzame bestanddelen: o.a. digoxine uit Digitalis purpurea (vingerhoeskruid).
Digitalisglycosiden zoals digoxine verhogen de contractiekracht van het hart (positief-inotroop).
2.2. Microbieel
Penicilline
Indicatie: bacteriële infectie
Werkzame bestanddelen: penicilline
à Het antibioticum penicilline vindt zijn oorsprong in de natuur.
à De penicillium schimmel produceert dit antibioticum als bescherming tegen bacteriën.
De icol
Indicatie: bacteriële infectie
Werkzame bestanddelen: chlooramfenicol
à De bacterie Streptomyces venezuelae produceert het antibioticum chlooramfenicol.
à Chlooramfenicol = ernstige bijwerkingen, wordt enkel nog lokaal ingezet bij bacteriële conjunctivitis.
3
, Jill Holvoet
2.3. Dierlijk
De eerste bronnen van insuline waren van dierlijke
oorsprong (bv. varken).
Momenteel is insuline het resultaat van
biotechnologische technieken.
2.4. Mineraal
Alumiumoxide: neutralisatie van maagzuur bij reflux.
Talk (een vorm van magnsiumsilicaat): absorbeert vocht op de huid
2.5. Scheikundig
3. Geneesmiddelenontwikkeling
Ontwikkeling van een geneesmiddel = de weg van een mogelijks farmacologisch
werkzame stof naar een nieuw geneesmiddel, dat veilig en werkzaam is.
à Tijdrovend, inefficiënt en duur proces met geen garantie op succes.
à Gemiddeld duurt de periode tussen de ontdekking en het geregistreerd
geneesmiddel 12-14 jaar.
Verschillende fasen in de geneesmiddelenontwikkeling:
1. Drug Discovery
Vroeger: Nieuwe moleculen ontdekt door het werkzame bestanddeel te isoleren uit traditionele
behandelingen of ging het om een toevallige ontdekking.
Tegenwoordig: Bibliotheken van chemische stoffen screenen tov bepaalde doelwitten (‘targets’) die een
effect op een bepaalde ziekte kunnen hebben.
à Veelbelovende moleculen (‘hits’) worden verder getest in de preklinische fase.
2. Preklinische fase
Wegen de voordelen van de nieuwe molecule op tegen de risico's?
à In toxiciteitsstudies (in vitro op cellen en weefsels; in vivo op proefdieren) wordt de veiligheid van de
nieuw ontdekte moleculen getest. Meestal is het resultaat negatief.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jillholvoet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,99. Je zit daarna nergens aan vast.
