FASE 1
Samenvatting: filosofisch, ethisch en juridisch redeneren - Vroedkunde - Thomas More
Boek: Gezondheidsrecht toegepast - recht voor vroedvrouwen en verpleegkundigen
1. Ethiek van de gezondheidszorg: een eerste verkenning...........................................................................4
Als vroedvrouw handelen in een filosofisch-ethisch en juridisch kader............................................................4
Het ethisch perspectief..................................................................................................................................4
Kenmerken van het ethisch perspectief ....................................................................................................4
Taken, methoden van ethiek, jouw taak ........................................................................................................4
Vormen en methoden van ethiek .............................................................................................................5
2. Zorgen: een wederzijds en ethisch gebeuren ...........................................................................................5
Zorg als gebeuren (proces) ............................................................................................................................5
Zorgproces in fasen: Tronto......................................................................................................................5
Zorg vanuit ethische bronervaring (4): Gastmans ......................................................................................5
Viervoudig netwerk van relaties (beroepscompetenties/profiel) ...............................................................6
Beroepswaarden/normen .............................................................................................................................6
3. Ethische kubus.........................................................................................................................................6
ZIJVLAK: 4 aspecten van de handeling......................................................................................................6
VOORVLAK: Criteria & holistisch mensbeeld .............................................................................................6
BOVENVLAK: 3 niveaus van handelen .......................................................................................................6
4. Naar een ethisch werkinstrument: een totaalformulier...........................................................................6
Stappenplan: een kringloop van 4 elementen ...........................................................................................6
Stappenplan in 4 fasen ..................................................................................................................................7
Stappenplan fase 2: ethische analyse van de feiten .......................................................................................7
Stappenplan fase 3 .......................................................................................................................................7
Evalueren van het zorgplan ...........................................................................................................................7
5. Ethisch handelen: vanuit een matuur geweten........................................................................................7
Het ethisch aanvoelen, redeneren en handelen ontwikkelen ..........................................................................7
Definitie geweten.....................................................................................................................................7
Kohlberg: Mag hij stelen?.........................................................................................................................7
Bijlage: Moreel Opvoeden ........................................................................................................................8
Gilligan ....................................................................................................................................................8
Kennen, kunnen en willen..............................................................................................................................8
6. Enkele grote ethische principes/criteria ..................................................................................................9
Universaliseerbaarheidsprincipe (I. Kant).......................................................................................................9
Utilitaristische principes ................................................................................................................................9
Proportionaliteitsbeginsel .............................................................................................................................9
1
,Filosofisch, ethisch en juridisch redeneren
7. Bouwstenen van een filosofisch(-ethische) redenering............................................................................9
8. Je positie in verschuivende wereldbeelden ...........................................................................................10
3 grote wereldbeelden ................................................................................................................................ 10
Traditionele wereldbeeld ....................................................................................................................... 10
Liberaal/moderne wereldbeeld .............................................................................................................. 10
Postmoderne, globale of holistische wereldbeeld ................................................................................... 10
9. Omgaan met autonomie in de zorg .......................................................................................................11
Relationele autonomie: hoe maak je het mogelijk? ................................................................................. 11
Autonomie: twee verschillende mensbeelden .............................................................................................. 11
Basisvoorwaarden (7) voor een autonome keuze ......................................................................................... 11
Ruimte voor vrije keuze geven................................................................................................................ 12
ð Ethisch gezien is opkomen voor de ZVR ALTIJD een taak voor de vrvr .................................................. 12
Vrijheid in samenspraak: werken aan participatie ....................................................................................... 12
Verwerking ................................................................................................................................................. 12
1. Integreren van het filosofisch-ethisch en het juridisch referentiekader .................................................13
Verhouding tussen ethiek en recht .............................................................................................................. 13
Het ethisch perspectief omvat ook het juridisch perspectief ................................................................... 13
Het ethisch perspectief is ruimer dan het juridisch perspectief ............................................................... 13
Ethiek en recht staan in een dynamische interactie ................................................................................ 13
Recht en ethiek in botsing ...................................................................................................................... 13
Juridisch redeneren: Gezondheidsrecht toegepast .........................................................................................14
Hoofdstuk 1: Wat is recht? .......................................................................................................................... 14
1. Wat is recht?................................................................................................................................. 14
2. Bronnen van het recht .................................................................................................................. 15
3. Indeling van het recht ................................................................................................................... 15
Hoofdstuk 2: de uitoefening van het beroep van verpleegkundige/vroedvrouw ............................................ 16
1. Belangrijkste beroepen in de gezondheidszorg .............................................................................. 16
2. De wettelijke regeling van het verpleegkundig beroep................................................................... 16
3. Wettelijke regeling van het beroep van de vroedvrouw ................................................................. 17
Hoofdstuk 3: Aansprakelijkheid van de verpleegkundige en de vroedvrouw ................................................. 18
1. Begrippen ..................................................................................................................................... 18
2. Strafrechtelijke aansprakelijkheid.................................................................................................. 18
3. Burgerlijke aansprakelijkheid......................................................................................................... 21
Hoofdstuk 4: de persoon in het recht ........................................................................................................... 22
1. De persoon ................................................................................................................................... 22
2. Het begin van de natuurlijke persoon ............................................................................................ 22
3. De afstamming.............................................................................................................................. 24
4. Identificatie................................................................................................................................... 26
5. De bekwaamheid .......................................................................................................................... 26
Hoofdstuk 5: de relatie beroepsbeoefenaar-patiënt ..................................................................................... 27
1. Patiëntenrechten .......................................................................................................................... 27
Integreren van het filosofisch-ethisch en het juridisch referentiekader ..........................................................30
2
,Filosofisch, ethisch en juridisch redeneren
Verhouding tussen ethiek en recht .............................................................................................................. 30
Het ethisch perspectief omvat ook het juridisch perspectief ................................................................... 30
Het ethisch perspectief is ruimer dan het juridisch perspectief ............................................................... 30
Ethiek en recht staan in een dynamische interactie ................................................................................ 30
Recht en ethiek in botsing ...................................................................................................................... 30
3
,Filosofisch, ethisch en juridisch redeneren
Filosofisch, ethisch redeneren
1. Ethiek van de gezondheidszorg: een eerste verkenning
PPT 1
Als vroedvrouw handelen in een filosofisch-ethisch en juridisch kader
Het ethisch perspectief
Kenmerken van het ethisch perspectief
1. Normatief
• Afweging van waarden & normen
• Waarden: juist om na te streven
• Normen: overtuiging om waarden in praktijk te zetten
• Goed = het meeste menswaardige
2. Anti-dogmatisch
• Open voor discussie
• Mentale ruimte om te discussiëren
Consequenties voor ethisch gesprek
• Consensus: iedereen hetzelfde
o Bv. bij ene vroedvrouw begeleiding BV, bij de andere niet
• Compromis
o Oplossing: zwart & wit -> grijs
Grenzen aan openheid: AFWEGEN!!!
3. Intersubjectief-& argumentatief
• ERKENNEN: verschillende mensen verschillende waarden & normen
• ARGUMENTEN: argumenten uitwisselen, welke argumenten wegen door
• SAMEN: samen zoeken naar wat goede zorg is vanuit een holistisch perspectief met
z’n allen -> CONSESUS
o Misverstand: wil niet zeggen dat alle betrokken partijen moeten zijn om te
overleggen, kijken naar waarden & normen van personen
4. Al-partijdig
• Ieders belangen meewegen
• Met alle partijen rekening houden, en prioriteiten stellen welke partijen ‘belangrijk’
zijn
• Oog voor wie niet voor zichzelf kan opkomen: Baby!
Taken, methoden van ethiek, jouw taak
Spanningsveld
Samen ó Persoonlijk
4
, Filosofisch, ethisch en juridisch redeneren
Vormen en methoden van ethiek
2. Zorgen: een wederzijds en ethisch gebeuren
PPT 2
Zorg als gebeuren (proces)
• Zorgproces volgens: Tronto
• Zorg vanuit ethische bronervaring: Gastmans
• Zorg in VR netwerk relaties: Competentieprofiel
Zorgproces in fasen: Tronto
• Wijze om in het leven te staan
• Als niemand voor je zorgt, dan was je er niet
• Zorg = mens zijn -> maatschappelijke context
• Zorg: door meerdere mensen! SAMEN -> maatschappelijk gebeuren van solidariteit
ð Wanneer is er zorg? Complex gegeven, waarbij processen bezig zijn die wederzijds
zijn.
4 fasen 4 waarden
Samen zorgen Solidariteit
q Zich zorgen maken om q Aandacht
q Zorg op zich nemen q Verantwoordelijkheid
q Zorg verlenen q Competentie
q Zorg ontvangen q Ontvankelijkheid
Zorg vanuit ethische bronervaring (4): Gastmans
1. Positief contrast (ethisch)
• Ervaring die er bovenuit springt
2. Negatief contrast (ethisch)
• Ervaring die er onder zit
3. Model ervaring
• Conducteur die studenten wakker maakt aan hun station, zodat ze goed terecht
komen
4. Controverse ervaring
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
