Beleid, beleidsvoerend vermogen en aanverwante
begrippen
1. Invullingen van ‘beleid’ om te komen tot beleidsvoerend
vermogen
Beleid = het gezamenlijk realiseren van geselecteerde doelen door het (in de tijd) doordacht
inzetten van middelen en dit op basis van een gedeelde visie.
Onderscheid tss: beleid of geen beleid + karakteristieken (gezamenlijk, doelgericht,
doordacht, in de tijd gerelatieerd)
(Glasbergen)
Tijdselement
Reeks aan elkaar gerelateerde handelingen in de tijd, aan elkaar gekoppeld
Doelgerichtheid
Verbondenheid met vooropgestelde, duidelijk geformuleerde doelen
Gestructureerd en geformaliseerd verloop
Handelingen: georganiseerd w volgens duidelijke gedragsvoorschriften,
bevoegdheden en procedures
Impliciet & expliciet
Betrokkenheid v verschillende actoren
Meer dan één persoon
DEF: beleid is het geheel van aan elkaar in de tijd gerelateerde en gestructureerde
handelingen van verschillende leden van een schoolteam die beogen een vooropgesteld doel
te realiseren.
2. Beleidsvoerend vermogen
(1) Mate waarin een school de haar beschikbare beleidsruimte
(2) Succesvol aanwendt om te komen tot
(3) Een voortdurend proces van behouden of veranderen v haar funcitoneren
(4) Met als doel het verbeteren van haar onderwijskwalitieti e het bereiken van de haar
opgelegde en eigen doelen.
2.1. Beschikbare beleidsruimte
Mate waarin school eigen accenten kan leggen = toegenomen
Centraliseren = externe evaluatie nu minder het uitvoeren v centraal (intermediair)
ontwikkelde beslissingen
Decentralisatie en deregulering: groeiende (gecontroleerde) autonomie: voedingsbodem
van aandcht voor beleidsvoerend vermogen.
Decreetgever verwacht van scholen dat ze mee verantwoordelijkheid dragen voor
, (1) Ontwikkelen/garanderen v onderwijskwaliteit (= interne kwaliteitszorg)
beleidsruimte + mate waarin scholen in staat zijn die ruimte te benutten (=cruciaal)
Consequenties:
Noodzaak tot verantwoording v eigen handelen
Groeiende verantwoordelijkheid
2.1.1. De keerzijde van een groeiende beleidsruimte
Afleggen van verantwoording:
Overheid richt zich op resultaten v onderwijs = aflijnen en voorschrijven vd resultaten
die onderwijs zou moeten bereiken (v proces nr resultaat)
Toegekende autonomie = gecontroleerd en relatief
Bevrijdend??
2.1.2. De samenhang tussen beleidsruimte en beleidsvoerend vermogen
Pedagogische begeleidingsdiensten: opdracht om scholen te ondersteunen bij realisatie van
hun eigen pedagogisch project, bevorderen v hun onderwijskwaliteiten en bij hun
ontwikkeling tot professionele lerende organisatie
Beleidsvoerend vermogen = cruciaal om kansen op succes te geven aan overheidsbeleid dat
scholen grote beleidsruimte biedt.
<-> benutten vd beschikbare beleidsruimte is cruciaal om las school tot sterk beleidsvoerend
vermogen te komen.
2.2. Succesvol aanwenden
2.2.1. Inbedding in schooleffectiviteites- en schoolontwikkelingsonderzoek
Effectieve scholenonderzoek = zoektocht naar wat werk
= kenmerken vd school in verband brengen met resultaten v lln
= wat werkt en waarom?
Schoolontwikkelingsonderzoek
= hoe scholen verbeterd en veranderd knn worden
,= leraar + school = aanknopingspunt = cruciaal
Succesvolle verandering <> leiderschap, klimaat en samenwerking
2.2.2. Indicatoren van beleidsvoerend vermogen
(obv bovenstaande onderzoekslijnen)
- Toets aan empirische bewijskracht
- Mogelijkheid om als school invloed uit te oefenen op indicatoren
- Mate waarin de set v indicatoren conceptueel van elkaar te onderscheiden zijn
- Doel op zich
- Middel om doel te bereiken
2.3. Proces van behouden of veranderen
Link tss beleidsvoerend vermogen en kwaliteitszorg
Mate waarin school de eigen beleidsruimte benut om aan kwaliteitszorg te doen
PDCA-cyclus
Plannen (voornemens uit beleidsvoorbereidingsfase formuleren in termen van
concrete doelen en resultaatsverwachtingen)
Doen (beleidsuitvoering: voert de geplande activiteiten uit)
Controleren (beleidsevaluatie: school stelt vast in welke mate de beoogde doelen
werden bereikt)
Aanpassen (borgen wat goed gaat, aanpassen wat verbeterbaar is)
2.4. Verbeteren van onderwijskwaliteit en bereiken van doelen
Kernopdracht v onderwijs: leren v leerlingen
Aan school/lkr zelf om binnen bestaande kader een inhoudelijke invulling te geven aan wat
kwaliteitsvol onderwijs en kwaliteitsvol beleid zijn.
Opgelegde & eigen doelstellingen
Onderwijskwaliteit: allesomvattend en leeg
Allesomvattend: al het goede omvat omtrent waartoe onderwijs behoort bij te
dragen + omtrent hoe onderwijs er behoort uit te zien
Leeg: zeer verschillend invullen
nadenken over beleidsvoerend vermogen kan maar wnn men duidelijk beeld heeft van
wat kwaliteit inhoudt.
, Kwaliteitsvol onderwijs= op een gepaste manier realiseren vd verwachtingen die
belanghebbenden delen (lln, ouders, CLB, lkrn, schoolleiding, overheid)
onderscheid maken tss schoolexterne (decretaal/niet-decretaal) en schoolinterne
verwachtingen
(1) Decretaal verankerde schoolexterne verwachtingen
overheid
(2) Niet-decretaal verankerde schoolexterne verwachtingen
Belanghebbenden maar niet in juridisch kader, niet sanctionerend
(3) Schoolinterne verwachtingen
Eigen accenten die scholen nr voren schuiven
=/= verwachtingen =/= kwaliteiten
3. Aanverwante begrippen
3.1. Fasen in het beleidsvoeringsproces
In beleidsactiviteiten: doordachte volgorde v aantal opeenvolgende fasen
(volgorde = niet noodzakelijk)
(1) Beleidsvoorbereiding: bewustwording + algemene lijnen uitzetten = resultaat v
evaluatie vh bestaande beleid
(2) Beleidsbepaling: formuleren in termen v concrete doelen + resultaatsverwachtingen
Beargumenteerde keuzes maken + activitetien vooropstellen om doelen te bereiken
activiteitenplan (wie voor wat verantwoordelijkheid? Middelen? Termijn? Criteria
om later te toetsen?)
(3) Beleidsuitvoering: geplande activiteiten uitvoeren
Opvolgen of acties reeds bijdragen tot effecten v vooropgestelde doelen
(4) Beleidsevaluatie: in welke mate zijn beoogde doelen bereikt
a. Fase v beleidsbepaling overdoen
b. Bestaande strategie bestendigen
c. Voorbereiding v nieuw beleid
leercyclus v Kolb
Leren =cirkelvormig: doener, bezinner, denker, beslisser
Effectief leren = wnn alle fasen uit leercyclus doorlopen w
3.2. Beleidsdomeinen als concrete focus van beleidsvoerend vermogen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maglinehaeck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,49. Je zit daarna nergens aan vast.
