Samenvatting

Samenvatting - Inleiding tot de filosofie

0 keer verkocht

Vak
Inleiding tot de filosofie

Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Wijsbegeerte : een historische inleiding - Guy Claessens Bevat Inleiding op de filosofie, Heraclitus, Parmenides, Ethiek, Sofisten, Socrates, Plato, Aristoteles, Crisis Moderniteit, Descartes, Locke, Hume, Kant, Nietzsche, Husserl, Heidegger, Sartre, Derrida, Wittgenstein + voorbeeldvragen

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 44 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 10 februari 2024
Aantal pagina's 44
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

filosofie
kuleuven
wijsbegeerte
inleidingfilosofie
inleidingwijsbegeerte
historischeinleiding
heraclitus
parmenides
ethiek
sofisten
socrates
plato
aristoteles
crisismoderniteit
descartes
locke
hume
ka

€7,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Inleiding op filosofie
Allegorie van Plato
Allegorie = een verhaal dat symbool staat voor iets anders

= Mensen gevangen in grot, kunnen niet bewegen – vastgeroest
 op wand zien ze schaduwen van wat achter hen gebeurt + horen echoën
 1 gevangenge wordt bevrijd  ziet de echte werkelijkheid
 wil andere gevangen overtuigen van de echte werkelijkheid, ontkennen dat

 Wereld van zintuigen ≠ echte wereld

Filosofie vanuit verwondering (=ervaring betekenisverlies)
 passief : onwillig (bv: gevangene die met dwang de grot uitgestuurd werd)
 actief : zelf zoekend (bv: ‘Wat is de werkelijkheid?’)

Filosofie vanuit betekenisverlies
- Heeft alles zin?
+ Op andere manier naar wereld kijken
 Dramatisch : effect op je leven
 Productief : er kunst over maken
 Intellectueel : dingen in vraag stellen

Fundament van filosofie : filosofische reflectie, dingen in vraag stellen
Filosofie heeft het over het object -> gaat fundamenteler te werk

Wat is realiteit?
- Zien we niet, maar is er wel (economisch, taal, politiek, …)
= symbolische orde  wereld vooraf georganiseerd
 Bij betekenisverlies (scheuren structuren) zien we het

- Voorwerp v verwondering = alles
- Wereld is vooraf geordende structuur
- ‘Tweede natuur’ wordt het voorwerp van kritische reflectie
- “Waarom?” “daarom!” vs. de blik van het kind

Filosofie vs ideologie
Filosofie = wetenschap
= theorie met mogelijkheid tot aanpassing (dmv argumenten)
Ideologie = dogma’s, = onveranderlijk, geen tegenspraak

Antwoorden in filosofie : historische context
= uitdrukking van tijdsgeest
 alles is historisch, ben je zelf ook
Vb. Romeo en Julia
Tijd A, betekenis X
Tijd B, betekenis Y
 wij staan zelf ook in geschiedenis, ons wereldbeeld bepaalt onze interpretatie

Wereldbeelden ≠ zelf bedacht  worden erin geboren

,  filosofie = wetenschap
-argumentatie : niet puur verwondering, ook argumenteren
-technisch vocabularium : taal v filosofie aanleren
-stelling poneren : ook verdedigen
 verwondering blijft in het spel
-filosofie stelt zich open
-ruimte voor kritiek en vragen
 vs. ideologie
-definitieve zekerheden : die het bestaan ordenen (status quo)
-conservatief
 ‘verfijning’ : vooruitgang in filosofie : ja ; slavernij, vrouwenrechten, …
nee: planeet, natuur, …

Historiciteit v/d filosofie
 spatio-temporele context (plaats & ruimte)
 vragen en antwoorden veranderen voortdurend (tijdsgeest)
 filosofie is wezenlijk historisch
Hegel: “Die Philosophie ist ihre Zeit in Gedanken erfasst.”
 ook de interpretatie is historisch bepaald
 historisch object én subject (wij)
 geen objectieve maatstaf : want wij dragen bij aan interpretatie

Wereldbeelden
 bestaanshorizon waarin we zijn ‘geworpen’
 voor ons gekozen
 slechts gedeeltelijk expliciteerbaar bv: mijn wereldbeeld : vrouwen = gelijk, ik kan ertegen
zijn
 veranderlijk:
 revoluties bv: val van romeinse rijk
 avant-garde : wat je pas nadien kan zeggen, wat vooruit is op zijn tijd
 breuken
 wijsbegeerte vs. wereldbeeld
 conservatief-legitimerend
 kritisch-progressief

Mythos  Logos
6de eeuw : verhaal  rede

Mythos = verhaal
Logos = redelijkheid, het objectieve, rationaliteit

Mythes : over grondleggende gebeurtenissen
≠ kritisch
normatief + legitimerend
heeft normen zijn identiteit bewijzen
- waarom dingen zo moeten zijn
Cultuurschok 6de eeuw :
Handel + contact met andere volkeren  andere ideeën over goden
 Relativering van eigen posities (goden leken op mensen)  kritiek

,Antropomorfisme : kenmerken van mensen geven aan niet-menselijke wezens

Mondelinge  schriftelijke cultuur
= objectiever, visies worden vergeleken (kunnen studeren, ordenen, …)

Mythologie = logos in mythes ; bijv. stamboom van goden
Grieken :
- Natuurgodsdienst : natuur wordt geanimeerd (relatie tussen goden en natuur)
 Uiteenhalen van deze 2: God wordt antropomorf : natuur wordt attribuut
bijv. Poseidon: god van water
Goden = 1 familie  verdwijnen uit natuur = desacralisering van de natuur
 Wordt er anders naar natuur gekeken, theoria (=theoretische activiteit v wetenschapper) 
vanop afstand  natuurfilosofie  weten omwille van het weten
=== >>> Griekse wonder !

Filosofie als Natuurfilosofie
- Gedesacraliseerde natuur als phusis
 = kosmos (gaat ervan uit dat natuur schoon is)
- Natuur = organisme dat groeit uit zichzelf
- Natuur = kosmos, logische, mooie ordening

- Ordening = rationeel = logos

- Rationeel over natuur nadenken  oerstof, materialisme
Arché = een materiële principe waartoe de werkelijkheid herleid kan worden
(opzoek naar oerstof)
Bv: Anaximander -> het onbegrensde (in grieks = apeiron) maakt de wereld en vernietigt en
maakt weer en …
Apeiron is iets materieel, is kwalitatief onbepaald, is
het oerelement waardoor water, lucht, vuur en, aarde bestaat

Filosofie
NATUURFILOSOFEN
= materialistisch : op zoek naar materiële oerstof

,  Realisme = De manier waarop ik denk & de manier waarop de werkelijkheid is, is parallel (adhv
logos = logos -> verwante rationaliteit)

 Idealisme = De manier waarop wij denken is niet parallel met hoe de werkelijkheid is

HERACLITUS : 6DE EEUW V.C
‘De duistere’  Hij was zeer beknopt, raadselachtig in zijn schrijven
 Somberheid
125 fragmenten van Heraclitus = AFORISMEN : beperkte, kernachtige spreuken
(bv: oorlog is de vader van alles)
- Filosofie van het worden :
Geen filosofie van de chaos => er is een vaste formule, een logos

- werkelijkheid via ZINTUIGEN
 voortdurend in beweging : permanente flux (alles vloeit, niets blijft)
 het resultaat van voortdurende conflicten tussen tegengestelden
(oorlog (strijd) is de vader van alles)
 conflict = constitutief (= wat de grond mogelijk maakt)

 oerstof (arché) = vuur : + / - : warmte / doden
 Ordening = kosmos (schoonheid) : is eeuwig en zal eeuwig zijn

 logos = eenheid van tegengestelden (dag/nacht, warm/koud, opbouw boog, …)
1: complementariteit : het één kan niet zonder het andere
(Wat is dag zonder nacht? Warmte zonder koude, …)
2: in overgang : constante verandering van het ene uiterste naar het andere
(warme koffie wordt koud, baby wordt volwassenen, …)
3: vanuit particuliere perspectieven lijken sommige zaken zelfs uit het tegengestelde te
bestaan
(als je zeewater drinkt, gaat u dood -> vissen wel / vuur nodig
om te overleven, ook gevaarlijk,. …)

 Alles wat substantief is mag uit onze taal verwijderen : die suggereren identiteit (de
stoel, …)  alles verandert, er is geen identiteit

 PARMENIDES : 6DE EEUW V.C

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stenepaal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen