Les 1 wijsgerige agologie
-Pieter.meurs@vub.be als er iets is, stuur gewoon een mailtje + ook taken hiernaar sturen
-lessen worden opgenomen + op canvas geplaatst: download lessen
-cursusmateriaal: Democratie & educatie boek: over burgerschap en maatschappelijke verandering
(2001) NIET ONLINE DUS KOPEN
-inleiding tot de agogische wetenschappen : boek dat uitleg geeft over wat agogiek is.
-inhoud
Kritische reflectie op de hedendaagse samenleving: wat is de rol van burgerschapseducatie
binnen die samenleving aan de slag gaan met de samenleving, verandering brengen
binnen die samenleving
Examenvraag: idee hebben van de politieke betekenis van een agoog en agogiek
-werkvormen:
Hoorcolleges
Leesgroepen: hier gaan we de teksten samen bespreken (valt plaats binnen die
lesmomenten) ten laatste zondagavond voor de les: plaatsen op discussieforum (of
mailen met minstens één inhoudelijke vraag)
-taak
In samenwerking met culturele en artistieke actualiteit
N22: de 22 gemeenschapscentra die er in Brussel zijn
In een groepje ga je een activiteit moeten doen die georganiseerd wordt door N22
Individuele en collectieve taak
Collectieve taak: interview moeten doen met iemand van gemeenschapscentrum: gaat over
politieke/maatschappelijke rol van een gemeenschapscentrum. (GC)
-Dit aan de hand van een interview-schema (leidraad) wijk hiervan af! Stel veel waarom
vragen, ga dieper in op zaken.
-met groepje zelf contact opnemen met persoon van GC
-hiervan maak je een transcriptie
-interview duurt ongeveer een uur
Individuele taak
-individueel verslag over het interview met ongeveer 3000 woorden (zonder voorblad,
literatuurlijst)
-intro GC: visie, waar ligt het, hoe heet het
-analyse en neerslag van resultaten van interview: meest belangrijke punten die worden
aangehaald in interview, wat kun je uit interview halen
-deze analyse op basis van theoretisch kader/ literatuurstudie terugkoppeling naar
lesinhoud: hoe kun je info uit cursus gebruiken om belangrijkste punten uit interview te halen
-eigen kritische reflectie: hoe zie ik nu zelf de politieke rol, wat vind ik dat er goed gaat/
anders moet
-deadline = laatste lesweek 1e semester
-examinering
, Mondeling examen: 60% (voorbeeldvragen in laatste lessen) + taak: 40% (individueel verslag)
Voor beide onderdelen slagen om te kunnen slagen
-agogiek is….
Intentionele bevordering van mensen hun gedrag om hun welzijn te verbeteren
Neik of Nijk: richt zich op handelen van mensen en het verbeteren van welzijn (heel
subjectief: verbeteren van welzijn is voor iedereen iets anders)
Vertrek vanuit een specifieke situatie
Agoog = een veranderingsdeskundige
Geen oplossing bedenken, wel opties geven. Niet altijd vertrekken vanuit de noden, wel
vanuit wat kunnen ze wel al goed.
Verschillende kaders/modellen/paradigma’s om naar agogiek te kijken
-empirisch analytische kijk op agogiek: gericht objectief kijken, mechanische kijk met
stappenplannen agoog als automechanieker: welk gereedschap heb ik nodig, welke
processen heb ik nodig en klaar. Zo effectief mogelijk proberen verandering te creëren.
-kritisch emancipatorische perspectief: kijken naar de kracht van de mensen, empowerment,
vanuit de eigen sterktes werken en minder focussen op het probleem. Persoon bekijken op
het gehele beeld. Kritisch: kritisch kijken naar de samenleving; waarom kunnen mensen niet
op een goeie manier hun leven leiden? Maatschappijkritiek is hierin een groot aspect.
Emancipatie: kijken naar hoe dat we de persoon kunnen versterken in het eigen leven nog
beter te kunnen laten beleven.
-pragmatisch perspectief: vertrekt vanuit de praktijk. Pragmatisch = kijken naar wat er
aanwezig is en niet vertrekken vanuit de theorie maar vanuit de praktijk. = mengeling van de
twee vorige kaders, maar vooral echt vertrekken vanuit de praktijk. Rol van een agoog is te
vergelijken met de rol van een knutselaar: je werkt met de zaken die er zijn en maakt er iets
moois van. Waar zouden we allemaal naar toe kunnen gaan? Werken vanuit wat de mensen
al kunnen.
-agogische kernbegrippen:
Beïnvloeding: je gaat aan de slag met verandering met bepaalde intenties (intentioneel). Je
hebt de intentie om aan de slag te gaan met een buurt, wijk, samenleving
Handelen: het handelingspotentieel dat iemand heeft; de mogelijkheid die iemand heeft om
te handelen. Handelen is iets anders dan gedrag. Gedrag zijn dingen die we gewoon doen
zonder teveel nadenken, handelen is zelf bewust dingen doen. Op een bewuste manier
keuzes te kunnen maken in het leven. Als agoog is het de bedoeling om het
handelingspotentieel van mensen zo groot mogelijk te maken.
-semeotiek: tekenleer levert kritiek op het ideaal van hermeneutiek dat mensen goed
weten wat ze willen. Je moet niet enkel luisteren naar hetgeen dat mensen te zeggen
hebben, maar ook kijken op andere manieren wat mensen willen. Bv. een maatpak staat niet
altijd voor succes, een roos staat niet altijd voor liefde want dat is gewoon een teken daarvan.
De semeotiek zegt dat je niet gewoon naar tekens moet kijken, maar naar de achterliggende
betekenis.
-hermeneutiek: interpretatieleer < Hermes: halfgod die de boodschappen van God moest
vertalen naar de mensen. Als agoog ga je hermeneutisch aan de slag; je gaat interpreteren
, wat mensen willen in het leven. Op zoek gaan naar de juiste, ware betekenis achter iemands
verhaal.
Gesprek: proberen te begrijpen wat mensen willen door in gesprek te gaan. Dit kan vele
verschillende vormen aannemen bv. coaching, workhops. betrokken zijn met elkaar, de
andere proberen en willen begrijpen.
-dit kan via dialoog of monoloog of de antiloog (schuldbemiddeligsproces)
-antiloog: tegensprekelijke gesprek bv. de punkbeweging: het lijkt een zooitje ongeregeld
maar toch een welgemeend argument maken t.o.v. de samenleving. De antiloog kan zo aan
de hand van provocatie omgaan met maatschappelijke verandering.
Educatie formele (typische schoolse educatie met leerstof en leerdoelen) vs. Informele
educatie (leer je op spontane momenten in het leven bv. mama maakt macaroni en
onthouden hoe ze het doet; niemand ondervraagt je hierna).
-niet formele educatie: wel een zekere intentie om anderen iets aan te leren maar zonder
leerdoelen, zonder ondervraging bv. een gidstoer in een museum : net iets meer
georganiseerd dan informele
Sociaal-cultureel
-sociaal duidt op met meerdere mensen, ontmoeting vindt plaats
-sociaal duidt ook op maatschappelijke verhoudingen ; niet iedereen in de samenleving is
gelijk die machtsongelijkheid is er altijd
-cultureel: wanneer er een machtsongelijkheid is, heeft dat vaak ook te maken met mensen
die verschillende culturen hebben bv. de taal niet spreken, de letterlijke taal en de niet-
letterlijke taal (bepaalde gedragingen niet kennen)
ervoor proberen zorgen dat iedereen kan deelnemen aan de samenleving en dat cultuur
geen barrière meer vormt
-wat kenmerkt het huidige wereldbeeld?
-wat kenmerkt het wereldbeeld van de agoog (als er al één wereldbeeld van dé agoog bestaat)
Les 2 wijsgerige agologie
Wat kenmerkt het huidige wereldbeeld?
Verandert heel snel
Sociale media draagt bij aan het wereldbeeld van mensen
Bijna de helft stemt rechts-conservatief
Vaak een beetje cynisme t.o.v. de wereld: dat het met de wereld niet goed gaat.
Wat kenmerkt het wereldbeeld van de agoog?
Met een hoopvolle en open houding
Empowerment: geloven in de kracht van de mensen en proberen dat eruit te halen bij
mensen.
Wereldbeeld?
Een representatie/Beeld van ons bestaan: hoe begrijpen wij de werkelijkheid
Verbeelding van de wereld: we kunnen het telkens opnieuw ander verbeelden van de wereld.
Collectieve en individuele voorstellingen en idealen
Wereldbeeld geeft iets weer over hoe je zelf de werkelijkheid verstaat.
, Wereldbeeld is een metafysisch systeem (een beeld over de werkelijkheid, meta betekent
over)
-ons wereldbeeld is niet enkel iets cognitiefs, maar toont zich ook in ons handelen. De manier
waarop je de wereld begrijpt, speelt ook mee in hoe wij handelen in ons dagdagelijks
bestaan. je handelt naar je wereldbeeld
Bv. als je een heel negatief beeld hebt over de aarde, ga je ook geen moeite doen om er iets
aan te verbeteren
Bv. zelfs de keuze welke kleren je draagt: tweedehandskleren of niet?
Wereldbeeld
-wordt sterk beïnvloed door religie/Cultuur
-4 aspecten:
Zinvolle verklaring
-referentiekader voor begrip van de wereld. het zorgt ervoor dat we de wereld een beetje
begrijpen
-de wereld toont zich via beeld
Vraag: is het mogelijk om een objectief beeld van de wereld te creëren? Nee iedereen
heeft andere meningen/kijkt anders naar bepaalde zaken/ je kijkt naar iets vanuit een
bepaald perspectief
-geeft zin en betekenis aan werkelijkheid
Vraag: heeft het zin?
ja het leven heeft zin; ook al is dat geen zin waarmee je zelf akkoord gaat
Praxeologisch
<praxis: doen/acties/handelen – logos: leer de leer van het handelen, de manier van hoe
wij dingen doen
-je handelt naar jouw wereldbeeld: iemand die streng gelovig is en op basis daarvan beslist
om bepaalde dingen niet te eten
-het wereldbeeld vormt de basis voor de keuzes die je maakt in je handelen
-geeft een reden voor de dingen die we doen
-is grond/basis voor belangrijke keuzes in het leven
Ethisch/normatief
-het wereldbeeld is een normatief beeld: bepaald de normen en waarden hoe je naar de
wereld kijkt bv. geloven in geen seks voor het huwelijk
-morele houvast voor concrete (geen seks voor huwelijk) en abstracte (hoe dat mensen
moeten geloven en wat dan in het geloof juist is) realiteit
wat is moreel juist om te doen
Epistemologisch
<episteme; kennis – logos: leer van
niet wat moreel juist of fout is, maar kentheoretisch juist of fout is
Bv. de klimaatopwarming: een wetenschappelijke claim daarover is een kentheoretische
claim. Hoe zwaartekracht werkt is een kentheoretische claim.
-eigenlijk puur vertrekken vanuit de wetenschap.
-kennisleer: wat is waarheid? Welke logica is correct?
