Een samenvatting van alle lessen in de klinische psychologie fase 2, geschreven in . Ik had een 16/20 voor dit vak en studeerde alleen met behulp van deze samenvatting.
DEEL 1: Inleiding algemeen Klinische psychologie en psychopathologie...................... 2
LES 1: inleiding in de klinische psychologie.......................................................................2
LES 2: Inleiding in de psychopathologie............................................................................ 7
DEEL 2: Klinisch psychologische theorieën en psychotherapeutische stromingen.... 18
LES 3: Psychoanalytische theorie en therapie:................................................................18
LES 4: Leertheorie en gedragstherapie........................................................................... 25
LES 5: Cognitieve theorie en therapie: (alleen ppt samengevat, zonder lesopname)..... 34
LES 6: Biologisch perspectief en psychofarmacologie: BIOLOGISCH PERSPECTIEF:. 42
LES 7: Ervaringsgerichte theorie en therapie (ZELFSTUDIE)......................................... 49
LES 8: Systeemtheorie en gezins- en relatietherapie...................................................... 54
DEEL 3: Klinische psychologie vanuit DSM-perspectief en vanuit een
transdiagnostische kijk....................................................................................................... 64
DSM-INVALSHOEK (stoornisspecifiek)..............................................................................64
LES 9: Gedragsproblemen en -verslavingen................................................................... 64
LES 10: Psychotrauma.....................................................................................................75
LES 11: Verlies en (gecompliceerde) rouw...................................................................... 80
LES 12: Stemmingsstoornissen....................................................................................... 89
LES 13: Angststoornissen................................................................................................ 96
LES 14: Somatoforme stoornissen.................................................................................103
LES 15: Psychotische stoornissen................................................................................. 108
TRANSDIAGNOSTISCH PERSPECTIEF........................................................................... 112
LES 16: Inleiding TD factoren (zelfstudie)...................................................................... 112
LES 17: Executieve functies...........................................................................................123
LES 18: Emotieregulatie.................................................................................................133
LES 19: Repetitief Negatief Denken:..............................................................................142
1
,DEEL 1: Inleiding algemeen Klinische psychologie en psychopathologie
LES 1: inleiding in de klinische psychologie
Stellingen:
“Het aantal mensen dat ooit met een psychische stoornis te maken krijgt is eerder
klein” → onwaar
“Psychische problemen zoals depressie kunnen door mensen uit verschillende culturen
verschillend worden beleefd” → waar
“Onderzoek toont aan dat mannen en vrouwen even vatbaar zijn voor het ontwikkelen
van angststoornissen en depressie” → onwaar, internaliserende stoornissen is eerder
bij vrouwen en externaliserende stoornissen eerder bij mannen
1. Definiëring
1.1. De term klinisch
- een subdiscipline → onderdeeltje van de psychologie
- andere subdisciplines
- arbeids- en organisatie psychologie
- school- en pedagogische psychologie
- grootste groep van de psychologen werken in deze subdiscipline (50%)
- verkeerde indruk
1.2. Definitie
- afwijkend, slecht aangepast gedrag
- kern = psychische problemen en stoornissen
- wat met problemen op somatisch vlak? 2 visies:
- gezondheidsproblemen = klinische psychologie (abnormale reactie)
- gezondheidsproblemen = gezondheidspsychologie (normale reactie op
een abnormale / extreme situatie)
hoge gezondheidsraad:
“De autonome ontwikkeling en toepassing van theorieën, methoden en technieken van
de psychologie als wetenschap in de bevordering van de gezondheid, de screening,
psychologische diagnose en assessment van gezondheidsproblemen en de preventie
van en interventie bij deze problemen bij mensen”
Handboek:
“De tak van de psychologie die zich bezighoudt met de beschrijving, de oorzaken en
de behandeling van psychische stoornissen om het geestelijk welzijn te bevorderen.”
2
,Probleem:
Met welk afwijkend gedrag houden we ons bezig?
risicogroep → mensen die een aanleg hebben voor een bepaalde psychische stoornis
→ preventie nodig
bio-psychosociaal probleem → complex samenspel van biologische factoren, sociale
factoren, psychologische factoren die zorgen voor een aantal problemen maar nog
geen sprake van psychische stoornis
psychische stoornis → voldoen aan diagnostische criteria, ernstiger, kan complex zijn,
er kan sprake zijn van comorbiditeit (verschillende psychische stoornissen die samen
kunnen voorkomen, bv borderline en een paniekstoornis)
chronisch probleem → wetende dat het probleem niet meer weg gaat gaan en dus
chronisch is, maar ze blijven begeleiding krijgen zodat de levenskwaliteit voldoende
hoog blijft.
hoe complexer het probleem is → multidisciplinaire aanpak
2. Normaal versus abnormaal
2.1. Onderscheid: wat is afwijkend?
- Wat is afwijkend?
- 3 gevalsbeschrijvingen
- terrein van de psychopathologie
- wie komt ermee in aanraking?
- wanneer is iets afwijkend?
- opsomming van symptomen
- diagnostische criteria
Nevid: 6 factoren voor abnormaal gedrag:
1. Uitzonderlijk: opvallend en onconventioneel gedrag → komt niet zo vaak voor
2. Sociaal afwijkend: het overtreden van morele normen → hangt ook af van cultuur
3. foute perceptie / interpretatie: irrationeel / onbegrijpelijk gedrag → bv dingen zien
of horen die er niet echt zijn bv. waanbeelden / hallucinaties
4. aanzienlijk emotioneel lijden → niet goed meer kunnen functioneren door emotioneel lijden
zonder een reden hiervoor
5. ongepast of contraproductief gedrag → gedragingen die anderen ongemakkelijk laat
voelen bv. onder invloed op je werkt laten verschijnen, een ongeval veroorzaken door slaap tekort,...
6. gevaarlijk gedrag → suïcidegedachten / pogingen, gebrek aan zelfzorg, agressie,...
NIET alle 6 MOETEN van toepassing zijn, het kan zijn dat het abnormaal gedrag is
zonder dat het gedrag aan deze 6 criteria voldoen.
3
, 2.2. Definitie psychische stoornis
Het gaat altijd om een combinatie van factoren, waarbij…
1. veroorzaakt lijden
2. tast functioneren aan
3. risico op dood, pijn, verlies vrijheid
4. duurt langere tijd en post niet meer in een normale reactie binnen een
bepaalde context
Definitie DSM-5:
Een psychische stoornis is een syndroom, gekenmerkt door klinisch significante
symptomen op het gebied van cognitieve functies, de emotieregulatie en het gedrag
van een persoon, dat een uiting is van disfuncties in psychologische, biologische of
ontwikkelingsprocessen die ten grondslag liggen aan het psychisch functioneren.
Ze gaan gepaard met een significant lijdensdruk en beperkingen in het
functioneren.
Uitsluitende omstandigheden:
Als de vorige factoren aanwezig zijn maar er is:
1. een te verwachten en cultureel aanvaarde reactie op een bepaalde gebeurtenis
2. langdurig deviant gedrag van politieke, religieuze of seksuele minderheden
3. uitvloeisel van conflict tussen individu en maatschappij
dan spreken we niet over een psychopathologisch ziektebeeld, context is dus
belangrijk
Culturele aspecten van afwijkend gedrag:
- abnormaal gedrag en psychische stoornissen kunnen in verschillende culturen
anders geuit worden
- bv angst in Westerse versus Afrikaanse cultuur
- mogelijks andere termen voor of andere invulling (symptomen) van psychische
stoornissen
- bv depressie in Westerse versus Oosterse cultuur
- symptomen zijn soms erg gelijkend, ondanks culturele verschillen
- schizofrenie
→ belangrijk oog te hebben voor deze culturele verschillen
2.3. Modellen
- verschillende invalshoeken om naar afwijkend gedrag te kijken
- waar ligt de grens? hoe kunnen we beslissen?
- controverses: masturbatie? homoseksualiteit? in sommige culturen blijft dit een
‘stoornis’
Statistisch model:
- normaalverdeling menselijke eigenschappen
- abnormaliteit = extreem hoge of lage scores (bv. 2sd)
- continuüm = gemiddelde en standaarddeviaties
- problemen:
- geen duidelijke grens
- niet alles is normaal verdeeld
- geen onderscheid volgens wel - geen lijden
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ylonarubben. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,96. Je zit daarna nergens aan vast.
