1 vrijheid van onderwijs...................................................................................................... 3
1.1 de grondwettelijke vrijheid van onderwijs..................................................................3
1.2 van vrijheid van onderwijs naar recht op onderwijs...................................................3
1.3 van recht op onderwijs naar discussies over financiering: de schoolstrijd.................3
1.3.1 de eerste schoolstrijd.......................................................................................... 3
1.3.2 de tweede schoolstrijd......................................................................................... 4
1.3.3 het schoolpact..................................................................................................... 4
2 leerplicht en geen schoolplicht........................................................................................5
2.1 de lange weg naar de leerplicht.................................................................................5
2.2 de leerplicht en de schoolstrijd..................................................................................6
2.3 de verlening van de leerplicht: opnieuw een twistappel............................................6
2.4 leerplicht en geen schoolplicht..................................................................................6
2.5 nieuwe discussies over de leerplicht; verlagen van start- en eindleeftijd..................7
2.5.1 verlagen van de ondergrens................................................................................7
2.5.2 verlagen van de bovengrens...............................................................................7
3 onderwijs is een gemeenschapsmaterie..........................................................................8
4 kwaliteitszorg en-bewaking..............................................................................................9
4.1 de wortels van de kwaliteitsdriehoek.........................................................................9
4.1.1 de inspiratie voor het decreet over de kwaliteitsdriehoek: de commissie-Monard
................................................................................................................................... 10
4.1.2 het decreet over de kwaliteitsdriehoek..............................................................10
4.2 verdere evoluties: eindtermen en curriculum..........................................................11
4.2.1 de aanvangsperiode: vreedzame co-existentie (1991-1995).............................11
4.2.2 groeiende weerstand (1995-1999)....................................................................11
4.2.3 een politieke tegenbeweging (1999-2004)........................................................12
4.2.4 opnieuw een vreedzame co-existentie (2004-2014)..........................................12
4.2.5 een contrareformatie vanaf 2014......................................................................13
4.3 de situatie van de eindtermen anno 2022...............................................................13
4.3.1 parlementaire aanzet........................................................................................13
4.3.2 het kaderdecreet............................................................................................... 13
4.3.3 decreet over de onderwijsdoelen voor de eerste graad.....................................14
4.3.4 de eindtermen tweede en derde graad secundair onderwijs: mission impossible
................................................................................................................................... 14
4.3.5 herwerking van de vernietigde eindtermen.......................................................15
4.4 verdere evoluties rond kwaliteitsbewaking: inspectie en toetsen............................15
4.4.1 de situatie voor het decreet van 2018...............................................................15
4.4.2 de nieuwe aanpak: inspectie 2.0.......................................................................15
4.4.3 het bereiken van de eindtermen: van peilingstoetsen naar centrale
gemeenschappelijke toetsen......................................................................................16
1
,Onderwijskunde pob 21 maart 2024
4.5 verdere evoluties: de pedagogische begeleiding en nascholing..............................18
4.5.1 de pedagogische begeleiding............................................................................18
4.5.2 nascholing......................................................................................................... 19
4.5.3 de centra voor leerlingenbegeleiding (CLB).......................................................19
5 diversiteit en inclusie: opvangen van sociale ongelijkheid en ongelijke onderwijskansen
......................................................................................................................................... 20
5.1 het ontmaskeren van de meritocratie......................................................................20
5.1.1 een meritocratisch onderwijs.............................................................................20
5.1.2 gelijke kansen.................................................................................................... 20
5.1.3 illustraties.......................................................................................................... 21
5.2 het recht op onderwijs: naar een strakker wettelijk kader.......................................21
5.3 de GOK-decreten vanaf 2002...................................................................................22
5.4 de langzame weg naar een Vlaamse vorm van inclusief onderwijs..........................23
5.4.1 antecedenten van de recente decreten.............................................................23
5.4.2 de krijtlijnen avn het M-decreet.........................................................................24
5.4.3 het M-decreet aan de kant: hier komt het leersteundecreet..............................26
6 de formeel verankerde plaats van stakeholders in discussies m.b.t onderwijsbeleid.....28
6.1 de Vlor..................................................................................................................... 28
6.2 schoolraden............................................................................................................. 28
6.3 de engagementsverklaring......................................................................................28
7 een vlaams-europese kwalificatiestructuur....................................................................29
7.1 Europese harmonisatie van de hogeronderwijsruimte.............................................29
7.2 harmonisatie van de volledige opleidingsstructuur: van EQF naar VKS...................29
7.2.1 de europese versie............................................................................................ 29
7.2.2 de vlaamse versie.............................................................................................. 29
2
, Onderwijskunde pob 21 maart 2024
HORIZONTALE PIJLERS
1 VRIJHEID VAN ONDERWIJS
1.1 DE GRONDWETTELIJKE VRIJHEID VAN ONDERWIJS
- 17 februari 1831: vrijheid van onderwijs aangenomen
- 8 september 1831: bevestigd en invoering van vrijheid van onderwijs
- Artikel 17
o Vrijheid van onderwijs
o Kosteloosheid van onderwijs (wanneer het door de staat is ingericht)
- Legaliteitsbeginsel: het feit dat onze grondwet de materie onderwijs regelt
o Alle ingrepen in het onderwijs moeten terugvallen op die basis
o Voordeel: willekeur wordt vermeden en vermijdt een ad-hoc-beleid
- Belgische omwenteling => start van de Belgische onafhankelijkheid
- Willem I
o De kiem voor alle schoolstrijden
o Beperkte de invloed van de kerk op het onderwijs
o Bepaalde dat het de taak van de overheid was om onderwijs in te richten
1.2 VAN VRIJHEID VAN ONDERWIJS NAAR RECHT OP ONDERWIJS
- De combinatie van vrijheid en de noodzakelijke zorg voor onderwijs door de staat
leidden er ook toe dat de discussie over de kosten van onderwijs steeds meer op
de voorgrond trad.
1.3 VAN RECHT OP ONDERWIJS NAAR DISCUSSIES OVER FINANCIERING: DE
SCHOOLSTRIJD
- De grondwet voorzag enkel een financiering van het onderwijs dat door de staats
werd ingericht => het rijksonderwijs
- De wet-Nothomb: eerste organieke wet op het lager onderwijs die elke gemeente
verplicht om een lagere school in te richten maar waarbij de gemeente ook een
bestaande katholieke school kon overnemen
- 1 juni 1850: hetzelfde voor middelbaar onderwijs
1.3.1 DE EERSTE SCHOOLSTRIJD
- Wet-Van-Humbeeck/ ongelukswet: elke gemeente werd verplicht een officiële
lagere school in te richten en werd het verboden om nog een vrije school aan te
nemen of te subsidiëren + alle leraren moeten een diploma hebben van een
rijksnormaalschool en moest het godsdienstonderwijs buiten de school worden
verzorgd
- Schoolstrijd ging van start + diplomatieke breuk met het Vaticaan
- Scholen zonder godsdienstlessen: de scholen zonder ziel (vs. De vrije scholen van
het katholieke onderwijs)
- Verzuiling in Vlaanderen
- Wet-Jacobs: herstelde de situatie waardoor de meeste gemeenten gewoon weer
een vrije school konden aannemen
- Wet-schollaert: het inschrijvingsgeld voor het lager onderwijs werd afgeschaft
o Leerplicht werd ingevoerd (6-14 jaar) op 14 mei 1914
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zsofibruynooghe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.