• Kan via cachexie ook wel gastheer aantasten
o Kankerpt. Met ernstig postoperatieve infectie waar tumor was → doen beter
▪ Oppervlakkige blaaskanker → behandeld met intracesicale inspuiting met
afgezwakt mycobacterium bacil (BCG)
• Goede + slechte inflammatie
o Soort ontsekingscel!!! → Tumor Associated Fibroblast + Tumor Associated
Macrophage
▪ Bepalende rol van activiteit ontsteking + kwaliteit matrix
o Verschillende macrofaag genotypes
▪ M1 en M2 uitersten van spectrum
• M1 = pro-inflammatoir + stimulatie afbraak en opruiming (ook
kankercel opruiming)
o Nadeel: door ontsekingsgeweld schade aan parenchym
▪ Vb: bij MS heel veel aanmaak van stoffen waar
neuronen en axonen niet tegenkunnen (gewoon te
veel M1 macrofagen aanwezig)
• M2 = inflammatie met groei en herstel (granulatieweefsel,
neovscularisatie,..)
o Nadeel: groei kankercellen gestimuleeerd
Behandeling
• Medicamenteuze behandeling → inztten op aanval van binnen en van buiten
• Buiten aavnal
o Fenotype en fenotype van elke kanker moet gekend zijn
▪ Targeted therapy beter te bepalen
o Momenteel maar ongeveer 5% van de kankergenen kan geblokkeerd worden
o Uiteindelijk waarschijnlijk ook resistentie tegen medicatie
o Kankercel laat spoor van genotype achter in bloed
▪ = vloeibare biopsie
• Aanval binnenuit
o Optimalisatie reactivatie tumor supressorgenen, immunotherapie, analyse + bijsturen
van stromale omgeving
PROF. VAN LAERE – INLEIDING TOT DE NUCLEAIRE GENEESKUNDE
1. Inleiding: Basisprincipes, meetapparatuur en principes van
radioprotectie
1.1 Basisprincipes
• Voornamelijk moleculaire beeldvorming
• Inbeeld brengen moleculaire processen menselijk lichaam door radiofarmaca
o Radiofarmacon gekoppeld aan radionuclide met gamma of bètaplus straling
o Ook voor goedaardige en kwaadaardige aandoeningen gebruikt
= radionuclide therapie → radionucliden met bèta-min en alpha straling
• Tracerprincipe
, o Toediening heel kleine hoeveelheid stoffen → functie organen meten zonder functie
te verstoren
o Stoffen moeten buiten lichaam gedetecteerd worden → radiofarmaca gelabeld
▪ Radiofarmacon bepaald welke functie er gemeten wordt
▪ Radionuclide bepaald welke techniek gebruikt moet worden voor detectie
• Kinetiek
o Opname, distributie, specifieke binding, uitscheiding → kennen om optimaal
tijdsvenster voor beeldvorming te bepalen + waargenomen patroon te kunnen
interpreteren
o 100% specifieke opname in 1 orgaan nooit mogelijk → biodistributie en
excretieroutes kennen!!!
• Sensitiviteit
o Ziekteproces ontstaat genetisch, moleculair, cellulair eerst, daarna pas structureel of
anatomisch → vroegtijdige detectie pathologie is mogelijk
• Specificiteit
o Afhankelijk proces dat in beeld gebracht wordt (vb: dopamine bij Parkinson vs
botaanmaakmerker)
• Anatomische verandering aangetoond via klassieke radiologische beeldvorming
• Accuraatheid
o Verhoogd door structurele en functionele info
o Meeste toestellen hybride → geven zowel structurele als moleculaire info
• Kwantitatieve verdeling radiofarmacon in lichaam ook meetbaar
o Intensiteit van afwijking verhoogt zo specificiteit (vb verhoogd glucosemetabolisme
bij kanker of infectie) → toont ernst van afwijking ook aan
▪ In verschillende grootheden uitgedrukt
• Radioactiviteitsdistributie
o Maat voor opname in orgaan tov ingespoten activiteit
• Volledig kwantitatief
o Bmax/Kd
▪ Kd = affiniteit tracer
▪ Bmax = concentratie bindingsplaatsen
1.2 Radiofarmaca
Deeltjesstraling
• Alfastraling (heliumkern)
• Bèta-min straling (elektron)
• Bèta-plus straling (positron)
o Bij bèta-plus verval → positron uitgezonden dat met elektron botst
▪ 2 gamma-stralen gevormd van 511 keV → deze diagnostisch beeldvormend
• In therapeutische hoeveelheden toegediend → hoge lineaire energie transfer = LET
o Lokaal veel energie op korte afstand afgezet
o Ook gebruikt voor RNT-toepassingen → uitgezonden deeltjes beschadigen plaatselijk
weefsel
, Elektromagnetische straling
• Enkel beeldvorming
• Ook gammastralers
• Lage LET
• Weinig interactie met weefsel → uitwendig detecteerbaar
Diagnostiek
• Proton-atoomkern maar paar geschikt voor diagnostische en therapeutische doeleingen
➔ komen niet in natuur voor en worden dus aangemaakt
o Via kernreactor en radionuclide-generator
• Radionuclide moet max info geven met min stralingsbelasting
o Halfleven moet relatief kort zijn (ongeveer duur onderzoeksprocedure)
• Best hoogst mogelijk specifieke activiteit
o Volgens tracerprincipe werken
o Geen farmacologische bijwerkingen induceren
• Meeste gebruikte gammastraler
o Technetium-99m
▪ Halfleven = 6,02u
▪ Tralingsenergie = 140keV → hoog genoeg om niet te veel absorptie, niet te
hoog zodat meettoestel nog kan detecteren
▪ In ziekenhuis bekomen door generator (meestal maar 1 week)
• 99Mo omgezet naar 99mTc
• In chromatografische kolom van aluminiumoxide en MO absorbeert
hier sterk aan → na verval tot Tc is absorptie minder
o Elutie met fysiologisch water mogelijk
o Door middel van vacuüm flesje op regelmatige tijdstippen Tc
elueren (99mTcO4- oplossing)
▪ 99mTcO4- oplossing gebruikt om verschillende radiofarmaca aan te maken
• Aan molecule HDP koppelen om na injectie naar botaanmaak te gaan
• Aan sestamibi gekoppeld voor hartonderzoek
• Aan WBC
• Aan macroaggregaten
• …
▪ Voorverpakt aangekocht
• Klinisch gebruikte bèta-plus stralers
o In cyclotron ter plekke aangemaakt
o Vb: 18F, 11C, 15O, 13N
▪ Halfleven meestal vrij kort (20min – 2u)
▪ F = meest gebruikt (2u halfleven, transport tussen ziekenhuizen mogelijk)
o Via 68Ge generator → 68Ga als PET radionucleotide gebruikt
Zirkonium ook gebruikt bij predictie en opvolging monoclonale therapie
• Hoge eisen gesteld bij aanmaak radiofarmaca
o PET radiofarmaca → in Good-Manufacturing-Practice (GMP) bereid
▪ Zuiverheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper klarabukasa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.