Samenvatting sociale vraagstukken
Examen
50% gesloten vragen
50% open vragen
Les 1
Sociologie vs medische sociologie
Sociologische theorieën hebben invloed op ziekte, gezondheid en zorggebruik
Sociologie vs andere disciplines
Geschiedenis
o Beschrijving vd val van de kerk in belgie
o Secularisatie in moderne samenlevingen
Antropologie
o Het onderzoeken van 1 samenleving in zijn complexiteit
o Partnerkeuze bij etnische minderheden
Biologie
o Intelligentie is aangeboren
o Leerprestaties zijn afhankelijk van de wijze waarop ouders en leerkrachten
stimuleren
Psychologie ( hoe 1 per. Invloed heeft op zijn gedrag)
o De belangrijkheid van kunst op tijdens een depressie
o Depressie in de moderne samenleving
Inleiding
Sociologie: is de wetenschap die de interactie tss personen en sociale eenheden en
de factoren die deze interactie bepalen bestudeert. En daarvan de gevolgen bekijkt
op menselijk gedrag
100000 jaar als samenleving
Bestuderen van samenlevingen zeer recent
Industriële revolutie
Industriële revolutie veranderde economie maatschappelijke verschuiving
Arbeiders in fabrieken en in mijnen
Massale verhuizing van het platteland naar de steden
Zie slide 8
een hoge opleiding bied dus materiele voordelen en persoonlijke voordelen, dit bied
uiteindelijk een langer gezonder leven en een hogere levensverwachting
Bekijken we het dan enkel individueel ? NEEN, want alles we dit zouden doen dan zou het
niet individueel zijn!
Sociale verbeelding: een manier om naar de wereld te kijken die verbanden legt
tussen individuele gebeurtenissen ( werken,gezin van kinderen,…) enerzijds en
sociale structuren anderzijds
Gebeurtenissen in het leven van mensen,word gezien vanuit het ruimere geheel
waarbinnen mensen met elkaar samenleven vb. hoe komt het dat ouderen
gebruikelijk in WZC leven?
, ook wij zijn producten van de samenleving vd laatkapitalisatie samenleving, die
voortkomt uit het 19de eeuwse industrialisatieproces
2 voorbeelden
7 kinderen of 2 kinderen
Feministische golf in 20ste eeuw ( ontstaan vrouwenrechten) anticonceptie
Kapitalisme beide ouders werken,materieel bezit belangrijk ( vrouwen meer aan
werk moeilijker om voor kinderen te zorgen)
Secularisering,scheiding kerk en staat individualiteit en persoonlijke keuzes staan
meer centraal dan geloof
Studeren of niet studeren ,eigen keuze?
53,1% vd 30-34 jarigen heeft een diploma hoger onderwijs
24% van de 60-64 jarigen heeft een diploma hoger onderwijs
zijn we dan slimmer geworden? NEEN, er is meer vraag naar hooggeschoolde
werknemers door onder andere de ontwikkeling vd technologie. De beroepen binnen onze
samenleving zijn veranderd. De overheid zet hierop in door studiebeurzen,bewustwording
op scholen of versoepeling vh studieproces
Gedrag en interactie
Gedrag: elke reactieve of actie van een individu. Een lichamelijke beweging,een
verbale uiting of een gewaarwording. Gedrag bevat een objectief waarneembare en
subjectief waarneembare dimensie
o Objectief waarneembaar: worden door tenminste 2 individuen waargenomen
ego en alter
o Subjectief waarneembaar: word door 1 persoon waargenomen: jezelf ( ego)
Gedrag kan voortkomen uit:
o motivationeel component: de drijfveren vh handelen vb. winstmaximalisatie
o emotioneel component: innerlijke gevoelens vb. schaamte en onrust
o Cognitief component :onze gedachtes over de werkelijkheid vb. wat voor jou
waarheid is
o Reflectief component: het beeld dat je van jezelf hebt,je zelfidentiteit vb. een
kledingstijl hoort bij de stijl vd kunstschool waarop je zit
Sociaal handelen: is handelen dat rechtstreeks of onrechtstreeks word beinvloed
door het handelen van anderen, het gaat over gedrag waarbij we rekening houden
met anderen en ons gedrag daarop afstemmen vb. iemand geeft een hand we
geven hand terug
Sociaal handelen kan alleen maar als je je bewust bent van je “ik”. Een peuter word
op een gegeven moment zelfbewust en kan zichzelf onderscheiden van de ander
dieren kunnen dit niet!!
Sociaal handelen vormt de onderbouw van interactie
Interactie word gevormd door de handeling van 1 persoon en de reactie daarop
Een voorwaarde voor interactie is dat 2 of meer mensen een gedeelde betekenis aan
elkaars handelen geven
wanneer 2 personen elkaar ontmoeten en de ander zijn hand uitsteekt doet hij dat zodat
je dit als een teken van begroeten beschouwt. Een gepaste manier van reageren is hier ook
om je hand uit te steken
Menselijke interacties kunnen complex zijn
2 tieners zijn op een feest , An wil heel graag het populaire meisje Elise ontmoeten. De
eerste indruk is belangrijk dus ze wacht af wanneer ze Elise het beste kan aanspreken. dit
, doet ze beter niet waar haar vriendinnen bij zijn. Ze wacht af tot ze iets gaat bestellen bij de
toog.
Bij moeilijke interacties maken mensen een “mentaal plan” om hun doel te bereiken
“opdat-motief”: iemand wil iets realiseren en bereidt zich daar min of meer bewust
op voor
“omdat-motief”: iemand reageert op het opdat-motief van de andere
Vormen van interactie
Conformiteit: er is een wederzijds akkoord over de interactiesituatie
Vb. leerling en leraar , het is te verwachten dat de leraar les geeft aan de leerlingen in een
klassituatie
Deviantie: 1 vd actiepartners houd zich niet aan de regels
Vb. iedereen stopt aan een rood verkeerslicht, vanaf we belsuiten om dit niet meer te doen
dan is de betekenis van dit licht weg
Samenwerking: de sociale eenheden proberen een gezamenlijk doel te realiseren. Er
is een wederzijdse bereidheid tot “ samen handelen”, conformiteit is hierbij nodig
interacties zoals deze maken georganiseerd samenleven mogelijk
Conflict: conflict en samenwerking zijn elkaars tegengestelde, bij conflict zijn er
tenminste 2 partijen het niet eens in hoe de interactie verloopt.
Conflict heeft betrekking op middelen , maar ook op waarden, aanzien en macht
Vb. leven in een consumptiemaatschappij betekent dat we geld verdienen en in competitie
gaan met elkaar om een job te krijgen en geld te verdienen. Om een betere kans te hebben
op een job,studeren we
Vb. de ouders van samira willen dat ze in haar vrije tijd extra oefeningen maakt op taal.
Samira wil zelf liever spelen en weigert. Het gevolg kan hiervan zijn dat de ouders dreigen
met straf. Dit is een vorm van macht
Een conflict is niet altijd negatief!! Een maatschappelijk conflict kan ook weer voor
verandering zorgen en ontwikkeling vd samenlevingen en nieuwe regels zorgen vb.
mensenrechten ontstonden na de 2de wereldoorlog
Ruil komt vaak voor in interacties dit is natuurlijk geen letterlijke ruil!, als er niet
aan ruil word gedaan dan kan de interactie veranderen. Ruil hoeft niet gelijk te zijn
Vb. een peuter krijgt eten van zijn ouders, ipv daarvan hebben ouders liefde en dankbaarheid
Zie ander vb slide 24
Cultuur en structuur
Interacties groeien uit tot cultuur en structuur
Vb. je hebt 10 mensen samen die elkaar niet kennen en ze komen op een eiland terecht er
ontstaat van zelf een structuur en cultuur die los staat van de huidige maatschappij
Cultuur: gemeenschappelijke betekenissen die we aan het gedrag van een ander en
aan onszelf geven. Cultuur omvat alles wat door de mens in de loop van de tijd werd
verworven:waarden,normen,kennis,ideeen,technieken,..
Structuur: geheel van posities van factoren en de vorm van interacties en relaties
tussen die actoren vb. arbeidspecialisatie
Vb. de hogeschool heeft een bepaalde structuur en een geheel van hierarchiesche
posities. Directeur,professoren,lesgevers,onderzoekers,.., de cultuur die artevelde
nastreeft is er eentje waarin kennis word doorgegeven en er ruimte is voor
persoonlijke ontwikkeling als een student weigert om nog te handelen volgens
deze structuur vb. niet meer naar de les gaan dan houd de school op met bestaan