Structuur en Conflict in het Globale zuiden
Les 1:
Wat is het globale zuiden
Vroeger de derde wereld, ontwikkelingslanden, niet westerse wereld
Concept ‘het Westen’ vroeger anders gebruikt
Kiplin – Westen tegenover het corrupte Oosten
o Islamitische rijken, chinezen, mongolen
Derde wereld is niet meer een term die we gebruiken
o Slechte connotatie aan deze naam
Ook interessant om naar deze term te kijken van de derde wereld
zelf
o Vroeger een term om zichzelf politiek te gaan beredeneren
Wereldbank gebruikt eerder high middle low-income countries
WIJ VERWIJZEN NAAR GLOBALE ZUIDEN
o Containerbegrip!
o De ander gaan beschrijven
o In de geschiedenis vakken ontwikkeld om deze te gaan
onderzoeken
Antropologie bijvoorbeeld
Zuiden heeft gedeelde geschiedenis
o Koloniale geschieden
Globale -> globalisering -> zuiden wordt opgenomen in onze wereld
o Verschillende geschiedenissen met elkaar gaan vergelijken
Deze term niet geografisch gaan opvatten
Voor velen ook gezien als een politieke term
o Als verbeelding -> wereld die in opstand komt tegen het
Noorden
Gevaar voor Eurocentrisme
Zuiden heeft ook een agency en komt voort uit de geschiedenis
o Wij hebben deze geschiedenis te beperkt bekeken
o Globale zuiden is eigenlijk niet onze geschiedenis
Als wij het globale zuiden gaan bestuderen we ook onszelf
o Studies van de Ander vereist andere termen
o Zonder het globale zuiden bestaat er geen westen
Deze twee termen staan in relatie
De relatie tussen deze twee blijven het belangrijkst
Moskee Hassan 2 Casablanca
, Gebouwd door frans bouwbedrijf met Franse
architect
Samir Amin
o Onweerlegbare culturele verschillen
o We zien het westen als universeel model
o Minder aandacht voor structurele dynamieken binnen een
wereldsysteem
Universele mensenrechten
Wij gaan er altijd van uit dat onze idealen iets typische westers zijn
o Niet waar – bv. Mandingue charter in 1222 West-Afrika
Eurocentrisme doorprikken
Als je dit wilt gaan doorprikken is er nog omgekeerd gevaar
Aandacht voor structuren en verhoudingen door de geschiedenis
heen
Kijken naar breuklijnen tussen noord en zuid, OOK in noord en zuid
Welke structuren? -> de globalisering
o Global communication, global economy
o Sloppenwijken bestonden niet voor kolonisering
Goedkoop arbeid zonder dat er huisvesting was
Hoezo is globalisering zo ongelijk verdeeld?!?!?
Oneven ontwikkeling
Sloppenwijken afbreken en luxe appartementen zetten in hoop dat
iedereen rijker wordt
o Maar sloppenwijken verhuizen gewoon naar periferie
o Probleem wordt erger
Hoe komt het dat het afhangt van waar je geboren wordt dat je meer
voordelen hebt
We leven in een wereld die een product is van de koloniale
ontwikkelingen
Heel veel van deze ongelijke ontwikkelingen tonen ook interessante
paradoxen
o Heel veel huizen staan leeg, maar nog steeds meer daklozen
Ongelijke ontwikkeling ook een directe kritiek op simplistische visies
op ontwikkeling
Ontwikkelingen en onderontwikkeling vallen samen
Nog steeds aantal belangrijke paradoxen
o Mobiliteit van kapitaal <-> immobiliteit van mensen
, o Nog meer kijk ppt
Als we een global village hebben -> is het nog wel nuttig om over
globale zuiden en globale noorden te spreken?
o Ja op welvaartkaart zie je nog steeds wie vroeger
gekoloniseerd was
o 52 procent van de mensheid doet het met 1 procent van de
welvaart
o Sommigen zeggen dat deze cijfers onbetrouwbaar zijn
(Wereldbank heeft monopolie)
Steeds meer mensen afhankelijk van een monetair inkomen
o Niet per se rijker of meer welvarend
Hoe vertellen we de geschiedenis van de globalisering
Welk perspectief gebruik je??
Elke geschiedenis verteld uit een bepaald perspectief
DE KRACHT VAN HET VERHAAL
o Geschiedenis
Verwijst naar datgene wat er gebeurde
Ook datgene wat men vertelt dat er gebeurde
Welk soort verhaal willen we vertellen
Waar beginnen we?
Geschiedenis van het raciaal kapitalisme
Historisch en politiek project -> worldmaking
o Reëel bestaand kapitalistische systeem tegenover het
ideaaltype
o Moderne natiestaat gebruiken hierbij heel belangrijk
Zeer veranderlijk proces vol contradicties, conflicten en nieuwe
wendingen
o Mercantilisme, liberalisme
2 historische tendensen
o Geografische expansie -> kolonisering
o Intensieve expansie -> steeds meer domeinen leven
geïntegreerd in geldeconomie.
Vandaag voor alles geld nodig
2/3 machtssystemen
o Kapitaal -> vorm van waarde die meer waarde creëert
o Ras/gender -> ook vormen van waarde creatie (maakt leven
makkelijker)
2 voetnoten
o Niet enkel staten, ook individuen
Welke positie, welke rol hebben deze individuen
, o Wat bedoelen we met geweld?
Niet alleen fysiek of psychisch
OOK STRUCTUREEL GEWELD dat vervat zit in een
systeem
Les 2: De geboorte van een nieuw wereldsysteem
1492: Een keerpunt
Niet abrupt keerpunt, geleidelijke transformaties die al voor 1492
begonnen
Columbus ontdekt Amerika/ de nieuwe wereld
o Begin huidige vorm globalisering
o Ontstaan van een nieuw wereldeconomisch systeem
Kapitalisme
o Hoe komt het dat Europa zo dominant werd
Eurocentrisch perspectief: er was ondernemingszin
Vanaf 16 eeuw -> ontwikkeling van een 1 wereldsysteem
e
o MAAR ook elders in de wereld proto-kapitalistische
ontwikkelingen
Kijken naar grootte van steden
Grootste steden in het Globale zuiden
o Bv. Malakka havenstad
o Wie Malakka in handen heeft, houdt het mes
op de keel van Venetië
Geleidelijke overgang naar productie voor de markt, niet langer
zelfvoorzienend
Begin van Europese deelname aan wereldhandel
Hiervoor niet 1 wereldsysteem, maar meerdere
Aziatisch wereldsysteem
Oud Chinese rijk
Indische rijk
Islamitische rijken
Deze 3 handelscentra controleerden de wereldhandel
Vooral China dominant in deze pre-Europese periode
o Feodaal systeem
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Glaugreus. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.