Samenvatting van het vak Ouderschap gegeven door Sybille Heimans aan HoGent in de opleiding orthopedagogie (23-24). Bespreking boek 'handboek methodische ouderbegeleiding' van Alice van der Pas. Daarnaast ook enkele gastcollege's en andere lessen zoals mild ouderschap, pleegouderschap, motivationee...
Eeuwenlang is er een traditie van opvoedingsadviezen:
Vroegmoderne tijd: verspreidden predikanten hun opvattingen over hoe ouders
hun kinderen moesten opvoeden. Dit waren vooral godsdienstig geïnspireerde
opvoedingsadviezen.
Begin 19de eeuw: aandacht voor het belang van hygiëne en gezonde levenswijze.
Met het verspreiden van deze kennis hoopte men de burgers op te voeden.
Geestelijken hadden in moreel opzicht autoriteit en de artsen als wetenschappers.
Eind 19de eeuw: onderwijsgevenden geven ook advies over opvoeding
Vanaf 1900: ervaren moeders spelen ook een rol als opvoedingsvoorlichters. Er
komt ook aandacht voor pedagogische aspecten.
Er komt een veranderend gangbaar idee rond opvoeding:
Opvoeden is een aangeboren instinct, liefde maakt alles goed
Opvoeden moet worden aangeleerd, liefde is niet volmaakt
(tijdschriften/opleiding/cursus)
Focus op moeders: ‘Open brief aan moeders en anderen die in kinderen belang
stellen.’ – moederscholen
Het leven is de leerschool van de ouders. Er is geen opleiding nodig. Wat met de
vaders?
1.1 VISIE OP OUDERSCHAP DOOR DE JAREN HEEN
Tot de jaren ’70: ouderschap als crisis en zware opdracht:
Parenthood als crisis: 83% van de ouders ervaart lichte of ernstige crisissen
Oorzaken: geen voorbereiding, plots in één keer en niet geleidelijk aan
Ouders moesten aan zichzelf werken
Vanaf de jaren ’70: positief ouderschap
Ouders verdienen medeleven
Onvolmaaktheid is normaal
Authenticiteit
Verschillende manieren van ouderschap
Meer vertrouwen
1.1.1 TRIPLE P (POSITIVE PARENTING PROGRAM)
Triple P is een voorbeeld van een positief ouderprogramma
1
, Men wil ouders positiever in hun kracht stellen door te gaan focussen op positieve
ervaringen met hun kinderen.
Men gaat de ouders positieve vaardigheden aanleren zodat het de emotionele
ontwikkeling van het kind ten goede komt
1.2 KRAMPACHTIG OUDERSCHAP (EXTREEM OUDERSCHAP)
Hoe is deze vorm van ouderschap ontstaan?
Meer verantwoordelijkheid bij ouders
Sociale omgeving is minder beschikbaar als steun
o Vroeger: ‘it takes a village to raise a child’ de pastoor, buren, familie etc.
hielpen mee aan de opvoeding.
o Nu: ouders staan er alleen voor
Problematisch gedrag wordt vaker gediagnosticeerd en behandeld, terwijl dit
vaak gewoon normaal is voor de leeftijd.
o Gevolg: jeugdwet (2015)
Wat is krampachtig ouderschap?
Ouders monitoren hun kinderen voortdurend
Voornamelijk in gezinnen uit middenstand en hogere stand
Oorzaken:
o Meer tijd voor minder kinderen (mensen krijgen minder kinderen per gezin)
en zo is er meer tijd om ze te verwennen.
o Status is erg belangrijk, want we leven in prestatiemaatschappij: niets is
voor ouders te veel.
o Internet en smartphones: ouders zijn meer afwezig in directe opvoeding +
ideale wereld online die zorgt ervoor dat ouders alles perfect willen doen.
Risico’s voor kinderen:
o Laag zelfbeeld, minder onafhankelijk, minder doorzettingsvermogen
o Emotioneel rigide, moeilijk te controleren
o Angstig en bang voelen voor buitenwereld
1.2.1 JEUGDWET (2015)
Dure zorg kan beperkt worden door:
Problemen vroeger te signaliseren en zo echt problematisch gedrag voor te zijn.
Niet te veel en te snel problematiseren: niet in hokjes duwen
Eigen krachten van de ouders versterken: kijken hoe ouders zelf aan de slag
kunnen met uitdagend gedrag
2
, Sociaal netwerk meer naar voor brengen: versterken, gebruiken en verder
ontwikkelen. Want het sociaal netwerk is een beschermende factor voor de
opvoeding
Doel: minder doorverwijzingen naar specifieke zorg en minder zorgafhankelijk zijn. Men
wil de zelfredzaamheid v/d ouders verhogen.
1.2.2 ENKELE TERMEN
Helicopterparenting = ouders hangen boven hun kinderen en controleren alles.
Ze geven het kind veel aandacht en zijn erg aanwezig, tot in het extreme.
Over-parenting/ hyper-parenting = erg prestatiegerichte ouders die hun kind
niet echt kind laten zijn. Vaak wordt dit gestuurd door wat ze als kind graag zelf
wouden doen. Ze projecteren hun ambities op hun kinderen.
1.3 HUIDIGE TENDENSEN
1.3.1 KRACHTIG OUDERSCHAP (GRAVESTEIJN)
Door de jeugdwet van 2015 (zie hierboven) veranderde de rol van de ouders. De
wet bevorderde de mindere afhankelijkheid van zorg. Het zorgde ervoor dat
ouders minder snel de stap zetten naar de zorg.
Vaak en eerder gebruik maken van de eigen mogelijkheden
Sociaal netwerk uitbreiden, versterken en gebruiken: beschermende factor!
Minder doorverwijzen naar specifieke zorg
Zelfredzaamheid + samenredzaamheid: combinatie van deze twee staat centraal
Mindful ouderschap = wil handige tools aanreiken om als ouder een mooie balans te
hebben tussen de stress, organisatie van ouderschap en op een gezonde en sterke
manier in het leven staan.
2. BELANGRIJKE PERSONEN OP VLAK VAN OPVOEDING
Albert Einstein: speelde een grote rol in het geven van opvoedingsadviezen
Sigmund Freud: gaf inzichten in de psycho-analyse
Benjamin Spock: bracht een boek uit dat nu nog frequent gebruikt wordt.
Hiermee bracht hij verandering in de manier waarop kinderen werden
grootgebracht.
Vandaag de dag is er sprake van een revolutionaire verandering:
o Vaders hebben een actieve rol
o Je kan nooit té veel affectie geven
3
, o Elke ouder kan een speciale en liefdevolle band hebben met zijn/haar
kinderen
o Meer vertrouwen op instincten
o Meer genegenheid en flexibiliteit in opvoeding van kinderen
3. WAT IS OUDERSCHAP?
Ouderschap is een deel van je identiteit dat je aan je kinderen geeft:
Je bent formeel aanspreekbaar
Je bent het levenslang
Leidt tot gevoelens van kwetsbaarheid
Zich primair verantwoordelijk willen voelen voor kinderen
Taak: zoveel mogelijk tradities, wijsheden en inzichten overbrengen op het kind
3.1 OUDERSCHAP IS MEER DAN OPVOEDEN
Ouders wordt nog te vaak gelijkgesteld aan opvoeden en succesvol ouderschap wordt
afgemeten aan de manier waarop het kind ontwikkelt.
Als je ouders opvoedadviezen geeft, maar geen of weinig oog hebt voor de onzekerheid
die ouders voelen, of de stress die ouders ervaren vanwege “de vele ballen die ze in de
lucht moeten houden”, dan sla je een essentiële stap over.
Oog hebben voor goede ouderervaringen: “Momenten dat ouders het gevoel hebben dat
ze het goed doen als ouder, trots zijn op hun kind en gevoelens van geluk en intimiteit
met hun kind delen”
3.1.1 WAT WETEN WE AL OVER OUDERSCHAP?
Er werd weinig onderzoek naar gedaan
Het is een levenslang proces waarin er interactie is tussen ouder, kind en
omgeving. Het wordt getypeerd door veranderingen binnen partnerrelatie, sociale
en emotionele vaardigheden etc.
Galinsky deed onderzoek hoe ouders van kinderen in verschillende leeftijden hun
ouderschap beleven.
3.1.2 ONDERZOEK GALINSKY
Ouderschap is een levenslang proces met 6 ouderschapsfasen en -opdrachten
Als je je niet bewust bent van deze fasen of als je deze opdrachten niet kan
vervullen dan ga je je gefrustreerd, stressvol en gedeprimeerd voelen
o Als dit wel lukt: welzijn en levensvaardigheden vergroten.
De 6 fasen:
1. Voorstellingsfase (zwangerschap – geboorte)
a. Tijdens zwangerschap
b. Je stelt bepaalde ideeën en verwachtingen op voor jezelf en hoe je wil zijn
als ouder
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laurevanmol. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,66. Je zit daarna nergens aan vast.
