vertaalwetenschap = de wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt met studie v vertaling in alle vormen
“VERTAALWETENSCHAP IN ANDERE TALEN?”
ENG: translation studies SPA: traductologia
FRA: traductologie ITA: traduttologia
DUI: übersetzungswissenschaft CHI: /
James S. Holmes: the name of nature of Translation Studies
In dat artikel geeft hij de discipline de naam “translation studies”
De laatste jaren = er vaak suggestie gedaan om het “translation and interpreting studies” te noemen
Om tolken als studieobject meer in de verf te zetten
MAAR dit voorstel heeft enkel weerklank in de VS
A. ONTSTAAN VAN VERTAALWETENSCHAP
ONTSTAAN? Eind jaren 1950, begin jaren 1960
Pre-disciplinaire vertaaltheorie = ideeën over vertalen VOOR 1950
// historisch vertaaldiscours en historische vertaalreflectie
Binnen pre-disciplinaire vertaaltheorie = er een onderscheid tss expliciete en impliciete vertaaltheorie
Expliciete: theoretische reflectie v vertalers over vertaalmethodes, -principes en -technieken
Zoals ze die formuleren in voor- en nawoorden v vertalingen
= OM hun vertaalopvattingen te verdedigen alsook in recensies en brieven
Vb: voorwoord Drydens vertaling van Ovidius’ Epistulae ex Ponto
Vb: Maarten Luthers brief: Sendbrief vom Dolmetschen
Impliciete: wat uit vertalingen of uit de vgl v brontekst en doelteksten afgeleid kan w
Over opvattingen v vertalers over wat vertalen is en hoe je moet vertalen
Focus pre-disciplinaire vertaaltheorie
= prescriptief (“zo dien je wel/niet te vertalen”) gericht op eigen vertaalwerk
Discussie: woord-voor-woord vertalen VS overdracht v betekenis en effect
Een evolutie in de discussie:
Verschuiving van betekenis “getrouwheid”
Brontekstkeuze & tekstsoort vd brontekst w onderscheiden als belanghebbende factoren in keuze
tss twee vertaalmethodes
Meer aandacht voor “paradox vd vertaler”
Vertaal ik woord voor woord? = absurd
Verander ik iets aan constructie/ formulering? geeft indruk dat taak als vertaler tekortschiet
Evolutie pre-disciplinaire vertaaltheorie
Meer belang gehecht aan overdracht v stijl en het effect ervan
Vertaler w als simulator (imitatio; Bruni) beschouwd
MAAR imitatie kan zo groot zijn dat het bewerking w genoemd
Radicale invulling ut urator: betekenis BT vatten in woord vd doeltaal alsof de auteur vd BT nu in doelcultuur
had geleefd
Dryden: drieledige classificatie v vertalingen
, 1. Metaphrase
= woord-voor-woordvertaling die overeenkomt met letterlijke vertaling
2. Paraphrase
= vertaling waarbij overdracht v betekenis leidend is en vorm van BTekst niet strikt w gevolgd
3. Imitation
= zeer vrije vertaling waarin inhoud en vorm v BTekst los worden gelaten eerder bewerking
Schleiermacher: DUI predisciplinaire vertaaltheorie
Maakt onderscheid tussen twee soorten vertalers
(1) de Dolmetscher: vertaalt commerciële teksten
(2) de Übersetzer: vertaalt wetenschappelijke en creatieve/artistieke teksten
Vertalen is een individuele interpretatie slechts twee vertaalmethoden
Naturaliserend vertalen
BTekst w in overeenstemming met de doeltaalconventies overgebracht
Vervreemdend vertalen
Vertaler buigt doeltaal qua inhoud en vorm naar de BTekst
EN laat doeltekstlezer ervaren hoe de BTekst was opgesteld
Elementen uit broncultuur vinden zo hun ingang in doelcultuur
Vernieuwend: er bestaat vertaaltaal die tussen brontaal en doeltaal in staat
Vernieuwend: vertaler moet analyseren welke vreemde elementen in BTekst zitten
EN hoe anders broncultuur en doelcultuur zijn
Sinds klassieke oudheid over vertalen en vertalingen gereflecteerd MAAR pas in 1960 grote stappen voor studie
Vertaalwetenschap voortgekomen uit:
Comparatieve literatuurwetenschap
Vertalingen bestudeerd om originele literaire meesterwerken te doorgronden
Om begrip van eigen literatuur te verdiepen
Nationale literaturen vergelijken
Leidde tot lectuur en studie v literaire vertalingen
VS: translation and creative writing workshops
(contrastieve) taalkunde
Vertalingen w gebruikt om 2 talen met elkaar te vergelijken
ZO overeenkomsten en verschillen tss talen op systematische manier bestuderen
Vertaling was NIET de onderzoeksfocus middel om beter inzicht te krijgen in studieobject
Contrastieve taalkunde lag aan basis van vertaaltheorieën MAAR neemt af eind jaren 1960
Exclusieve focus op literaire vertaling verdwijnt
Visie op vertalen evolueert van woordniveau naar tekstniveau
jaren 70: vertaalwetenschap w niet langer als onderdeel vd contrastieve taalkunde gezien moeilijk proces
Inferieure status v vertalers en vertalingen w inferieur geacht aan schrijvers en schrijfproces
Geen academische vertaalopleidingen
Geen taal- en tekstsoortafhankelijke theorieën
vertaalwetenschap w door sommigen nog steeds tot TT gerekend (<-> bestudeert gebruik van taal niet)
B. DOELSTELLING EN AARD V VERTAALWETENSCHAP
“James Holmes stelde in the name and nature of translation studies dat vertaalwetenschap 2 doelstellingen heeft”
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunaamolenberghs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,76. Je zit daarna nergens aan vast.