Kanjer van boek a.d.h.v de structuur van de lessen samengevat. Lesnota's zitten erin en ook aanvullingen, vandaar het hoge aantal pagina's.
Samenvatting heeft op het einde ook nog voorbeeldvragen van examens van vorige jaren. Perfect te gebruiken i.p.v. het boek/de lessen, indien grondig gestudee...
INHOUD: ........................................................................................................................... 3
1. DE WEENSE ORDE (1815-1870) ................................................................................ 4
Het congres van wenen (1814-1815) .......................................................................................... 4
Het concert in actie (1815-1830): ............................................................................................. 13
De Congresperiode (1815-1822) .............................................................................................. 13
Atlantische slavenhandel ........................................................................................................ 16
Het revolutiejaar 1830 ............................................................................................................ 19
De oosterse kwestie................................................................................................................ 22
De Griekse kwestie: ................................................................................................................ 24
Het revolutiejaar 1848 en de Krimoorlog ................................................................................. 28
Neergang Weense Orde .......................................................................................................... 32
De Italiaanse en Duitse éénwording ........................................................................................ 34
De Duitse eenmaking .............................................................................................................. 38
2. DE BERLIJNSE ORDE (1871-1914) ................................................................................. 42
Europa en de politiek van Bismarck ........................................................................................ 42
De Grote Oosterse Crisis (1875-1878) ...................................................................................... 45
Het congres van Berlijn 1878 ................................................................................................... 46
Bismarck-systemen ................................................................................................................. 47
Het (nieuwe) imperialisme ...................................................................................................... 51
De vorming van 2 blokken ....................................................................................................... 61
De Grote Oorlog (1908-1914) (= WOI) ...................................................................................... 72
3. DE ORDE VAN VERSAILLES (1919-1940) ........................................................................ 79
Conferentie van Versailles en de jaren 1920 ............................................................................ 80
De ondergang van versailles en de Tweede Wereldoorlog ........................................................ 88
Wereldoorlog II....................................................................................................................... 95
4. DE ORDE VAN JALTA (1945-1989) ................................................................................ 96
Begin en institutionalisering van de Koude Oorlog ................................................................... 96
De Koude Oorlog in Azië........................................................................................................ 103
Dekolonisatie en Koude Oorlog (1945-1970) .......................................................................... 107
Blokvorming ......................................................................................................................... 114
De Communistiche wereld na Stalin (1953-1980) ................................................................... 116
, De wapenwedloop en de Cubaanse rakettencrisis (1962) ....................................................... 123
De Oorlogen in Vietnam (1946-1975)..................................................................................... 127
Detente (1960-’70) ................................................................................................................ 130
De nieuwe/tweede Koude Oorlog (1979-1985) ...................................................................... 137
De Tweede Koude Oorlog...................................................................................................... 141
Einde Koude Oorlog .............................................................................................................. 143
5. PERIODE NA DE KOUDE OORLOG (1989-) ................................................................... 151
EUROPA, RUSLAND EN OEKRAINE ......................................................................................... 151
Na de Koude Oorlog (1991-2008) ........................................................................................... 156
Naar de Post-Westerse wereld? ............................................................................................ 162
Veel gehoorde uitspraak:
“We zitten in een nieuwe Koude Oorlog tussen het Westen en Rusland”
Ingrida Šimonytė (premier van Litouwen):
“Dit is een1938-moment voor onze generatie. Neutraliteit [van westerse landen] helpt de onderdrukker,
nooit het slachtoffer.”
Putin wordt vergeleken met Hitler (al is Putin niet bezig met een genocide!). Hitler oefende ook
druk uit op Tsjecho-Slowakije, dus op dat vlak is de vergelijking op zijn plaats.
Rusland: Verwijst naar de Slotakte van Helsinki en het concept ‘ondeelbare veiligheid’
Slotakte van Helsinki: het niet dreigen met geweld, soevereiniteit van staten, mensenrechten. Dit
bedoelt Rusland dan toch weer niet.
Ondeelbare veiligheid: dat elke uitdaging van de Europese veiligheidsorde gevolgen heeft voor de
veiligheid van de EU en haar lidstaten
Prof. Biscop over mogelijk compromis:
“Neutraliteit [voor Oekraïne] is niet beschamend. België is haast de helft van zijn onafhankelijk bestaan
neutraal geweest en daardoor tot 1914 aan alle conflicten ontsnapt...
[Over annexatie Krim] Dat is wellicht de prijs die de Oekraïne voor stabiliteit zal moeten betalen. Net zoals
België in 1831, een jaar na de onafhankelijkheid, al weer heel wat grondgebied verloor na een
, Nederlandse inval. Op termijn zag de Belgische elite echter vooral de voordelen in van de door
grootmachten opgelegde neutraliteit.”
België heeft zich altijd neutraal opgesteld en is aan veel conflicten ontsnapt zonder veel doden.
Wij hebben in oorlogen ook gebieden afgegeven (vergelijking met De Krimm). Prof haalt echter
ook veel verschillen aan tussen de 2.
WAAROM DIT VAK?
• Begrijpen hoe vandaag beïnvloed is door het verleden
o Bv. Historische impact van het Noorden op het Zuiden (economie en
machtsverhoudingen)
o Bv. De huidige relatie tussen Rusland en Oekraïne
o Bv. Staatkundige kaart van Irak, Syrië
• Leren uit vergelijkbare situaties uit het verleden (gelijkenissen en verschillen)
o Bv. Opkomst Duitsland 2de helft 19de eeuw – Opkomst China vandaag
o Bv. Hoe ging de ‘internationale gemeenschap’ vroeger om met ‘crisissen’?
o Bv. Begrijpen hoe belangen en waarden soms botsten en soms niet, en hoe dit kan
veranderen
• Besef dat vandaag (wereldorde, instituties, ideeën) niet natuurlijk of evident is
o Er is een voor en een na
o Bv. historische wortels van instellingen als de Verenigde Naties
• Kennis van belangrijke feiten, ontwikkelingen, evoluties
o Paraat historisch kader = nodig
• Je kunnen situeren in ruimte en tijd
• Inzicht: trainen op waarom-vragen
DUS: Vergelijking met vossen en egels > we willen beiden zijn
INHOUD:
• Combinatie van historische en politicologische invalshoek
• Focus
o Internationale politiek van 1815 tot vandaag
▪ Geen economische of culturele ontwikkelingen (tenzij relevant)
▪ Geen binnenlandse politieke ontwikkelingen (tenzij relevant)
o Grootmachten en hoe zij de wereld beheersten
o Daarom onvermijdelijk ook nadruk op Europese mogendheden én hun invloed op het
Zuiden (meer impact, minder mondiaal Zuiden bekijken).
Maar ook: verzet hiertegen en hoe de wereld sinds 1815 is veranderd
• Rode draad:
o Zoektocht naar een veiligheidsarchitectuur
▪ Hoe en waarom werd oorlog soms vermeden en soms niet?
o Afwisseling van samenwerking en confrontatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MrvB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,89. Je zit daarna nergens aan vast.
