Grondwettelijk recht
Inleidend deel
De bekendmaking en inwerkingtreding van de in België
toepassing zijnde rechtsnormen
De bekendmaking van de in België van
toepassing zijnde rechtsnormen
In de continentale rechtsstructuur: de bekendmaking is een absolute
voorwaarde om in werk te kunnen treden
Op vaste land: rechtsnorm moet gepubliceerd zijn om van
toepassing te kunnen zijn
<-> VK heeft geen staatsblad: zij publiceren enkel dingen die van kracht
zijn
In VK doen ze het dus omgekeerd als bij ons
VK: we gaan ons niet bezig houden met dingen die niet van kracht
zijn
<-> VS heeft wel een orgaan voor officiële bekendmaking (het Federal
Register)
Maar dit publiceert enkel federale verordeningen; het bevat geen
federale wettelijke normen (of grondwetsnormen)
Art. 190 Gw. Er moet een bekendmaking zijn voor een wet kan intreden
onveranderd gebleven sinds 1831
er is geen parlementaire voorbereiding geweest voor dit art. 190: de
bepaling is goedgekeurd zonder enige bespreking
Enkel de normen waarvan de bekendmaking van openbaar belang
zijn vallen onder dit artikel
o De andere moeten gewoon bekendgemaakt worden aan de
betrokkene
o Probleem met OCMW als je dat gaat publiceren in Staatsblad
wie wat krijgt enzo probleem met privacy enkel
rechtsnormen met openbaar belang moet worden
gepubliceerd
Individuele beslissingen zijn nooit van openbaar belang
maar dat is niet altijd waar want bv. wie minister
wordt benoemd is van openbaar belang en ook de
benoeming van rechters moet worden gepubliceerd
o Als de koning gratie verleent (art. 110 Gw.) moet dit ook niet
bekend worden gemaakt
1
,De bekendmaking van normen in een
publicatieblad
Waar moet je de norm publiceren?
Gemeentelijke normen: op de webpage van Vlaanderen van de
gemeente
o Art. 286 Decreet over het lokaal bestuur (DLB)
Provinciale normen: bestuursmemoriaal van een provincie
o Brussel is extraprovinciaal
Normen op deelstatelijk en federaal niveau w gepubliceerd in het
Belgisch Staatsblad
Verdragen die bekrachtigd en goedgekeurd zijn en waarvan de
publicatie verplicht is worden gepubliceerd in het Belgisch
Staatsblad
Publicatieblad van de Europese Unie:
o Euratom + Europese Unie publiceren zelf haar rechtsnormen
o Belangrijk want Orban stelt nu voor dat hij zelf beslist hoe die
Europese normen gaat publiceren mogelijks dat bepalingen
ontbreken, slecht vertaald zijn,… om dat te vermijden:
publicatiedienst in Luxemburg die het publiceert
o In het verdrag is er een bepaling die stelt dat de EU zelf zn
rechtsnormen kan publiceren
Arrest in voetnoot 21: de gene die in een gemeente actief is (hetzij als
particulier/hetzij als bedrijf) is geacht die regels te kennen (17/05/2001)
Als jij een telefoonmaatschappij hebt en je bent actief in gans het
land je moet al die regels kennen
Arrest nr. 67/2001 17/05/2001 Arbitragehof
o Belgacom kon niet inroepen dat het niet op de hoogte was van een
gemeentelijke verordening die door aanplakking op de muren van
het Stadhuis van Luik was bekendgemaakt
Normen in staatsblad
Federale wetten
Decreten van Gemeenschappen en Gewesten
Decreten van Franse Gemeenschapscommissie
Ordonnanties van Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Gemeenschappelijke
Gemeenschapscommissie
Koninklijke besluiten
Besluiten van Gemeenschaps- en Gewestregeringen
Besluiten van ministers op federaal niveau
Besluiten van ministers van deelentiteiten
….
Moet de normen integraal worden gepuliceerd of volstaat het dat enkel de
vermelding wordt gepubliceerd dat het bestaat?
Basisregel: integrale publicatie
o Formele wetten moeten altijd integraal gepubliceerd worden
o Bv. als je strafwetboek wijzigt moet dat helemaal
gepubliceerd worden
Maar besluiten moeten niet altijd integraal worden gepubliceerd
2
, o Ze moeten integraal worden gepubliceerd als alle burgers een
belang daarbij hebben
o Het gaat alle burgers aan als het ‘een hele categorie van
burgers aanbelangt die zich in dezelfde omstandigheden
bevinden’
Er zijn 3 verschillende regimes
o Dat er geen publicatieverplichting is wanneer de rechtsnorm
geen openbaar belang heeft er komt dan enkel een
notificatie/brief aan de betrokkenen (deze norm ontsnapt aan
art. 190 Gw.)
o Rechtsnormen waarvan publicatie wel openbaar belang heeft
maar die niet alle burgers aangaan die moeten worden
gepubliceerd maar kan per uitreksel/vermelding je moet
niet gans het besluit publiceren
o Normen die een openbaar belang hebben en ze gaan alle
burgers aan ze moeten integraal worden gepubliceerd
Het Belgisch Staatsblad, het publicatieblad van
de nationale rechtsorde
Belgisch Staatsblad
Krant gepubliceerd door Belgische Staat
o Online
o 3 worden er gepubliceerd op papier voor moest er iets zijn
met het internet ofzo
Ontstaan in 1831 door een besluit van Regent Surlet de Chokier
Eerst Bulletin Officiel
Sinds 1845: staatsblad
o (Staatsblad zelf bestond al voor 1845 maar had niet status
van officiële publicatie)
Pas sinds 1898: zijn beide teksten/beide talen van dezelfde waarde
o Daarvoor was Nederlands minderwaardig
o Als er een discrepantie tussen beide talen is dan is het niet
dat er één taal voorrang heeft
Huber Pierlot
Eerste minister in Londen tijdens WOII
Duitsland valt België en dus ook Brussel binnen en gaat de Duitse
teksten in het Belgisch Staatsblad publiceren
Maar Huber Pierlot in Londen publiceerde ook teksten 2de Belgisch
Staatsblad: het Belgisch Staatsblad van Londen tijdens WOII
hebben we 2 parallel lopende staatsbladen
o Eigenlijk heeft niemand toegang tot dat Staatsblad want er is
geen internet ofzo
o Bij de bevrijding nam het Hof van Cassatie de geldigheid van
het Staatsblad van Londen aan en het bindende karakter
3
, Arrest in cassatie en persoon zegt zo van ik wist niet
van dat bestaan want dat was gepubliceerd in het
Staatsblad van Londen zeer patriotisch arrest: het is
het arrest Peereboom
Grondwet zegt enkel in wijze hoe de (grond)wet bepaalt moet het
gepubliceerd worden
De inwerkingtreding van de normen binnen de
Belgische rechtsorde
De rechtsnormen treden in werking 10 dagen na publicatie op federaal
niveau
Art. 4, lid 2 wet betreffende het gebruik der talen in
wetgevingszaken, het opmaken en bekendmaken en
inwerkingtreden van wetten en verordeningen
De rechtsnormen op deelstatelijk niveau ook 10 dagen
De rechtsnormen op gemeentelijk niveau en provinciaal niveau 5 dagen
Maar in het Waals gewest op provinciaal niveau: 8 dagen
Normen van provinciegouverneurs en
arrondissementscommissarissen moeten een datum bevatten
wanneer ze in werking treden ( er is geen aanvullende regel dus
als er geen datum in staat blijft de norm dode letter)
Termijn is zeer belangrijk: we gaan tot 10 tellen
Vandaag: 4 maart 2024 wordt gepubliceerd
Dag van publicatie wordt nooit meegeteld 5 maar is dag 1 10de
dag is 14de gaat die van kracht worden op middernacht van 13
naar 14 of van 14 naar 15? middernacht van 13 op 14 wordt die
van toepassing dus op 14 maart is die van toepassing
Maar stel dat de laatste dag een zondag/feestdag is maakt niet
uit
In het gerechtelijk recht worden termijnen die op een zondag verstrijken
naar maandag gezet maar in het staatsrecht niet
De grondwet zelf is van toepassing op de dag van de publicatie
Als er in één editie van het Staatsblad meerdere data zitten dan beginnen
de 10 dagen te lopen vanaf de laatste data
Bv. Staatsblad van 2, 3 & 4 november 5 november = dag 1
De oorspronkelijke grondwet van 1831 is van toepassing sinds 25/02/1831
Retroactieve rechtsnormen kunnen enkel hun fictie ontplooien vanaf de
dag dat ze gepubliceerd zijn
Retroactieve wetten treden in werking op de dag dat ze
gepubliceerd zijn maar hun uitwerking is al vroeger
Vb. zie boek p. 15
4
,De verschillende fasen van grondwetsherziening
en staatshervorming
Randnummer 9: overzicht verschillende grondwetsherzieningen (het zijn er
7 ofja 7 fases want het zijn 50 wijzigingen)
1893: eerste herziening
1920: tweede herziening
1970: derde herziening
1980: vierde herziening
1988: vijfde herziening
1993: zesde herziening
2014: zevende herziening
Randnummer 10: vanbuiten leren!!! : 6 staatshervormingen
1970: eerste staatshervorming
1980: tweede staatshervorming
1988: derde staatshervorming
1993: vierde staatshervorming
2001: 5de staatshervorming: deze was zonder grondwetswijziging
2014: zesde staatshervorming
Federaal België – Het grondgebied en de
onderverdeling ervan
De bekrachtiging van de federale structuur van
het land
Art. 1 grondwet: België is een federale staat samengesteld uit de
gemeenschappen en de gewesten
Sinds herziening in 93 4de staatshervorming
Officiële benaming = koninkrijk België
Onze officiële benaming is niet bekrachtigd in de Grondwet
Wij hebben 2 soorten van deelentiteiten en dat is nergens anders in de
wereld: wij hebben ons land 2 keer ingedeeld (normaal deelt men een
grondgebied niet 2x in denk aan staten in VS,…) bij ons: elke plek
behoort tot 2 deelentiteiten
We hebben gemeenschappen
En gewesten
Hier is geen verwijzing naar bestaan federale overheid (in andere
artikels gebeurt dit wel (art. 7bis, 35 en 43 Gw.)
Ook wordt niks gezegd over de Gemeenschappelijke
Gemeenschapscommissies (GGC) en de Franse
Gemeenschapscommissie (COCOF)
Gaston Eyskens
3x 1ste minister
5
, Hij bedacht het compromis van zowel gemeenschappen als
gewesten
In Brussel bent u in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en in een
gemeenschap
Franstalige hebben democratische meerderheid in Brussel
Nederlandstaligen hebben historisch gezien iets met Brussel
Je kunt niet weten wie in Brussel Nederlandstalig of Franstalig is
Vroeger wel talentellingen maar nu niet meer dat wou
Nederlandstaligen niet meer
Brussel is tweetalig gewest Nederlandstaligen hebben recht op gelijke
behandeling als Franstalige
De wijziging van de internationale grenzen van
het Koninkrijk
Het land is ontstaan op 4 oktober 1830 (datum
onafhankelijkheidsverklaring België) toen grenzen met
Koninkrijk der Nederlanden
Koninkrijk Pruisen
Koninkrijk Frankrijk
o Julirevolutie Louis-Philippe d’Orleans komt op de troon
Art. 7 Gw. Grenzen moeten gewijzigd worden krachtens een wet
Nederland heeft oorlog gevoerd tegen België in 1831 maar die zijn
verloren want België kreeg hulp van Fransen
Belangrijke wijzigingen
1839: grenzen zijn gewijzigd België gaat vredesverdrag sluiten met
Nederland (verdrag van Londen) zodat het België zou erkennen en de helft
van Luxemburg en de helft van Limburg moest afgestaan worden aan
Nederland
Luxemburg is pas onafhankelijk geworden in 1867
Dag na WOI Oostkantons (Eupen, Sankt Vith en Malmedy) aan België
gegeven
Verdrag van Versailles
Die laatste is Franstalig en ligt tussen de 2 Duitstalige gebieden
De wijziging treed formeel zaterdag 10 januari 1920 in werking
Pas 5 jaar later worden ze toegevoegd aan Provincie Luik (daarvoor
behoorde ze tot geen provincie)
18 mei 1940: Führer kondigt de herinleiving van de grondgebieden bij het
rijk aan die het in 1920 aan België had verloren
23 september 1941: aan de inwoners van Eupen-Malmedy werd de
Duitse nationaliteit opgelegd alle mannen die oud genoeg waren
moesten vechten aan de zijde van de Duitsers
o In het gebied Montzen konden de inwoners zelf kiezen of ze
Duits waren of niet maar als ze niet Duits waren dreigden ze
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper estheragten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,46. Je zit daarna nergens aan vast.
