Stuur me privé op Facebook en krijg €1,00 korting!
Samenvatting van het vak Europa en de Wereld 1 in het eerste semester van het tweede jaar Journalistiek - gegeven door Martine Smets.
Deze samenvatting telt 48 pagina's.
Yana Poppe – Europa & De Wereld 1 – Examen januari 2019
EUROPA EN DE WERELD 1
EXAMEN JANUARI
Serendipiteit: “What was I looking for?” voortdurend op zoek gaan naar dingen
terwijl je bezig bent.
Volatiliteit: Vloeibare tijden (alles gebeurt zo snel) Er gebeurt zo veel dat we niet
weten wat geschiedenis is.
Nieuwsgierigheid
- In Duitsland: onderhouden graven niet
- In België: De Menenpoort – rozenblaadjes staan voor elke gevallen soldaat
- Link WOI en bruid Kate&William: bruidsboeket op het graf van de
onbekende soldaat gelegd in Westminster Abbey
-
Een korte inleiding in de korte
20ste eeuw
Een paar klassiekers
Wanneer begint een eeuw?
Mark Heirman
o Belgisch filosoof en publicist internationale politiek
o Hij gaat ervan uit dat de 20ste eeuw begon en eindigde in Sarajevo
o Boegbeelden: Hitler en Stalin met een eeuw van agressiviteit
Aantal andere historici
o Houden vast aan eigen inzichten wanneer die best ‘begint’ en ‘eindigt’
Eric Hobsbawms triptiek
Britse historicus
Volgens hem bestaat de 20ste eeuw uit 3 periodes:
- Tijdperk van de Rampspoed (1914 – nadagen van WOII)
begin uitbreken WOI
- Golden Sixties (1945 – 1973)
25/30-jarige periode van buitengewone economische groei en sociale
omwenteling
- Tijdperk van ontwrichting, onzekerheid en crises (1973 – 1989)
ineenstorting Sovjet-Unie + voor Afrika, Sovjet-Unie, Oostbloklanden = ware
catastrofe
1
,Yana Poppe – Europa & De Wereld 1 – Examen januari 2019
Mark Mazower en de politieke
pathologie van de totalitaire staat
Britse historicus
Hij vindt dat het conflict tussen het liberaal-democratisch kapitalisme en
de totalitaire ideologieën (zoals fascisme en communisme) centraal in
de 20ste eeuw
Hij wijst erop dat de zege van de democratie op het communisme in 1989
overwinning die niet tot stand zou zijn gekomen als het communisme
geen allesverpletterende nederlaag had toegebracht aan het
nationaalsocialisme tijdens WOII
Derde Rijk was de grootste bedreiging voor de liberale democratie
Archie Brown
o Schotse historicus
o Volgens hem was het communisme een veel krachtigere en
duurzamere beweging dan het fascisme dat in 1945 was
ineengestort
Na 1945: fascisme weggeredeneerd als politieke pathologie
Maar: fascisme en communisme oprechte politieke pogingen om de
problemen van de massapolitiek, industrialisatie en sociale orde aan te pakken
François Furet
o Franse historicus
o Noemde het communisme en fascisme: ‘kinderen van de Eerste
Wereldoorlog’
Hannah Arendt
o Joods-Amerikaans-Duitse filosofe en politiek denkster
o Zelfde gedachtegang als François Furet
Dominique Moïsi
o Noemde de 20ste eeuw: ‘de eeuw van de ideologie’
o 3 botsende politieke modellen:
Het socialisme
Het fascisme
Het kapitalisme
Niall Fergusons politieke geografie
Britse historicus
Voor hem is de 20ste eeuw de bloedigste eeuw uit de moderne geschiedenis
Hij zoekt een antwoord in de politieke geografie
2
,Yana Poppe – Europa & De Wereld 1 – Examen januari 2019
Midden- en Oost-Europa: breukvlak waar tektonische aardplaten ongemakkelijk
tegen elkaar begonnen te schuiven.
Ottomaanse Rijk: tektonische platen begonnen te wankelen.
Oostenrijkers-Hongaren en Russen: tektonische platen drongen vooruit.
Duitse Hohenzollern: platen kwamen ook in beweging.
ZIE KAARTEN P. 10 EN 11 (ONDERSTAANDE EN BOVENSTAANDE TEKST HOORT BIJ
KAARTEN)
De meeste onderdanen van deze multinationale rijken plaatselijke banden en
trouw verschuldigd aan ‘verre vorst’.
Multi-etnische keizerrijken omgevormd tot natiestaten: ontstaan van
spanningen en ongemakken tussen de etnische groeperingen
Niall Ferguson
o Het ontgaat hem niet dat in de 20ste eeuw: leiders van sommige
beschaafde samenlevingen slaagden er niet in de meest
primitieve moordzuchtige instincten van hun burgers te
onderdrukken
Elias Canetti
o Hiervoor een alternatief bedenken
Wereld voorstellen waarin ‘alle wapens’ werden verboden en
enkel oorlog waarin het toegestaan werd te bijten
Volgens Ferguson:
het viel op hoe belangrijk geweld georganiseerd werd binnen staten
Nazi’s roeiden niet enkel Joden uit, ook geesteszieken, homoseksuelen,
communisten, Sinit- en Romavolkeren, …
Natiestaten:
steeds meer ‘sociale controle’ over hun onderdanen
Niall Ferguson:
extreme geweld van de 20ste eeuw 3 factoren in bepaalde regio’s (Midden- en
Oost-Europa, Mantsjoerije en Korea):
- Etnische conflicten
ingrijpende wijzigingen tussen bepaalde etnische groepen (theorieën over
rassenverschillen + etnisch gemengde bevolking)
- Economische volatiliteit
schommelingen in de economische groei, de prijzen, de rentepercentages en
de werkgelegenheid stress en spanningen
- Wereldrijken in verval
de belangrijke deelnemers aan wereldoorlogen hadden gemeen dat ze een
wereldrijk waren of een wilden worden of dat ze zich moesten omvormen om
te kunnen blijven bestaan
3
, Yana Poppe – Europa & De Wereld 1 – Examen januari 2019
De Eerste Wereldoorlog of de
Grote Oorlog
De Europese vorstenhuizen als
voorlopers van de Europese Unie
De laatste decennia van de 19e eeuw: de vreedzaamste uit de Europese
geschiedenis
Dankzij bekwaamheid van aantal staatslieden
Dankzij banden tussen koningshuizen:
o Vormden een soort familie van monarchen en aristocraten
Aan de vooravond van WOI:
Groot-Brittannië, Duitsland en Rusland geregeerd door drie familieleden:
Britse koning George V, Duitse keizer Wilhelm II en tsaar Nicolaas II van
Rusland.
John Keegan
o Britse historicus
o Schreef een meesterwerk over WOI
o Hij noemde het een onnodig en tragisch conflict:
Waarom onnodig?
Met een beetje goede wil en tact hadden de grote spelers
kunnen ingrijpen om de oorlog te kunnen vermijden
Waarom tragisch?
Het eiste miljoenen slachtoffers en een veelvoud daarvan dat
emotioneel of fysiek verminkt achterbleef
Golo Mann
o Duitse historicus
o Beschreef WOI: Die Mutterkatastrophe
o 20ste eeuw: onverwacht gevolg van deze verwoestende oorlog
Bijna alle staten van Europa tussen 1815 en 1917 keizerrijken, koninkrijken of
groothertogdommen.
Twee wereldoorlogen en een bolsjewistische revolutie later: aantal
monarchieën serieus gereduceerd.
Europese koningshuizen: voorlopers van Europese Unie genoemd:
Vaak geen nationalistische identiteit omdat die onverenigbaar was
met het multinationale karakter van hun rijk
Vorsten correspondeerden veelvuldig met elkaar + ontmoetten elkaar
regelmatig wederzijdse staatsbezoeken waren een belangrijk
diplomatiek kanaal
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yanapoppe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
