Samenvatting
Samenvatting hoofdstuk 6 - Bourgondische Nederlanden
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting hoofdstuk 6 - Bourgondische Nederlanden
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
GESCHIEDENIS : hoofdstuk 6- Bourgondiërs van 1384 tot 1482, toppunt in 15de E
- Vroegmoderne tijden (1500-1800); gekenmerkt door absolutistische nationale staat
- Bourgondische rijk/NL splitst in Z (Spanje) en N(Duitsland)
- Politiek 1500-1713: sterk absolutistisch onder Jozef II bij ons, in FR Lodewijk veertiende
- Gekoppeld aan absolutisme krijg je tweedeling van godsdienst (protestantisme en
katholicisme) => vorst heeft dus veel gezag over kerk; wordt pas beperkt periode Jozef II
- Verlichte despoten: vorsten die zelf macht beperken (Mariatheresia en Jozef II)
§ 1. Bourgondische, Spaanse, Oostenrijkse en bijna onafhankelijke Nederlanden
A. Bourgondiërs, Karel V en 17 provinciën
- De Nederlanden; onafhankelijke provincies
➢ Het graafschap Vlaanderen, hertogom Brabant etc
➢ Aparte staatjes samengehouden door de vorst
➢ Samengevoegd onder Filips de Goede
o Franse prinsen= Bourgondische hertogen; hebben ook gebieden in FR en vanaf 1386
gebieden verwerven id Nederlanden
A1 Bourgondische hertogen :
- Bourgondische rijk ca 1467-1477; Bourgondiërs hadden sterk rijk maar viel in duigen na dood
KAREL DE STOUTE => zijn raadgevers worden terechtgesteld; toont aan dat steden niet klaar
waren voor centralisatie
- in VL vanaf 1384 tot 1482
- regeren over “L anden van Herwaarts-over” (=pays de par deca) landen van derwaarts-
over
- Gebieden in FR= hertogdom Bourgondië en vrij graafschap Bourgondië (deel vh Duitse rijk) =
= Les pays de par dela
- !! prinsbisdom Luik is geen deel vd Nederlanden (apart bisdom binnen Heilig Roomse Rijk
der Duitse Natie)
- ondanks eenmaking blijft conglomeraat aparte territoria in personele unie
Eenmaking gebeurt via:
erfenis, huwelijk, koop, pand (=patrimoniumgedachte)
militair
aanvaarding van vorst door staten (Brabant-Blijde Intrede)
Modernisering van bestuur en recht:
zowel binnen aparte territoria (andere namen : provincies=gewesten) als op centraal
niveau
gebeurt naar Frans model
gebeurt het vroegst in Graafschap VL
Centralisatie (instellingen bevoegd voor meerdere of alle gewesten)
Staten vertegenwoordiging ;
Staten van Vlaanderen = de 4 leden
Staten van Brabant: adel, clerus en de steden (klassieke drie standen)
, o Staten Generaal In 1464 samenroepen; de volksvertegenwoordiging voor al die
gewesten SG; overkoepelde instelling vr Nl gebieden
Rekenkamer
Parlement, later Grote Raad van Mechelen
- In 1477: Karel V sneuvelt; Maria van Bourgondië heerst => tijdelijke reactie tegen
centralisatie en stijgende vorstelijke macht
REACTIE:
= het Groot Privilege van Maria van Bourgondië = intermezzo aan die centralisatiedrang =
Maria van B moet toegevingen doen aan gewesten:
Groot privilege voor alle gewesten (oa afschaffen van Grote Raad van Mechelen)
Aparte privileges voor verschillende gewesten
Ze moest kijken hoe twee van haar medewerkers onthoofd werden
Opnieuw het Nederlands meer gebruikt
o Veel Franstalige ambtenaren (verfransing Brussel door bureaucraten rondom de
vorst)
o Korte periode gelukt
- Maria van Bourg (zwake pol): laatste heersenares van Bourgondiërs + getrouwd met
Maximiliaan van Oostenrijk => zo komen we in handen van Habsburgers
- Onder Maximiliaan; terug centralisatie macht; zoon = Filips de schone: richt terug Parlement
en Grote Raad van Mechelen (= hoogste justitieraad NL tot 1795) op
- FR wil Kroon VL en Artesië in handen krijgen => lukt niet
A2 Keizer Karel V (1519-1555)
- Rijk van “keizer” Karel = meer dan Nederlanden (bouwt wereldrijk uit)
Wereldrijk: bestaande uit 3 delen die onafhankelijk zijn
- Door erfenis: koning Spanje + NL + ook sterk man in Heiligdomse rijk der Duitse Naties
- Heerst als absolute monarch (vorstenspiegels): gebieden binnen personele unie
- Keizer Karel regeert via patrimoniumgedachte
De Nederlanden worden geregeerd door de Habsburgers tot de Franse revolutie
- Redelijk eengemaakte NDL
- Centralisatie nog sterker doorgevoerd
Publiekrechtelijke vastlegging:
Tov FR : Vrede van Madrid (= leenband Kroon VL en Artesië wordt doorgeknipt met FR;
rol parlement in Parijs is weg; in beroep gaan naar GRM) (1526) en Damesvrede (1529) =
Damesvrede = bevestiging voor Vrede van Madrid : uitgevoerd door 2 dames = dames
spelen weldegelijk een rol!!
Tov HDR (banden met HDR worden doorgeknipt vr zijn NL gebieden = Kroon VL en
Artesië) : Transactie van Augsburg (1548) : Bourgondische Kreits
- Transactie van Augsburg (1548) : Bourgondische Kreits
Zijn Duitse Rijk was ingedeeld in “Kreisen”
Onder Keizer Karel zijn NL definitief losgekomen van Duitsland en FR
Tot 1800 : Heiligdomse rijk met als keizer Jozef II, daarna ‘Duitsland”
Kreits is militair en fiscaal belangrijk
, Bruin: van Westfalse kreits naar bourgondische kreits
Steekt alle gebieden in dezelfde duitse kreits > op weg naar eenmaking > sterke
bourgondische kreits
Samen blijven:
Pragmatieke sanctie (1549); binnen NL zelfde erfrecht; gebieden kunnen niet meer uit
elkaar vallen
Chronologisch:
1386 huwelijk; Filips de Stoute – Filips de Goede – 1477 dood: Karel de Stoute – Maria
van B ( overlijdt in 1482) x Maximiliaan van Oostenrijk –> HABSBURGERS rond 1500:
Filips de Schone maar sterft vroeg – Karel V
- Onder Keizer Karel NL opgesplitst = verdere modernisering van instellingen en verdere
centralisatie (SG, GRM + collaterale raden = centrale regeringsraden voor hele NL: opgericht
door Keizer Karel )
- 1539: laatste keer dat gent heeft proberen rebelleren tegen de vorst maar mislukt
➢ Gentenaars met strop genade vragen
Naar aanleiding van die opstand (kort daarna) heeft Karel V de Karolijnse concessie
uitgevaardigd:
- Nieuwe wetteksten die hij aan stad Gent verleend
- Neemt rechten vd stad af; vestigt zijn macht in NL
- Macht vd individuele vorstendommen is voorbij
>< constitutio criminalis Caroline (niets te maken met onze gewesten)
= nieuw wetboek van strafrecht voor het hele Duitse rijk, maar nooit van kracht in onze
gewesten
1555 doet Karel V troonsafstand
A3 De zeventien provinciën = de Nederlanden
Welke zijn die 17 provinciën of gewesten?
- Niet echt 17, meer richtinggevend (VL, Artesië, Namen, Holland, Zeeland,utrecht…)
- Vaak 17 feodale titels (maar klopt ook geenszins)
Wat houdt ze al dan niet samen?
- Centrale instellingen
o Staten generaal
o Grote raad van Mechelen (niet Brabant)
o Collaterale raden
o De vorst, zeker na gelijkschakeling vh erfrecht in Pragmatische Sanctie 1549
- Geen aaneengesloten grondgebied
- Weinig gemeenschappelijk recht (veel verschillend gewoonterecht)
- Meerdere talen (Latijn niet sterk genoeg meer)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chantalvr3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,86. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen