Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 2 - fundamenten uit de oudheid
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
samenvatting hoofdstuk 2 - fundamenten uit de oudheid
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
HOOFSTUK 2-FUNDAMENTEN UIT DE OUDHEID1. De oudste bouwstenen vh publiekrecht
A. De alleroudste rechtsteksten
- Bakermat West-Europese cultuur
Religie (Jeruzalem)
Ratio (Athene)
Recht (Rome)
- Waarom?
Schriftstelsels (kennisopbouw: indirecte bronnen voor onze streken)
Steden (taakverdeling; want samenleving wordt ingewikkelder => regels nodig)
- Waar?
Vruchtbare halve maan
Hiërogliefen
Codex Hammoerabi (steen)
=> alleroudste bestaande wettekst
=> Wanneer? 18de E VC
=> Wat? Nu stèle in Louvre (ontdekt in Susa-Iran), tekst in spijkerschrift
=> Wie ? koning Hammoerabi; bouwt na militaire veroveringen gecentraliseerd rijk uit eerste
dynastie van Babylon
= spreekt tot de verbeelding, duidt heel mooi hoe recht en religie nauw verbonden zijn
- Charismatische zeer belangrijk
- Bovenaan = Samas (zonnegod) => ‘groot rechter van hemel en aarde’ => dicteert wet vanuit
hemel aan Hammoerabi (niet lett)
- Vanboven op steen twee figuren; in de iconografie (leer vd beelden)
Degene die zit heeft meer macht (rechter zit - partijen staan)
- Hammoerabi: belangrijke koning en recht gebruikt om zijn macht uit te bouwen, opgelegd
door Samas => legitimeert zijn macht door beroep te doen op goddelijkheid
=> Scepter = symbool van macht ad heerser gegeven > religieuze legitimatie
- Maar is die codex een wetboek? Neen niet echt
Wetboek is ideaal concept en voldoet aan de volgende voorwaarden :(ratio paradigma)
▪ logisch geordend, systematisch, conceptueel => Codex Hamm: zeer
casuïstisch, niet systematisch, geen grote concepten
▪ echt wetboek is formeel exhaustief => codex Hamm niet formeel
exhaustief/volledig => wetboek moet alle principes bevatten van bepaalde
rechtstak
Materieel exhaustief: alle voorschriften voor alles dat zich voordoet;
behandelt inhoudelijk alle mogelijke situaties = NIET MOGELIJK
Formeel exhaustief: voldoende algemene principes om daarmee alle
mogelijke toekomstige problemen oplossen
Vb) gemotoriseerde voertuigen ‘vaag’ maar klopt
, In codex Hammoerabi wetten? Weten we niet.. kunnen evengoed gewoonterechtsregels,
doctrine etc.
Codex Hammoerabi: enkele citaten
Het talioprincipe: het onrecht dat je wordt aangedaan ga je in dezelfde mate aan de dader
aandoen – oog om oog, tand om tand principe => heel casuïstisch
dit principe leidde tot realisatie geweldsmonopolie
eigenrichting beperkt => niet onbeperkt wraak nemen => vergelding opleggen die even
groot is met hetgene je zelf is aangedaan
Verbod van Eigenrichting; een van de fundamentele principes van ons recht
= jezelf recht verschaffen, niet via rechtbank/ overheid gaat om gelijk te krijgen of te sanctioneren (
het gewoon zelf doen)
Vb) boom net op de grens twee huizen => naar vredegerecht stappen en vragen dat die boom
weggaat en met hulp van buitenaf die boom wegdoen (dmv rechter)
>< eigenrichting: zelf die boom hakken ’s nachts
Verbod van geweldmonopolie: de overheid mag desnoods geweld gebruiken om die boom weg te
doen >> Verbod van eigenrichting want alleen overheid mag geweld gebruiken
- onderscheid in standen:
Vrij man, onvrij man, slaaf => wijst op standenmaatschappij
Principe van gelijkheid? Nog niet volledig gerealiseerd ‘in principe is ied gelijk’ maar gedurende de
geschiedenis altijd standenmaatschappij
2 Het gewoonterecht
A. Wat is het gewoonterecht / de gewoonte
Waarom passen we regels toe die we toepassen?
Rechts rijden => ied doet dat na van zijn ouders => niet goed of slecht > door traditie en geen vragen
stellen bij de herhaling => we hebben iets aanvaard
De gewoonte/ het gewoonterecht zeer traditioneel gelegitimeerd ; we doen wat we al altijd deden
en aanvaarden regels omdat ze er al altijd waren
- Gewoonte is belangrijke legitimatie van recht
- Gewoonte is formele rechtsbron = vorm waarin het recht ontstaat (het heeft ook ooit niet
bestaan)
- Gewoonterecht is statisch, maar is evoluerend met maatschp’ij want ongeschreven
B. Bestaansvoorwaarden gewoonterecht
1) Herhaling: éénzelfde probleem wordt altijd op zelfde manier opgelost, we hebben het altijd
zo gedaan, objectieve element + variërend
Kan duizenden keren : eieren kopen dus herhaling veel en snel
Maar kan ook weinig: erfopvolging koning ; duurt veel langer
Bv internationaal publiekrecht: state practice
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chantalvr3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,96. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77764 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen