,1 Algemene kenmerken
1.1 Wat is internationaal recht?
1.1.1 Achtergrond en rol
- Vreedzame co-existentie & samenwerking (coöperatie)
§ Recht van co-existentie: verwijst naar regels die in essentie de
bevoegdheidsafbakening van de respectievelijke rechtssubjecten en hun vreedzame
‘samenbestaan’ tot doel hebben
• Bv. Staatsaansprakelijkheid, vreedzame geschillenbeslechting en het gebruik van
geweld of diplomatieke en consulaire betrekkingen
• Bv. No harm principle: principe om geen schade toe te brengen
§ Recht van coöperatie: een meer actieve / intense interactie tussen rechtssubjecten
met het oog op het bereiken vna bepaalde gemeenschappelijke doelstellingen
• Bv. Diverse handels- of milieuverdragen
• Klimaat
• ‘Recht van intergratie’
- Primaire en secundaire regels
§ Primaire rechtsregels: inhoudelijke rechtsregels i.e. het materiële recht
• Bv. Milieurecht, recht der gewapende conflicten
§ Secundaire rechtsregels: ‘regels van het spel’ i.e. de regels die bepalen op welke wijze
primaire rechtsregels tot stand komen, worden geïnterpreteerd, worden
afgedwongen
- ook een politiek project
§ agenda-setting – cf. MDGs en SDSs
§ conficterende belangen en ideologieën tov. Solidariteit (cf. beheer global public goods)
en gedeelde warden
- momentum creëren (PA; lawfare)
o bv. Ursula von der Leyen: green deal
o lawfare: juridische procedures strategisch gebruiken om iets op agenda te
zetten
§ voordurende groei – impact globalisering
§ framentering & nichevorming
• nichevorming: ondersteunen van int. Recht bv. Zeerecht, milieurech,…
- definitie – functioneel: regels die betrekkingen tussen staten regelen.
§ Verschil met nationaal recht
§ Internationaal publiekrecht ó internationaal privaatrecht
§ Vroeger: ‘volkenrecht’ / ‘droit des gens’ / ‘law of nations’
§ Bruikbare definitie?
• Niets over particulieren
• Niets over Int. Organisaties
1.1.2 Historische revolutie
- Oudheid:
§ Vb. verdrag 1259 v. Chr. Egypte-Hittieten
- Middeleeuwen
§ Tijdperk van het natuurrecht / ius naturale
§ Rol katholieke kerk
§ Cf. theorie van de rechtvaardige oorlog
- 17de eeuw: oorsprong moderne internationale recht
§ Creatie van een int. Nat. Gemeenschap gebaseerd op onafhankelijke en soevereine
staten zonder hoger gezag
§ Geestelijke vaders moderne int. Nat. Recht (grotius- de iure belli ac pacis)
§ Overgang van natuurrecht naar positief recht
- 18de en 19de eeuw: doorbaak positief recht
§ 18de eeuw
• 1758: E. de Vattel, ‘droit de gens’
• Term ‘international law’ (j. bentham, 1789)
• Toename bilaterale verdragen
§ 19de eeuw:
• Professionalering
o Cf. oprichting ILA & IDI in 1873
o Eerste IOs
o Opkomst multilaterale verdragen
o Eerste eraringen int. nat. juridische geschillenbeslechten
(a) Oprichting: Vredespaleis
- 20ste eeuw: exponentiële groei
§ Proliferatie int. Nat. en regionale organisaties; incl. eerste echte collectieve
veiligheidsorganisaties (Volkenbond (1919) en VN (1945))
§ Naar een mondiale club
• Meer en meer landen toevoegen (=/ afrikaanse landen, aziatische landen)
§ Codificatie diverse sub-domeinen
§ Opkomst nieuwe domeinen
§ Proliferatie int. Nat. en regionale hoven en rechtbanken
§ Diversificatie rechtssubjecten
§ Blijvende ontwikkeling óint. Nat. rechtsorde onder druk?
• Populisme, naitonalisme & ’backlash’ (vb. ISH)
• Toegenomen geopolitieke spanning & unilateralisme
1.1.3 Een horizontaal en onvolmaakt systeem
- Instemming staten is cruciaal
§ Soevereine gelijkheid als uitgangspunt (gebaseerd op consensualisme)
• ó verticale nationale rechtsorde
- Centrale wetgever?
§ Algemene vergadering: resoluties niet bindend -> slechts aanbevelingen
• Multilaterale verdragen binnen AV tot stand gekomen slechts bindend voor
instemmende staten via ratificatie (bv. VN-Kinderrechtenverdrag)
§ Veiligheidsraad: wel bindende resoluties maar slecht binnen beperkte uitvoerende
bevoegdheden -> Handelingen binnen chapter VI en VII -> beperkt mandaat (dus niet
echt wetgever) + vetorecht (5 landen: china, GB, rusland, Fr, oekraïne)
ð Staten wel vrij om IO of verdragsorgaan bepaalde autonome wetgevende bevoegdheid
toe te kennen (bv. EU-instellingen)
- Centrale rechter? (moeilijk want soevereiniteit, instelling nodig, erkenning staat…)
§ Rechtsmacht?
§ Moet dus instemming zijn (niet automatisch bevoegd!)
• 1. Verklaring afleggen
• 2. Compromis of special agreement: IGH gelieve uitspraak over te doen en te
zeggen wie gelijk heeft
• 3. Compromissoire clausule: bv. Over genocideverdrag
(a) Bv. Zuid-afrika daagt Israël voor IGH: genocidezaak
(b) (ISH: 4 core crimes)
(c) ICSID: international centre for settlement of international
- Centrale afdwinging?
§ Geen wereld-politieagent
• Wat kunnen doen als Israël die voorlopige maatregelen niet gehoorzaamt?
o Bv. Veiligheidsraad? -> bindende maatregelen opleggen
• (economische) sancties: problem vs. Counter measure
o Economische maatregel: bestaat er inbreuk op int. Nat. recht? =/ internationale
politie-eenheid
§ Blijft maar voor beperkte zaken ‘inbreuk op de vrede’, ‘bedreiging van de vrede’ of
‘daad van agressie’
§ Veiligheidsraad bovendien niet volgens juridische overwegingen maar politiek orgaan
1.1.4 Relevantie vna int. Nat. recht?
- As U.N security Council met, Russia attacked Ukraine
- Is het recht?
§ John Austin (19e): ‘command backed by sanction’; zoniet slechts ‘positive morality’
§ Zwakte van Int. Nat. recht misplaatst?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Merlemerel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,46. Je zit daarna nergens aan vast.