!! Geslaagd met 15/20 !! Samenvatting van het vak hematologie ML2. Deel 1 (inleiding-hematopoïese-erytrocyten-leukocyten) & deel 2 (hemostase-hemato-immunologie).
Bloed = viskeuze VS samengesteld uit plasma (55%) + bloedcellen (45%)
- Rode kleur dr groot # RBC
- Plasma = grotendeels water m/ opgeloste stoffen
- Verhouding bestanddelen kan variëren
- Bij centrifugeren kan men RBC scheiden v/ plasma
Hematocriet (RBC) bepalen
: Volwassen man = 5-6 L bloed (vrouw iets minder)
1.2 Het circulatiesysteem
Plasma = bevat fibrinogeen (anticoagulans) die nog niet is omgezet tot fibrine
Grote bloedsomloop = bloed v/h hart (linker atrium) loopt nr alle organen
- Via aorta + arteriën nr haarvaten + via venen terug nr hart via holle
ader ( rechter atrium)
Kleine bloedsomloop = v/ rechter atrium nr longen
- Zuurstofarm bloed terug zuurstofrijk maken om nr organen te sturen
( linker atrium)
Longen = snelle uitwisseling v/ gassen tss bloed + ingeademde lucht
O2 opgenomen dr hg in bloed + CO2 afgeven + uitademen
- Wand longblaasjes-alveoli + haarvaten = 1 cel dik
Bloedvaten : Slagaders = arteriën
= transporteren zuurstofrijke bloed
Aorta (grootste) vangt bloed op uit RK
- Arteriën vertakken hieruit in arteriolen die in capillairen vertakken
Capillairen = gassen + moleculen ŵ uitgewisseld tss bloed +
weefsel
o Bloed geeft O2 af + neemt CO2 op
- Zuurstofarme bloed stroomt terug nr hart via capillairen nr venulen +
venen tot vena cava die in RA uitmondt
- Slagaders
Drie lagen bij slagaders die naarmate ze vertakken hvlhd elastische vezels ↘ +
hvlhd spiervezels ↗ (slagaders moeten verder v/ hart zelf pompen)
Meer gladde spiercellen doordat ze dikker wand + kleine diameter hebben
(contractie)
Venen ondervinden lagere druk
- Hebben dunnere wand + kleppen
Capillairen : Bestaan uit 1 laag endotheel waaruit stoffen + gassen wordne uitgewisselde
Dr druk v/ bloed in capillair zal vocht m/ opgeloste stoffen doorheen vaatwnd nr
omliggende weefsel gaan
- Vocht ŵ terug opgenomen ŵ tegen uitdroging bloed + opstapeling
vocht in weefsel
: Albumine in bloed heeft sterk wateranzuigende kracht
Achterblijvende vocht ŵ dr lymfedrainagesysteem opgevangen + gefilterd in
lymfeknopen + terug gestort in bloedcirculatie
- Via ductus thoracicus terug in bovenste holle ader
1.3 Functies van het bloed
Zuurstof : Hg in RBC
Transport : Voedingsstoffen
: Afvoer afvalstoffen nr nier of lever
2 HEMATOPOÏESIE
Wat? = proces waarbij multipotente stamcel in beenmerg BC + plaatjes vormt
- BC hebben beperkte levensduur nieuwe aanmaken
Multipotente SC : Alle BC ontstaan hieruit
Vermenigvumdigen dr celdleling
Differentieren tot voorlopercellen v/ elke celsoort
- Differentieren tot bepaalde cellen + vermogen tot prolifereren neemt af
Proliferatie = cel deelt dr mitose in identieke dochtercellen (delen)
Differentiatie = cel gaat v/ onrijper stadium nr rijper (delen + specialiseren)
Afhankelijk v/ omgeving + factoren verschillende BC
Maturatie = cel gaat v/ onrijper stadium nr rijpen (specialiseren)
2.1 Cytokinen en receptoren
Cytokines = gelycoproteïnen die binden o/d cel + geven signalen aan cel (controleren hematopoïese)
op verschillende cellijnen + rijpingsstadia
- Stamcel dr cytokinen aangezet to celdeling + differentiatie afhaneklijk v/ behoefte aan
celtype
Productie : Dr hematopoëtische + niet-hematopoëtische cellen (monocyten, T-lymfocyten, …)
- Ook in lever + nieren
Stamcellen : Hebben specifieke receptoren vr cytokinen op celmembraan
- Veranderen tijdens differentiatieproces
- Verliezen receptoren zodat stamcel niet meer gevoelig is vr cytokine
EPO = cytokine specifiek vr erytropoëse (meer RBC meer O2 nr spieren)
- Erytropoëtine
Embryo : In dooierzak eerste hematopoëtische ontwikkeling (erytropoëse)
- 6 weken = proces verplaatst nr foetale lever
- 12-13 weken = nr beenmerg (+ milt)
- 22 weken = alleen beenmerg is actief bezif
- Na geboorte = alle beenmerg is rood
- Ouder = geel beenmerg ŵ inactief
- Volwassen = geel beenmerg in wervels, borstbeen + ribben
Mergruimten : Buiten bloedbaan die kleine bloedvaten doorkruist
- Aanvoer voedingsstoffen, cytokines + afvoer geproduceerde BC
Merg : Stromale cellen
- = produceren groeifactoren + hebben via specifieke receptoren interacties m/
stamcellen
Optimale micro-omgeving om stamcellen in primitieve toestand te houden
zodat ze uitrijpen tot voorlopercellen
- Macrofagen, fibroblasten, endotheliale cellen, reticulumcellen
: Extracellulaire matrix
- Collageen, proteoglycanen, laminine, fibronectine
Stamcellen : Tijdens differentiatie zullen sommige adhesiemoleculen verloren gaan waardr binding
aan matrix afneemt
- Geen binding = uitgerijpte BC kunnen zich dr wand v/ bloedvaten nr bloedstroom gaan
GEEN stamcellen of voorlopercellen in bloed dr beenmergbloedbarrière
Pluripotent = cellen die kunnen uitgroeien tot eender welk celtype
- Duurt 1 week om RBC te ŵ
2.3 Erytropoïese
Wat? = aanmaak RBC gereguleerd dr groeifactoren (erytropoïetine – nieren)
Erytroïde nesten = groepjes cellen die i/h beenmerg liggen
Uitrijping : Kern ŵ steeds kleiner + compacter
Kleur cytoplasma verandert v/ donkerblauw nr licht bruinroze
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper adebl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.
