Koolhydraten en voedingsvezels
KH zijn macronutriënten
Productie van KH in planten:
zonlicht
+ 6H O C H O + 6O
6CO2 2 6 12 6 2
Chlorofyl
KH gebruikt voor:
- structuur van planten
- energie voor verdere groei
- stockage als suikers of zetmeel
Rol van KH in het lichaam:
- leveren energie: glucose en glycogeen als energiebron
- effecten op darmwerking, bloedsuikerspiegel
Definitie
KH zijn verbindingen van C, H en O
Algemene formule: Cn (H20)n
= gluciden, sachariden
+ ook suikeralcoholen en zuren
,Koolhydraten = verzamelnaam van monosachariden, disachariden, oligosachariden,
polysachariden, en suikeralcoholen of polyolen
Enkelvoudige KH = suikers = bestaan uit 1 of 2 moleculen
Van nature aanwezige suikers (in fruit, groenten melk)
Toegevoegde suikers
Op etiket van vm-en : suikers = van nature, toegevoegde of combinatie
Meervoudige KH = complexe KH = ketens van enkelvoudige KH
Komen voor in granen, aardappelen, groenten, peulvruchten en smaken niet zoet
Indeling volgens polymerisatiegraad :
- Oligosachariden : 3-9 moleculen
- Polysachariden: > 9 moleculen
Indeling volgens oorsprong
- Plantaardig : zetmeel en voedingsvezel
- Dierlijk : glycogeen
Indeling volgens verteerbaarheid
- Verteerbare KH / zetmeel
- Niet- verteerbare KH / voedingsvezels
Indeling volgens bewerking
- Onbewerkt of min. Bewerkte zetmeelbronnen
Rijk aan vdv en bron van vitaminen (vooral B) en mineralen
Bv. Volkoren brood, havermout, peulvruchten, bruine rijst,…
- Sterk bewerkte of geraffineerde zetmeelbronnen
Meeste vezels, vit en mineralen zijn door de bewerking verloren gegaan
Bv. Wit brood, witte pasta, koekjes,…
Op etiket: hoeveelheid KH = verteerbare KH
Vdv apart vermeld
Voedingsvezels:
Onderverdeeld bij KH
‘ ketens, bestaande uit drie of meer enkelvoudige suikers (ribose, glucose of fructose), die in
de menselijke dunne darm niet verteerd en niet opgenomen worden en:
- Die van nature voorkomen in levensmiddelen zoals die worden geconsumeerd
(groenten, fruit) of
- Die uit grondstoffen voor levensmiddelen zijn verkregen of
- Die nagemaakt zijn en een gunstig effect op het lichaam hebben, en dit
onderbouwd door algemeen aanvaarde wet gegevens
Dierlijke cellen beter verteerbaar dn plantaardige cellen -> harde onverteerbare wand van
cellulose
Wij hebben dat enzym ‘cellulase’ niet
Plantaardig voedsel -> meer onverteerbare restenn vnl vezels
Heterogeen qua structuur
Resistent aan digestieve enzymen
, Indeling:
Wateroplosbaar Niet wateroplosbaar
Pectine, gommen, oligosachariden, Cellulose, lignine
resistent zetmeel
Fermenteerbaar Niet of weinig fermenteerbaar, gaan
hydrateren
pH, evenwicht darmmicrobiotoca, Bulking effect = regulatie darmpassage
darmmobiliteit Stoelgangmassa neemt toe