100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Volledige samenvatting sociologische basisbegrippen en modellen €3,99
In winkelwagen

Samenvatting

Volledige samenvatting sociologische basisbegrippen en modellen

1 beoordeling
 7 keer verkocht

Dit is een volledige samenvatting van het vak sociologische basisbegrippen en modellen, gegeven door Nele Cox. Ik behaalde met deze samenvatting 17/20

Voorbeeld 4 van de 76  pagina's

  • 18 augustus 2019
  • 76
  • 2018/2019
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (2)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: imeralfooo • 4 jaar geleden

avatar-seller
meredithhuyghebaert
Sociologie




1

,Inleiding
Sociologie = specifiek menswetenschappelijk referentiekader dat tot een eigen manier van denken
leidt waardoor er op een andere manier naar de werkelijkheid kan worden gekeken.
Het geeft ons een andere kijk en stelt ons in staat iets te zien wat zonder deze kijk niet zichtbaar is.
Het sociale is zo alomtegenwoordig en vanzelfsprekend dat we er ons niet van bewust zijn. Het is
verbonden met wie we als mens zijn.

1. Over de vissen en het water
Sociologie geeft kaders, begrippen en taal om te zien, te verklaren, te begrijpen wat dat sociale is en
hoe het zo wezenlijk verbonden is met wie en wat we als mens zijn. Het vraagt verbeeldingskracht
om het sociale te onderzoeken.

Studiegebied: het sociale als feit:

 Sociale handelen = socius
 Datgene wat de context en het resultaat is van dat sociale handelen, sociale systemen =
socieatas

Het sociale wordt hier op een wetenschappelijke manier bestudeerd. Het levert een ‘corpus scientia’
op van sociologische theorieën die gedegen materiaal levert voor een ieder die een onderbouwde
visie op het sociale nastreeft.

Sociologie biedt een bril om boven en voorbij het individuele niveau te kijken en zowel de
interpersoonlijke als de structurele component van het sociale te zien, te analyseren, te begrijpen.
Durkheim, één van de grondleggers van de sociologie, legt in zijn werk ‘Détermination du fait moral’
het studiegebied van de discipline duidelijk vast. Het is een analyse van moraal als sociaal feit. Het is
een empirische studie van wat in een bepaalde sociale context als moraal geldt.

2. Is sociologie ‘nuttig’?
“Het is wetenschappelijk bewezen” kan nooit als autoriteitsargument worden ingezet in de vraag
naar wat het ‘goede’ leven is, wat ‘goed’ sociaal werk is, …
Het antwoord op de vraag naar wat goed is voor de mens, welk soort van maatschappij goed is, is
een proces dat liefst democratisch verloopt, juist omdat we allemaal betrokken zijn. De waarde van
wetenschap ligt in het helpen verhelderen, het aanbrengen van nuance, het zien van complexiteit
van concrete situaties.

3. Wetenschap en professionaliteit
Wetenschap is één van de bouwstenen van de deskundigheid van professionals. Mensen die van het
sociale hun beroep maken en dus ‘doen’, moeten daarbij zelf en autonoom denken en op basis
daarvan beslissingen nemen. Een gedegen menswetenschappelijke basis is een krachtige,
versterkende factor. Autonoom denken veronderstelt kritisch zijn (Nussbaum).
De grondslag van kritisch denken: het vermogen onderscheid te maken. Het veronderstelt afstand
nemen, dat mogelijk wordt door abstractie te maken, door conceptueel te denken.

Inzicht in dit ‘sociale als feit’ is een essentieel element van hun professionaliteit.
Mills: Introduceerde het begrip ‘sociologische verbeelding’. Het sociale is nooit te reduceren tot een
individueel gegeven. Er worden verbanden gelegd tussen persoonlijke, individuele gebeurtenissen en
de sociale krachten die er vorm aan geven.



2

,4. Verbeeldende wetenschap
Sociologen leveren de grondstof om een bijdrage te leveren aan de maakbaarheid van de mens én
aan de maakbaarheid van de sociale systemen. Sociologische verbeeldingskracht is een cruciaal
element om sociale beroepen te appelleren om mee vorm te geven aan de samenleving. Sociologie is
een wijze van denken die voeding geeft aan verbeelding.

Willem Schinkel: Verbeelding is een proces dat permanent plaats vindt en krijgt vorm via abstracties
die het leven kaderen. Wetenschappen als sociologie en politieke filosofie bieden daardoor enerzijds
de bestendiging van het bestaande en anderzijds verbeelden ze het werkelijke in die abstracties.
Verbeelding is een eigen prestatie van een sociaal collectief…
Het belang van verbeelding is zo groot omdat het één van de ‘makende’ elementen van het sociale is.
Het is via verbeelding dat het denken opties kan aanbieden, alternatieven helpen bewerkstelligen.

Maatschappelijk gezien is er een vreemde paradox die enkel kan worden gezien als we breder, hoger,
abstracter nadenken: ‘We zijn opgevoed met de gedachte dat niet de samenleving maar wijzelf
maakbaar zijn. Succes zou een eigen keuze zijn en mislukking dus ook. Het tijdperk van de grote
collectiviteiten lijkt voorbij. De verzorgingsstaat richt zich op de symptomen van het onbehagen in
plaats van op de oorzaken. We hebben alternatieve vergezichten nodig, die ons weer aan het denken
zetten.’

5. Onderwijs en het verwerven van leer-kracht
Vrij denken moet worden verworven. Er is weinig zo ‘nuttig’ als het verwerven van en leren zién
vanuit (mens-)wetenschappelijke kaders.
De wetenschap biedt een referentiekader dat in staat stelt autonoom te denken en verheldering te
brengen in de kijk op situaties.
Intergenerationele solidariteit = alles wordt doorgegeven aan een nieuwe generatie en dat verbindt
ons als auteurs en lesgevers.

Hoofdstuk 1: Wat bestudeert de sociologie?
Studieobject sociologie  het sociale:

 Als morele kwaliteit
 Als feitelijkheid

1.1. Sociaal als morele kwaliteit
 betrokkenheid op medemensen en/of solidariteit met een gemeenschap

Het is voor sociale beroepen noodzakelijk. Sociologie kan analyseren hoe een morele kwaliteit vorm
krijgt door socialisatieprocessen. Het is het beschrijven of verklaren van hoe mensen, groepen,
opleidingen en werkveld deze morele kwaliteit benoemen, vorm geven en beoordelen. Dit gebeurt
zowel expliciet als impliciet.

Egoïsme of altruïsme kunnen niet worden gezien als onveranderlijke morele kwaliteiten.
 interactie bepaalt welk kenmerk als het belangrijkst wordt gezien.




3

, Twee niveaus:

 Horizontale niveau: sociale relaties, niveau van de interactie.
= één-op-één moraal (De Waal), gebaseerd op het besef dat eigen gedrag anderen
beïnvloedt.
 Verticale niveau: grotere gemeenschap, niveau van het sociaal systeem.
= zorg voor de gemeenschap (De Waal), gemeenschapszorg heeft harmonie binnen de
gemeenschap als geheel tot doel.
Bv. bij sociale bijstand (= vergoeding voor de mensen die het nodig hebben maar zelf geen
stuk van hun loon kunnen afgeven)

1.2. Het sociale als studieobject
 Horizontale pool: het interactieve, dat door sociaal handelen wordt gemaakt.
 Verticale pool: de gemeenschap, het systeem.

 tussen beide is er een circulaire causaliteit = mensen maken hun sociale context en worden er
tegelijkertijd door bepaald.

Het zien van het sociale betekent oog hebben voor deze drie dimensies: het sociaal handelen, het
systeem én de tussenruimte; de bemiddelende processen tussen beide.  kunnen op drie
analyseniveaus worden bekeken: micro-, meso- en macroniveau.




Er is een agency – structure probleem in de sociologie: ofwel begint men de analyse vanuit het
sociaal handelen en leidt men daaruit de sociale systemen af (= sociale constructie), ofwel vertrekt
men vanuit de gemeenschap om van daaruit het sociale handelen te verklaren (= sociale
bepaaldheid).
Veel sociologen kiezen resoluut voor één van de twee perspectieven. Max Weber legt de nadruk op
hoe vanuit het handelen van actoren grotere sociale verbanden ontstaan. Emile Durkheim verklaart
het individueel gedrag vanuit sociale feiten.

De sociale werkelijkheid is altijd beide  circulaire causaliteit.
We moeten daarom de ‘agency’ als de ‘structure’- theorieën bestuderen en verklaren hoe agency
naar structure overgaat en omgekeerd.
 systeem en actor zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.




4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meredithhuyghebaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€3,99  7x  verkocht
  • (1)
In winkelwagen
Toegevoegd